طرح نظارت الکترونیکی (پابند الکترونیکی) نخست در قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ مورد پیش بینی قرار گرفت، به موجب ماده ۶۲ قانون مذکور در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه میتواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را با رضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه الکترونیکی قرار دهد، لذا کسانی که مشمول حبس تا ۵ سال هستند و یا جزای نقدی تا ۱۸ میلیون تومان دارند در صورت وجود سایر شرایط مشمول این سامانه قرار می‌گیرند.
ولیکن در سال ۹۹ با اجرا شدن طرح دوفوریتی کاهش و تعلیق مجازات که در تاریخ ۱۱/۴/۹۹ اجرایی گردید جرایم درجه دو تا درجه چهار تعزیری هم مشمول این طرح میشوند با این تفاسیر که باید یکه چهارم از مدت زمن حبس خود را کشیده باشند تا بتوانند از این طرح استفاده کنند ولی از درج پنج تا هشت نیاز به سپری شدن این مدت نمیباشد و متهم میتواند از همان اول شروع محکومیت و حتی قبل از آن درخواست بدهد.
پابند الکترونیکی بر اساس قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی، این امکان را به قاضی داده است که افرادی که شرایط تعویق مراقبتی را دارند، موضوع حکم قرار گیرند و یکی از آن امکانات در خود تبصره ماده ۶۲ آمده است.
طبق این تبصره، دادگاه در صورت لزوم میتواند محکوم را تابع تدابیر نظارتی یا دستور‌های ذکر شده در تعویق مراقبتی قرار دهد. به عنوان مثال میتواند فرد را مکلف به حرفه‌آموزی و اشتغال به حرفه خاصی کند. این امکان برای قاضی فراهم است که نسبت به اصلاح و بازپروری فرد در محدوده و تحت مراقبت الکترونیکی (با استفاده از پابند الکترونیکی) حساسیت خود را داشته باشد.
در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی این موارد تعریف شده است و ما در حدود قصاص و دیه امکان استفاده از این تاسیس را حقوقی نداریم؛ در جرایم تعزیری درجه ۵ تا ۸ امکان استفاده از این تاسیس حقوقی فراهم است.
طرح پابندالکترونیکی در مورد جرایمی که در خود قانون مجازات تا ۵ سال حبس برای آن تعیین شده است اعمال می‌شود و ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و ماده ۵۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری ناظر بر این موضوع است. در ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی شرایط تعویق مراقبت تصریح شده است و وجود این شرایط ضروری است. اول اینکه جهات تخفیف وجود داشته باشد که به این موضوع در ماده ۳۸ اشاره شده است و در مواردی است که متهم اظهار ندامت کند و یا در کشف جرم و شرکای جرم همکاری لازم داشته باشد و یا سابقه کیفری نداشته باشد.
همچنین در قانون اشاره شده که جبران ضرر و زیان و یا برقراری ترتیبات جبران لحاظ شود، یعنی رضایت شاکی جلب شود و یا اگر رضایت گرفته نشده است ترتیبات جبران تعیین شود؛ به عنوان مثال، در حکم اعسار، در مواردی که حکم به تقسیط محکوم‌به صادر می‌شود و بند پ. ماده ۴۰ محرز می‌شود، همچنین فقدان سابقه کیفری موثر نیز از دیگر شرایطی است که در اعمال طرح مراقبت الکترونیکی مورد اهمیت است.
چه کسانی مشمول دریافت پابند الکترونیکی میشوند؟
آن‌طور که در قانون آمده است برخی از افراد می‌توانند از طریق تجهیزات الکترونیکی تحت نظر قرار بگیرند، در ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی پابند الکترونیک به این موضوع اشاره شده و مواردی را هم مدنظر دانسته است .
در این ماده بیان داشته که متهمان مشمول بند چ ماده ۲۱۷ قانون که در اینجا منظور قانون آئین دادرسی کیفری می باشد و درواقع منظور متهمانی است که ملزم هستند از خانه خود یا از محل اقامت تعیین‌شده خارج نشوند.
علاوه بر این اشاره شده که محکومان در ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی را شامل می شود که در اینجا منظور محکومان جرایم تعزیری درجه ۵ ، ۶ ، ۷ ، ۸ می‌باشند که به عبارتی محکومان به حبس بین ۳ ماه تا ۵ سال را شامل می‌گردد.
همچنین به افرادی که طبق مواد ۴۲ و ۴۳ قانون مجازات اسلامی که توسط هر مرجع قضایی تحت مراقبت می باشند را نیز شامل می باشد.
زندانی چگونه درخواست پابند الکترونیکی میدهد؟
در ماده ۵۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری ترتیبات را بیان کرده است فردی که احیانا در حال حاضر در زندان است و شرایط لازم را دارد؛ در زمانی که حکم صادر شده است در حال حاضر میتواند درخواست خود را به مددکاران زندان ارائه دهد و موافقت خود را برای اینکه باقیمانده دوران محکومیت خود را تحت مراقبت الکترونیکی (بااستفاده از پابند الکترونیکی ) در یک محدوده مشخص سپری کند اعلام کند.
فرم‌هایی به زندان ارائه شده است تا در اختیار زندانیان قرار گیرد در قسمتی دارای آیتمی است که فرد میتواند محدوده‌ای را که می‌خواهد تحت مراقبت قرار گیرد پیشنهاد کند .بیان محدوده برای این است که بعدا قاضی در صدور حکم به نحوی عمل نکند که فرد در عسر و حرج قرار بگیرد یعنی محل تردد این فرد از محل کار به محل سکونت خود را مدنظر قرار دهد.
مراحل گرفتن پابند الکترونیک
الف- اخذ وثیقه جهت جبران خسارت وارده به تجهیزات (دستبند یا پابند الکترونیکی ) و اجرای تعهدات مربوط؛
ب- ارائه آموزشهای لازم به متهم یا محکوم علیه و اخذ تعهد مبنی بر رعایت ضوابط مربوط؛
پ- نصب و راه اندازی تجهیزات؛
ت- دریافت هزینه استفاده از تجهیزات از فرد تحت مراقبت مطابق تعرفه، هر ماه یا در صورت تمایل وی به صورت یکجا.
هزینه پابند الکترونیکی چقدر است ؟
قیمت اولیه پابند الکترونیک یک هزینه بین ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان متغییر میباشد و هزینه ماهانه نگهداری آن حدود ۳۰۰ هزار تومان در ماه میباشد.
در صورت عدم توانایی پرداخت هزینه پابند الکترونیک چیکار باید انجام داد ؟
طبق آیین نامه اجرایی پابند اکترونیک افرادی که به تشخیص سازمان زندان ها توانایی پرداخت تمام یا بخشی از هزینه استفاده از تجهیزات را ندارند، در حدود اعتبارات و منابع مالی سازمان از پرداخت هزینه معاف می گردند.
آیا استفاده از پابند ردیاب زندانیان نیاز به مجوز دارد؟
بله، استفاده از جی پی اس پابند مراقبتی زندانیان طبق ماده 62 قانون مجازات های اسلامی برای زندانیان آزادی مشروط و افرادی که تخفیف در مجازات شامل حالشان می شود با صلاحدید قاضی پرونده منع قانونی ندارد. به همین دلیل استفاده بدون مجوز و بی اجازه از مراجع قانونی برای به کار گیری از این ابزار کنترلی به غیر از تعویق مراقبتی مجوز دار، مجاز نیست.
تاثیر قانون کاهش حبس های تعزیری در مورد پابند الکترونیکی
با توجه به قانون کاهش حبس های تعزیری : محکومان به حبس های تعزیری درجه دوتا چهار نیز، تحت نظارت سامانه الکترونیک قرار می گیرند.
در این سامانه، محکومان به حبس با رضایت خود زندانی و در محدوده مشخص سامانه الکترونیکی تحت نظارت قرار می‌گیرند. این دستگاه مانند «جی پی اس» عمل کرده و توسط سیستم مانیتورینگ کنترل می‌شود و در صورت هرگونه دستکاری قابل مشاهده است و به زندانی تذکر و هشدار داده می‌شود و اگر فرد به هشدار‌ها بی‌اعتنا باشد، به قاضی دادگاه اعلام خواهد شد تا اقدامات لازم در این خصوص اتخاذ شود.
در واقع زندانی می تواند با این نظام از زندان خارج و در بیرون زندان و تحت نظارت این سامانه، علاوه بر فعالیت خود، مدت زمان حبس خود را سپری کند.
سابقا ماده ۶۲ قانون مجازت این نظام را صرفا مخصوص حبس های درجه پنج تا هشت می دانست ولیکن با تصویب قانون کاهش حبس های تعزیری مصوب ۹۹ (طرح دوفوریتی کاهش مجازات ) این امکان میسر شد که در صورتی که محکومان به حبس های درجه دو، سه، چهار، یک چهارم از مدت حبس خود را در زندان سپری کرده باشند از این نظام استفاده نمایند.
البته مشکل که در اکثر شهر ها وجود دارد کمبود این دستگاه ها می باشد که این مشکل نیز با تبصره پیش بینی شده در قانون کاهش حبس های تعزیری تا حدودی رفع شده است چرا که مطابق ماده نه این قانون، به سازمان زندان ها اجازه داده شد که از ظرفیت بخش های خصوصی در این خصوص استفاده نمایند.
کاربرد استفاده از ردیاب برای طرح نظارت الکترونیکی
استفاده از ردیاب مدل پابنددار برای زندانیان کاربردهای متفاوت دارد. در درجه اول زندانیانی که جرم های سبک تری به نسبت مجرمین قاتل و جانی دارد، برای حفظ خطرات اخلاقی احتمالی در هم نشینی با این افراد می توانند با استفاده از ردیاب زندانیان به محیط کنترل شده ای در محدوده خارج از زندان منتقل شوند.
الف- استفاده از ردیاب برای دوره مرخصی
مرخصی رفتن یکی از آپشن های مهمی است که زندانیان با جرم های سبک و طبق مقررات قانونی می توانند از آن استفاده کنند. در این بین زندانبانان با استفاده از ردیاب زندانیان می توانند با خیالی راحت و آسوده برای آزادی موقت مجرمین در زمان مرخصی چاره اندیشی کنند.
ب- استفاده از ردیاب در داخل محیط زندان
بسیاری از مجرمین که به حبس ابد و یا اعدام محکوم هستند همیشه در تب و تاب پیدا کردن راهی برای فرار از زندان می گردند. این دسته از افراد به مراقبت و کنترل دقیق تری نیاز دارند. به همین دلیل به کار گیری از ردیاب ویژه مجرمین و بستن آن دور مچ پای مجرم می تواند راهکار مناسبی برای کنترل دقیق خلافکاران به حساب بیاید. این پابند اگرچه ابادی مانند کوچکترین جی پی اس دنیا ندارد، اما قابل حمل است و در راه رفتن فرد مشکلی ایجاد نمی کند.
ج- کاربرد جی پی اس مجرمین در دوران مهارت آموزی
دوره مهارت آموزی از جمله طرح های مهمی است که برای برخی از مجرمین در دوره حبس در نظر گرفته می شود. در این دوران مهم زندانیان با حفظ قوانین و ضوابط مربوطه وارد محیط های مهارت آموزی مانند کارگاه های نجاری، خیاطی و غیره می شوند و با کنترل های لازم ساعاتی از روز را برای گذراندن دوره های مهارتی از زندان خارج می شوند.
د- ردیابی زندانی های آزادی مشروط بهترین ابزار کنترلی مجرمان
زندانیان آزادی مشروط از گروه افرادی هستند که جرم های سبک تری دارند. این دسته از افراد که بیشتر به دلیل موضوعات مالی و شکایت های مرتبط به چک و مهریه زندانی شده اند و می توانند با حفظ مقررات مرتبط با زندانیان آزادی مشروط از زندان آزاد شوند.
از مهم ترین شرایط آزادی برای مجرمین آزادی مشروط می توان به این مورد اشاره کرد که کنترل و مسیر یابی شخص آزاد شده تنها با نصب پابند ردیاب الکترونیک همراه می شود. این مسیریاب ویژه مانند یک ردیاب ماهواره ای توانانی کنترل و ردیابی دائم زندانیان را دارند.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.