حکم جلب درواقع همان قرار جلب است. حکم جلب، رای و تصمیمی است که از سوی دادگاه برای فیصله دادن به اختلاف های دو طرف صادر میشود. در پرونده‌های حقوقی مثل اختلافات مالی مانند چک و اختلافات مربوط به طلاق مثل مهریه و نفقه دستور حکم جلب به راحتی صادر نمی‌شود و معمولا زمان زیادی خواهد برد. ولی در پرونده‌های کیفری مثل سرقت و کلاهبرداری حکم جلب راحت‌تر و سریع‌تر ابلاغ میشود.
چه زمانی حکم جلب صادر میشود؟
به طور کلی حکم جلب در دو صورت صادر میشود؛
در حالت اول قاضی پرونده برای اینکه فرد متهم را برای اجرای حکم وادار کند حکم جلب وی را صادر می‌کند. این حالت زمانی است که حکم قطعی شده باشد.
حالت دوم زمانی است که اتهام فرد موردنظر هنوز اثبات نشده باشد در این صورت قاضی برای رسیدگی بیشتر در پرونده دستور جلب او را صادر می‌کند. اگر متهم بعد از دعوت از سوی قاضی، در دادگاه حاضر نشود این بار حکم جلب وی صادر خواهد شد.
انواع حکم جلب
1. دستور جلب عادی: به بیان ساده، اگر قاضی پرونده حکم جلب را تنها به یک کلانتری ابلاغ کند، حکم جلب صادر شده عادی محسوب میشود.
2. دستور جلب سیار: در دستور جلب سیار دستور جلب، به تمامی کلانتری‌های حوزه ابلاغ میشود. این نوع حکم جلب، سیار نام دارد.
هر دو نوع حکم جلب، می‌توانند در دسته‌های کیفری و یا حقوقی باشند. اگر محل حضور و آدرس فرد مجلوب مشخص باشد، حکم جلب صادره، عادی بوده و در غیر این صورت حکم جلب سیار به کلیه‌ی مراکز قضایی، فرستاده میشود.
بنابراین، شرط اصلی برای صدور دستور جلب سیار، مشخص نبودن محل سکونت و یا اقامت فرد مجلوب است. مأموری که حکم جلب سیار در دست دارد، مادامی که حکم اعتبار دارد، قادر است فرد مجلوب را در تمامی نقاط حوزه‌ی جلب دستگیر کرده و نزد مقام قضایی بیاورد.
جلب عادی با جلب سیار چه تفاوتی دارد؟
در صورتی که شاکی از نشانی محل زندگی فرد متهم اطلاع داشته باشد آن را در اختیار قاضی و دادگاه قرار می‌دهد تا حکم جلب او صادر شود. این حکم جلب از نوع عادی است. در حکم جلب عادی قاضی حکم را به یک کلانتری خاص آن محل ابلاغ می‌کند.
ولی اگر شخص طلبکار نشانی بدهکار را نداشته باشد و یا متهم فراری باشد در این صورت به دادگاه اعلام می‌کند و حکم جلب سیار صادر میشود. در جلب سیار حکم جلب به تمام کلانتری‌های حوزه‌ی قضایی صادر میشود تا متهم را هرچه سریع‌تر پیدا کنند. البته باید بدانید که در پرونده‌های حقوقی این چنینی دستور جلب مجازات به شمار نمی‌رود و حکم جلب فقط برای تحت فشار قراردادن متهم و ادای دین صادر میشود.
حکم جلب کیفری
قرار جلب حقوقی دستوری است که قاضی پرونده در مراحل مختلف برای دستگیری افراد صادر می‌کند تا آنها در محضر دادگاه حاضر شوند. قرار جلب در دو حالت صادر میشود؛ گاهی قاضی دادگاه در روند اجرای حکم، برای مجبور کردن فرد به اجرای حکم، قرار جلب صادر می‌کند و گاهی نیز زمانی که هنوز فرد متهم نشده است، قاضی برای رسیدگی به حکم و انجام تحقیقات بیشتر دستور جلب کسی را که از او شکایت شده است، صادر می‌کند، البته در این مورد هنوز معلوم نیست که فرد متهم است یا خیر و فقط اتهام متوجه وی است و به این علت که دلایلی برای متهم بودن او وجود دارد، قاضی این قرار را صادر می‌کند. در این حالت ابتدا متهم را به دادگاه دعوت می‌کنند و در صورتی که وی در دادگاه حاضر نشد، برای رسیدگی به پرونده او را جلب می‌کنند. اما در دعاوی حقوقی در صورتی می‌توان دستور جلب صادر کرد که این امکان وجود نداشته باشد که در زمان اجرای حکم، مالی از بدهکار معرفی شود یا اینکه خود بدهکار مالی را برای ادای دین خود معرفی نکند، بنابر این قاضی پرونده با اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، حکم جلب او را صادر می‌کند.
حکم جلب کیفری
حکم جلب کیفری قراری است که در هر مرحله از دعوا به دستور قاضی رسیدگی کننده به جهت دستگیری افراد صادر می شود و به موجب آن افراد در دادگاه حاضر می شوند.
حکم جلب کیفری در دو مورد صادر می گردد که آن دو مورد عبارت است از:
1. اجبار فرد به اجرای حکم: مورد اول زمانی است که حکمی علیه فرد صادر شده و در مرحله اجرا می باشد و قاضی دستور می دهد تا فرد را برای اجرا نمودن حکم جلب نمایند.
2. انجام تحقیقات بیشتر: مورد دوم زمانی صادر می گردد که هنوز اتهامی علیه فرد ثابت نشده است. ولی قاضی مبادرت به صدور قرار جلب می‌کند تا بتواند با حضور فرد تحقیقات بیشتری نموده و به پرونده رسیدگی کند. در این حالت فرد هنوز به عنوان مجرم شناخته نشده است ولی دلایلی وجود دارد که اتهام را متوجه او می کند. در این حالت قبل از جلب فرد را به دادگاه دعوت می نمایند. ولی اگر دعوت دادگاه را اجابت نمود آنگاه برای جلب وی از جانب قاضی رسیدگی کننده قرار جلب صادر خواهد شد.
دستور جلب چگونه صورت می‌گیرد؟
شاکی خصوصی برای دریافت بدهی خود از متهم بدهکار به دادگاه شکایت می‌کند. شاکی بعد از شکایت و گرفتن حکم محکومیت بدهکار، اجرای حکم را به دادگاه ارائه می‌کند. حال اولین کاری که باید شاکی انجام دهد معرفی یکی از اموال بدهکار به دادگاه است تا او را وادار به پرداخت بدهی کنند. البته ممکن است شخص بدهکار مال و اموالی نداشته باشد که بدهی خود را تسویه کند. در این صورت “طبق ماده‌ی 2 قانون اجرای محکومیت های مالی ابتدا بدهکار به دادگاه احضار شده و دستور جلب او برای پرداختن به بدهی خود صادر میشود”. چنانچه پرداخت بدهی به هیچ وجه میسر نباشد قاضی، متهم را تا زمان پراخت بدهی زندانی می‌کند. اگر فرد بدهکار قبل از پرداخت بدهی فوت کند بدهی او بر عهده‌ی وراث خواهد بود.
مدت اعتبار حکم جلب
حکم جلب دارای مدت زمان و اعتبار معینی است. اگر این مدت اعتبار به اتمام برسد و متهم پیدا نشود شاکی پرونده می‌تواند به تمدید قرارداد اقدام کند زیرا بعد از گذشتن از زمان موعد حکم صادر شده فاقد اعتبار خواهد بود و برای ادامه‌ی رسیدگی به پرونده حتما باید تمدید شود.
استعلام حکم جلب با کد ملی
برای پیگیری تمام پرونده‌های قضایی که علیه فردی طرح گردیده ، لازم است که شخص در سامانه‌ی ثنا ثبت نام نماید. سامانه‌ی ثنا سایت رسمی قوه‌ی قضاییه است. برای ثبت نام در این سامانه، عملیات مربوط به ثبت نام را در سایت انجام داده و سپس از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، ثبت نام خود را تکمیل نمایید و رمز شخصی خود را دریافت کنید.
پس از ثبت نام در سامانه‌ی ثنا، پس از ورود با سامانه عدل ایران از طریق کد ملی و رمز شخصی، قادر به پیگیری پرونده‌ی مربوط به خودتان هستید. استعلام حکم جلب سیار نیز از این طریق ممکن است.
نحوه اجرای دستورجلب، بعد از گرفتن حکم جلب چه باید کرد؟
مطابق قوانین کیفری، پس از ابلاغ برگ جلب به کلانتری مربوطه ، مامور متهم را دعوت به حضور نزد مقام قضایی در دادسرا می نماید. چنانچه متهم از حضور امتناع نماید او را جلب و تحت الحفظ نزد مقام قضایی حاضر مینماید.
علی الاصول جلب درروز انجام میشود و در صورتی متهم با محکوم علیه در منزل یا مکانی مخفی شده باشد، مامور باید حکم ورود به مکان را از مقام قضایی اخذ نمایند.
نکات ضروری در جلب سیار
آنچه که مشخص است جلب سیار محدود به یک زمان خاص است. اگر شخص در زمان مقرر در برگه جلب، جلب نگردد امکان جلب شخص بعد از آن مهلت مقرر وجود ندارد.
همچنین این نکته قابل ذکر است که باید در برگه جلب سیار درج گردد که اجرای حکم دادگاه میبایست در محدوده کدام شهر و استان انجام گیرد و خارج از محدوده (شهر یا استان) نمی توان به آن ترتیب اثر داد.
شایان ذکر است در جلب سیار، مامور حق ورود به اماکن یا خانه را ندارد مگر اینکه صراحتا در برگه جلب قید شده باشد و عدم تصریح آن به معنای عدم امکان ورود مامور به خانه و یا هر مکانی برای جلب سیار می باشد.
تنها کسی می تواند نسبت به حکم جلب اقدام نماید که ذی سمت (خواهان، شاکی) و یا وکیل باشد و سایر افراد مجوزی برای این کار ندارند.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.