حقوق استارت آپ ها – قاسم نجفی بابادی

تعریف استارت آپ

استارت آپ یا کلمه لاتین Startup مفهومی نو و تازه می باشد که در فضای کسب و کار ایران بالاخص کسب و کار های اینترنتی راه یافته است که با توجه به اینکه هر کسب و کاری برای شکل گیری یا برای ادامه راه نیاز به پیروی و اطاعت از برخی قوانین دارد لذا به موازات آن حقوق استارت آپ ها مطرح می گردد

در ادامه برای برای تشریح حقوق استارت آپ ها نیاز است ابتدا معنی و مفهوم اسارت آپ را دریابیم و سپس حقوق استارت آپ ها را بیان نماییم

قوانین حقوقی استارت آپ ها

با وجود نوپا بودن و اینکه مدت کمی از تولد استارات آپ ها در ایران می گذرد اما گسترش فراوان و شتاب سریع آن مجالی برای بروز کردن قوانین فعلی یا تقنین قوانین مرتبط و کارامد به سیستم فرتوت و قدیمی قضایی و تقنینی باقی نگذاشت. لذا برای بررسی حقوق استارت آپ ها باید از قوانین فعلی مدد جست تا اینکه قوانین مدونی در این خصوص تدوین گردد.

در این میان برخی قوانینی که استارت آپ ها برای رشد و حمایت از حقوق خود می توانند از آنر اسفاده کنند عبارتند از: قانون تجارت، قانون مدنی، قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری و صنعتی، قانون حمایت از مولفان، منصفان و پدیدآورندگان آثار هنری و قانون تجارت الکترونیکی و…

همانگونه که پیشرفت یک استارت آپ ممکن است بسیار سریع رخ دهد، افول و نابودی آن در صورت رعایت نکردن برخی اصول کسب و کار از جمله اصول حقوقی بسیار محتمل است. نکات حقوقی که از ابتدا باید رعایت شود همچون ثبت شرکت در صورت لزوم و ثبت برند و ایده خود تا از دستبرد سارقان فکر مصون بماند و یا انعقاد قراردادی کامل و اصولی با سرمایه گذار و کارمندان جهت تبدیل ایده خود به محصول و یا اخذ مجوز از برخی نهاد ها یا ارگان های برای استمرار عملیات خود و در انتها بازاریابی و فروش محصول نهایی یا خدمات خود به مشتریان، این مسیر مستلزم روند حقوقی پیچیده ای می باشد که رعایت آن موجب رشد و قدرت دو چندان استارت آپ در حباب ایزوله شده قانون می شود.

بررسی اجمالی نکات حقوقی که یک استارت آپ باید رعایت نماید

الف: ایجاد شخصیت حقوقی

یکی از اولین چالش هایی که بنیانگذاران استارت آپ ها با آن روبه رو هستند این است که  برای کسب و کارخود قالب قانونی را انتخاب می نمایند و ایا اصلن نیاز هست که ابتدای امر شرکت ثبت نمود یا خیر؟

اما بنیانگذاران اغلب بدون مشورت با یک وکیل شروع به کسب و کارکرده و در نتیجه هزینه های بیشتری را متحمل و به بدهی های قابل توجهی می رسند که ممکن است نهایتا منتج به پایان دادن به کسب و کار باشد.

با برسی قانون تجارت و لایحه اصلاحی آن می توان گفت در حال حاضر 8 نوع شرکت با کارکردهای خاص خود وجود دارد، از این میان برای آنچه برای ایجاد یک کاستارت آپ توصیه می شود تشکیل شخصیت استارت آپ به یکی از دو نوع شرکت ذیل می باشد.

1. شرکت با مسئولیت محدود:

شرکت است که، حداقل از 2 نفر تشکیل نی شود و مسئولیت هر یک از شرکا در مورد بدهی‌های شرکت محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری شده در شرکت است و در صورت عدم کفایت دارایی شرکت و ورشکستگی مجبور نیستند اموال شخصی خود را در این راه مصرف نمایند.

انتقال سهام در شرکت با مسئولیت محدود تنها از طریق دفتر اسناد رسمی امکان‌پذیر است.

2. شرکت سهامی خاص:

نوعی شرکت سهامی است که سهام آن قابل نقل و انتقال در بورس نمی باشد ولی در بین مردم به راحتی قابل انتقال و مباله است و تمام سرمایه اش در هنگام تاسیس توسط موسسین تامین می شود.

در شرکت‌های سهامی خاص، همانند شرکت با مسئولیت محدود و بر خلاف شرکت تضامنی، مسئولیت هر یک از سهامداران در مورد بدهی‌های شرکت محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری شده در شرکت است و در صورت عدم کفایت مجبور نیستند اموال شخصی خود را در این راه مصرف نمایند.

در ایران تفاوت شرکت‌های سهامی خاص با شرکت با مسئولیت محدود این است که شرکت با حداقل سه نفر سهامدار قابل تشکیل است و سهام نیز بدون نیاز به ثبت در دفتر اسناد رسمی قابل نقل و انتقال هستند و در شرکت مسئولیت محدود سرمایه به صورت اعلامی می‌باشد و هر چقدر که اعلام شود احتیاجی به واریز به حساب شرکت ندارد ولی در شرکت سهامی خاص الزاماً ۳۵٪ مبلغ اعلامی می‌بایست به صورت نقد به حساب شرکت واریز گردد و ۶۵٪ در تعهد مابقی ظرف ۵ سال تادیه گردد.

این دو نوع شرکتی مذکور، بهترین قالبی می توانند باشند که یک کسب و کار می تواند از آن بهره ببرد البته نکته مهمی که توصیه می گردد در انتخاب هر یک از این دونوع  شرکت مدنظر قرار گیرد این است که:

ب. اخذ مجوز های قانونی

راه اندازی هر کسب و کاری نیاز به رعایت برخی مقدمات قانونی ازجمله اخذ برخی مجوز های قانون دارد که بسته به نوع فعالیت کسب و کار ما متفاوت است به عنوان مثال اگر فعالیت شما در مورد یک استارت آپ آموزشی می باشد نیاز است که از ارگان های مانند آموزش و پرورش مجوزات لازم را اخذ نمایید یا اگر قصد راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی را دارید اخذ نماد اعتماد الکترونیکی یکی از ضروریات آن می باشد.

در این خصوص برای مشاهده مقالات بیشتر در خصوص مجوزات لازم برای استارت آپ ها به وب سایت ما مراجعه نمایید

ج. مالکیت معنوی

اگر محصولی خلق کرده اید یا ایده ای بکر و کاربردی دارید در ابتدا باید از طریق روش های مختلفی از جمله ثبت آن اختراع یا ایده و انعقاد قرارداد محرمانگی (NDA) حقوق خود را ننسبت به آنها حفظ نمایید

در خصوص انواع قراردادهایی که برای شکل گیری یک استارت آپ نیاز می باشد وب سایت ما مراجعه نمایید

مقالات مرتبط

قرارداد عدم رقابت – توافق عدم رقابت – non-competition agreement – قاسم نجفی بابادی توافق نامه عدم افشا – قرارداد محرمانگی – پیمان نامه عدم افشا – قرارداد NDA – قاسم نجفی بابادی تفاهم نامه همکاری بنیانگذاران – قرارداد موسسین – Cofounder agreement – قاسم نجفی بابادی اصول حقوقی حاکم بر قراردادهای استارت آپی – قاسم نجفی بابادی