مسئولیت ضامن در سفته – قاسم نجفی بابادی

 ضمانت در سفته و مسئولیت ضامن سفته

ضمانت در سفته به این معنی است که شخصی از یکی از متعهدین سفته، اعم از صادر کننده یا هریک از ظهر نویسان ضمانت کند.

⇐ در اسناد تجاری ضمانت به صورت تضامنی است بدین نحو که ضامن با مضمون عنه خود اعم از آن که صادر کننده باشد یا ظهر نویس برای تادیه وجه سند تجاری مسئولیت تضامنی دارد و دارنده سند تجاری می‌تواند به هر دوی ضامن و مضمون عنه یا به هر یک از آن‌ها برای وصول وجه سند تجاری رجوع کند.

⇐ مسئولیت ضامن در چارچوب مسئولیت مضمون‌ عنه است، یعنی اگر دارنده سند تجاری بتواند به مضمون عنه رجوع کنند به ضامن او نیز می‌تواند رجوع کند و اگر به هر دلیلی نتواند به مضمون عنه رجوع کند به ضامن او نیز نمی‌‌تواند رجوع کند.

⇐ اگر به واسطه فوت یا ورشکستگی مضمون عنه، دین او حال شود مسئولیت ضامن حال نمی‌شود اما می‌تواند فورا اقدام به پرداخت کند و اگر دارنده سند از قبول طلب خودداری کند ضامن خود به خود بری می‌شود.

⇐ ضامن پس از پرداخت وجه سند تجاری به دارنده آن می‌‌تواند به مضمون عنه خود و ایادی ماقبل رجوع کند. اگر معلوم نباشد که ضامن از چه کسی ضمانت کرده است ضمانت او از جانب شخصی تلقی می‌شود که به واسطه تادیه اشخاص بیشتری بری الذمه شوند. برای مثال اگر تردید شود که ضامن از جانب صادر کننده ضمانت کرده است یا از جانب ظهر نویس اول، ضمانت او از جانب صادر کننده فرض می‌شود، چرا که در صورت ضمانت او از صادر کننده، او فقط حق رجوع به صادر کننده را دارد ولی اگر ضمانت او از جانب ظهر نویس اول تلقی شود علاوه بر حق رجوع به صادر کننده حق رجوع به ظهر نویس اول را نیز دارد.

ضمانت سفته چگونه است؟

به موجب ماده ۲۲۸ قانون تجارت ضمانت با امضای ضامن در روی سند تجاری یا ظهر سند تجاری محقق می‌شود. همچنین ضمانت بنا به نظر اقوی باید در خود ورقه سند تجاری و به طور کتبی صورت گیرد ضمانت به موجب ورقه جداگانه و به صورت شفاهی به موجب قوانین مدنی موثر است و ضمانت تجاری محسوب نمی‌شود.

مسئولیت صادر کننده و ظهر نویس سفته

اگر دارنده سفته به تکالیف قانونی خود که پیش از این بیان شد عمل کرده باشد:

⇐ صادر کننده و ظهر نویسان در برابر دارنده سفته مسئولیت تضامنی دارند و دارنده سفته می‌تواند به هر یک از مسئولین سفته مجتمعا یا منفردا مراجعه کند و تمام یا بخشی از وجه سفته را از هر یک از آن‌ها که بخواهد دریافت کند.

⇐ در دریافت وجه سفته از مسئولین آن نیاز به رعایت ترتیب نیست یعنی لازم نیست که دارنده به ظهر نویس ماقبل خود رجوع کند و او هم به ظهر نویس ما قبل خود تا به صادر کننده برسد بلکه دارنده می‌‌تواند به هر شخصی که بخواهد یا به چند نفر یا تمام مسئولین به نحو تضامنی مراجعه کند.

⇐ پس از آن که دارنده به یکی از ظهر نویسان رجوع کند و وجه سفته را از او دریافت کند و همین حق را هر یک از ظهر نویسان نسبت به صادر کننده و ظهر نویسان قبل از خود دارا هستند.

⇐ اگر دارنده علیه یک یا چند نفر از مسئولین سفته اقامه دعوا کرده باشد این امر مانع از آن نیست که علیه اشخاص دیگری از مسئولین سفته نیز اقامه دعوا کند.

⇐ اگر دارنده سفته به تکالیف قانونی خود مبنی بر اعتراض عدم تادیه و اقامه دعوا در موارد خاص عمل نکرده باشد فقط حق رجوع به صادرکننده سفته را دارد.

⇐ هر یک از مسئولین سفته اگر ضامن داشته باشد مسئولیت ضامن در قالب مسئولیت مضمون عنه است یعنی اگر مضمون عنه مسئول باشد ضامن او نیز مسئول است و اگر مضمون عنه مسئول نباشد ضامن او نیز مسئول نیست

مقالات مرتبط

چگونگی ضمانت در سفته – قاسم نجفی بابادی برات و نحوه مطالبه وجه آن – قاسم نجفی بابادی وظایف و تکالیف دارنده سفته – قاسم نجفی بابادی مسئولیت ظهرنویسان و ضامنان در چک و اسناد تجاری