تفاوت دعوای خلع ید با تصرف عدوانی – قاسم نجفی بابادی

خلع ید1

تصرف عدوانی

خلع ید به لحاظ حقوقی عنوان دعوایی است که مالک یک مال غیر منقول (خانه،مغازه،زمین) بطرفیت متصرف غیر قانونی مال خود اقامه می کند و از دادگاه (امروزه شورای حل اختلاف) می خواهد که به روند تصرف غیر مجاز متصرف پایان بخشیده و ملک وی را از تصرف او خارج کرده و تحویل او بدهند.

بعنوان مثال من دارای یک مغازه می باشم و به مسافرت می روم بعد از ۲سال مراجعت می کنم و متوجه می شوم یکی از همسایگان مغازه از غیبت من سوء استفاده کرده و به تصرف مغازه پرداخته و در آن مبادرت به فروش لوازم یدکی اتومبیل می نماید، هر چند به او تذکر داده می شود حاضر نمی گردد مغازه را تحویل دهد اینجاست که من باید با در دست داشتن سند مالکیت به شورای حل اختلاف محل وقوع مغازه مراجعه کرده و با تنظیم دادخواست و طرح دعوی خلع ید بطرفیت متصرف که اصطلاحا غاصب تلقی می شود حق خود را مطالبه نمایم.

تصرف عدوانی (1)

 

اما تصرف در مال دیگران بدون اجازه قانون و مالک مال را تصرف عدوانی می گویند. دعاوی تصرف عدوانی به دو قسم تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری تقسیم می شوند. یکی از جنبه های تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری، این است که در صورتی که این دعوی به صورت حقوقی توسط خواهان مطرح شود، امکان اقامه دعوی کیفری برای وی وجود ندارد اما حالت عکس این موضوع امکان دارد. دعوای تصرف عدوانی در هر دو بعد خود از نوع دعوی مبتلا به است. هرچند فردی که دادخواست دعوی رفع تصرف عدوانی را ارائه می دهد، در  انتخاب نوع دعوی مختار است، اما نوع روند پرونده و شیوه اثبات آن در هر کدام متفاوت است. لذا به خواهان پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از اتلاف وقت، یکی از این دو نوع دعوای رفع تصرف عدوانی را در در کل روند پیگیری پرونده انتخاب نماید.تصرف عدوانی

تصرف عدوانی

وجوه اشتراک و افتراق در رعایت شرایط شکلی و دادرسی

1. در دعوای تصرف عدوانی رعایت تشریفات دادرسی لازم نمیباشد در صورتیکه در خلع ید رعایت این تشریفات لازم میباشد.

2. هر دو دعوا قابلیت تجدید نظر را دارند.

3. در خلع ید به موجب ماده ۱ قانون اجرای احکام حتماً حکم باید قطعی و بعد اجرا گردد در صورتیکه در دعوای تصرف عدوانی چون بلا فاصله قابل اجرا میباشد نیازی به قطعی شدن و صدور اجراییه ندارد و درخواست تجدید نظر مانع اجرا نمیباشد.

تصرف عدوانی

وجوه اشتراک و افتراق درکسانی که حق شکایت یا طرح دعوا را دارند

1. در تصرف عدوانی لازم نیست شاکی مالک باشد بلکه مستاجر، مباشر، خادم، رعیت، کارگر و هر کس به نمایندگی یا به امانت مال غیر را متصرف است میتواند به قائم مقامی مالک طرح دعوی نماید.(ماده ۱۷۰ ق.آ.د.م)

2. در دعوی خلع ید فقط اشخاص ذینفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی میتواند طرح دعوی نماید.

تصرف عدوانی

وجوه اشتراک و افتراق در هزینه دادرسی

1. دعوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق غیر مالی میباشد.

2. دعوی خلع ید در دعوی اموال غیر منقول مالی تلقی گردیده و از نظر پرداخت هزینه دادرسی بر مبنای ارزش معاملاتی املاک در هر منطقه عمل می‌شود و اختلاف و یا عدم اختلاف در مالکیت تاثیری ندارد.

تصرف عدوانی

وجوه اشتراک و افتراق در رسیدگی

1. در دعوی تصرف عدوانی خارج از نوبت و ملاک حد عرفی و تصمیم قاضی دادگاه میباشد.

2. در دعوی خلع ید وقت تعیین میگردد.

تصرف عدوانی

وجوه اشتراک و افتراق در اعتبار امر قضاوت شده

1. دعوای رفع تصرف عدوانی و خلع ید بطور همزمان یا جدا از هم قابل طرح در مراجع صالحه میباشد.

2. اعتبار حکم قاضی در مورد تصرف عدوانی تا موقعی است که قاضی ماهوی حکم نداده است.

3. حکمی که در خصوص دعوی رفع تصرف عدوانی صادر شده اعتبار امر مختوم یا قضاوت شده را ندارد بنابراین خواهان یا خوانده میتواند دادخواست خلع ید تقدیم دادگاه نماید ولی بالعکس حکم قاضی ماهوی اعتبار امر مختوم یا قضاوت شده را دارد و خواهان یا خوانده نمیتواند در خصوص همان موضوعی که قبلا مورد حکم واقع شده،دعوی تصرف عدوانی را اقامه نماید.

تصرف عدوانی

مطلب مفیدی برای شما بود ؟ پس به اشتراک بگذارید برای دوستانتان

قاسم نجفی بابادی

2483 مطلب منتشر شده

درباره این مطلب نظر دهید !

محصولات پرفروش