زمانی‌که عقد دائم بین زن و مرد جاری می‌شود و زندگی زناشویی بین آنان آغاز می‌شود، بر عهده مرد است که تمامی نیازهای زن را اعم از خوراک، پوشاک، نیازهای بهداشتی و درمانی، تائید تأمین امنیت عرفی و شرعی و تمامی مواردی از این قبیل را مهیا نماید. در قانون مدنی زمانی که مرد، همسری اختیار می‌کند، موظف است تمامی نیازهای وی را برطرف نماید.
نفقه برای عقد موقت
در عقد موقت(صیغه) پرداخت نفقه به زن واجب نیست، مگر آنکه در هنگام جاری شدن خطبه صیغه، جزء شروط مابین زوجین باشد. در این صورت زوج موظف است که تمامی نیازهای زوجه را همانند عقد دائم برطرف نماید.
شرایط تعلق نفقه به زن
1. دایمی بودن عقد
طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در عقد دایم نفقه زوجه به عهده شوهر است. به عبارت دیگر مرد از زمان بله گفتن زن باید نفقه او را پرداخت کند. یعنی مرد در عقد موقت ملزم به پرداخت نفقه نیست مگر آنکه شرط کنند.
2. تمکین کامل زوجه
زوجه برای اینکه استحقاق گرفتن نفقه از شوهر خود را داشته باشد باید از شوهر خود تمکین نماید. تمکین به معنای انجام تکالیف زناشوئی همانند نیازهای شوهر و اجابت کردن خواسته‌های مشروع وی. یکی از مصادیق آن در قانون زندگی کردن زن در خانه شوهر است، به این معنا که زن برای دریافت نفقه باید در خانه شوهر زندگی کند مگر آن که انتخاب محل زندگی در زمان عقد به زن داده شده باشد. به علت اینکه در دوران عقد زن از مرد تمکین خاص نمیکند در این دوران نفقه به او تعلق نمی گیرد.
3. ناشزه نبودن زن
زنی که در خانه دائمی شوهر زندگی نکند، منزل را بدون گرفتن اجازه و رضایت شوهر ترک کند، بدرفتار باشد با همسر خود، از وظایف زناشویی پیروی نکند و یا شغلی برگزیند که با شئون اخلاقی مغایر باشد زن ناشزه نامیده می شود و در این صورت علاوه بر اینکه مرد از دادن نفقه معاف خواهد بود، می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کرده و تجدید فراش نماید.
شرایط و موارد مجاز پرداخت نکردن نفقه توسط مرد چه می باشد؟
برای پرداخت نکردن نفقه به زن ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی می‌گوید هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود.
میزان نفقه برای زن با تمکن مالی
برخی بر این باورند که اگر زن خودش به واسطه زندگی در خانه پدر از تمکن مالی برخوردار باشد، درنتیجه زوج از پرداخت نفقه مصون است. در صورتی‌که اگر زن، خود از تمکن مالی برخوردار باشد، باز هم مرد موظف است تا نفقه‌ای در خور شأن و نیازهای همیشگی در سطح زندگی گذشته وی در خانه پدری، به او پرداخت کند و نفقه زن در هر صورت باید پرداخت شود.
حتی اگر زن در خانه پدری خدمتکار داشته، در صورتی‌که در زندگی زناشویی احساس نیاز شود، مرد موظف است تا برای وی خدمتکاری اختیار کند. این مورد نیز جزء نفقه برای زنان محسوب می‌شود.
آیا پرداخت نفقه مشروط بر نیاز مالی زن می باشد؟
شاغل بودن یا نبودن زن تأثیری بر استحقاق او بر نفقه ندارد به عبارتی درآمد و دارایی زن ارتباطی بر حق نفقه نداشته و تکلیف نفقه زن همچنان بر عهده مرد می باشد.
مطابق قانون صرف برقراری رابطه زوجیت، مرد را مکلف به پرداخت نفقه می نماید و در این خصوص قید و شرط مالی وجود ندارد و چه زن تمکن مالی داشته باشد یا نه تاثیری بر استحقاق او برنفقه ندارد.
تفاوت مقدار نفقه زن خانه‌دار و زن شاغل
در قانون مدنی هیچ ماده یا تبصره‌ای در باب این موضوع که زن خانه‌دار نفقه‌ای متفاوت از یک زن شاغل دریافت می‌کند وجود ندارد. بلکه تنها تفاوت برای پرداخت نفقه ممکن است جایگاه اجتماعی و نیازهای متفاوت در دو گروه ذکرشده باشد.
تاثیر وضعیت مالی و اشتغال مرد در میزان نفقه
در قانون در تعیین میزان نفقه زن وضعیت مالی مرد ملاک قرار گرفته نشده است زیرا اساساً نفقه یعنی تامین نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن و ارتباطی به شغل یا وضعیت مرد ندارد.
ولی در عمل رویه هایی وجود دارد که به لحاظ مصالح اجتماعی و خانوادگی، کارشناسان در موقع تعیین میزان نفقه به توان مالی مرد نیز توجه می نمایند.
مسلما مردی که توان مالی پایینی دارد و شغل و درآمد خاصی ندارد نمی تواند از عهده نفقه همسرش که جایگاه و شان خانوادگی بالایی دارد برآید. و در نهایت کار به اختلاف های خانوادگی و طلاق خواهد کشید.
پرداخت نفقه در دوران بیماری‌های صعب‌العلاج
در قانون پرداخت نفقه برای نیازهای بهداشتی و درمانی زن معطوف به نیازهای روزانه و بیماری‌هایی با روال عادی است. اگر زن به بیماری‌های صعب‌العلاج که مخارج بالایی را در بر خواهد داشت دچار شود، قانون مرد را موظف به پرداخت نفقه در این مورد نخواهد کرد.
گاه ممکن است زن در طول دوران زندگی به علت فقر مرد از دریافت نفقه امتناع کند. در این صورت اگر مرد در دوران ثروتمندی خود نفقه‌ای در شان شأن زن پرداخت نکند، زن با مراجعه به دادگاه و تنظیم درخواست، می‌تواند هم نفقه زمان حال خود و هم با احتساب روزهای گذشته نفقه‌های مربوط به زمان گذشته خود را از زوج مطالبه نماید.
پرداخت نفقه تا چه زمانی انجام می‌گیرد
برطرف نمودن نیازهای مکتوب مذکوردر باب پرداخت نفقه معطوف به مدت‌زمان مشخصی نیست. بلکه زوج موظف است تا زمانی که زوجه در قید حیات است و عقد میان آن دو برقرار مانده باشد و تمکین نیز از ناحیه زوجه صورت پذیردنفقه را به صورت کامل حتی با توجه به شاغل بودن زن و به‌گونه‌ای که درخور درخورشأن زوجه باشد، پرداخت کند.
این نکته دقیقاً عکس پرداخت نفقه برای فرزندان است. پدر تا زمانی موظف است نفقه فرزندان را پرداخت نماید که آن‌ها تمکن مالی پیدا کنند. در صورتی که فرزندان، خود بتوانند کسب و کار و درآمدی داشته باشند پدر از پرداخت نفقه به فرزندان مصون می‌شود.
پرداخت نفقه به زنان پس از طلاق
پرداخت نفقه به زن از سوی مرد تنها تا زمانی جزء وظایف قانونی وی به شمار می‌رود که طلاق نگرفته باشند. در این صورت مرد از پرداخت نفقه به زن مصون می‌شود. آیا طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه به زوجه امکان‌پذیر است؟
اما اگر پس از طلاق مشخص شود که زوجه باردار است، در نتیجه مرد تا زمان تولد فرزند(9ماه) موظف است که نفقه زن را به‌صورت کامل پرداخت نماید.
همچنین در صورت طلاق اگر از نوع رجعی باشد نیز زوج در مدت عده موظف به پرداخت نفقه زوجه میباشد.
ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه
هرگاه مردی از پرداخت نفقه به همسر خود بدون دلیل موجه خودداری کند قابل پیگیری حقوقی و کیفری است.
1. طریقه دادن دادخواست حقوقی
اگر زنی بخواهد نفقه روز های گذشته خود را دریافت کند باید به دفتر خدمات قضایی مرجعه کند و دادخواست و دادخواست حقوقی مطالبه نفقه بدهد. دادخواست به شعبه شورای حل اختلاف محل اقامت زوجه ارسال و کارشناسی برای تعیین مبلغ نفقه، مشخص می شود؛ مبلغ ۲۵۰ هزار تومان هزینه کارشناسی از خوانده دریافت می شود. با این وجود اگر زنی توان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار دهد و افرادی را معرفی کند که بر عدم توانایی مالی، زوجه از پرداخت هزینه دادرسی شهادت دهند و در این صورت او از پرداخت هزینه دادرسی معاف می شود. کارشناس نیزبا توجه به شئونات زن، نفقه را تعیین می کند و رأی می دهد.
2. طریقه دادن شکایت کیفری
برای نفقه حال که ترک شده است می توان شکایت کیفری ترک انفاق مطرح کرد. در این حالت نیز مانند دادخواست حقوقی زوجه به به دفاتر خدمات قضایی مراجعه و شکایت کرده و پرونده به دادسرا ارسال می شود. بعد از اینکه زوجه شهود خود را مبنی بر اینکه زوج نفقه دادن را ترک کرده، ارائه داد، کیفرخواست صادرشده و پرونده به دادگاه کیفری ارسال می گردد. پس از آن که در دادگاه کیفری وقت رسیدگی تعیین شد و ادعای زوجه مبنی بر عدم نفقه دادن زوج اثبات شد، مرد از سه ماه و یک روز تا پنج ماه به حبس محکوم می شود و زن این امکان را دارد که علاوه بر آن که نفقه خود را مطالبه می کند، تقاضای طلاق نیز بکند.
توجه به این نکته ضروری است که نفقه از جمله جرائم مستمر است یعنی اگر مردی که شکایت کیفری ترک انفاق نسبت به او شده به مدت چند ماه نفقه را بطور مرتب پرداخت کند و بعد از ان دوباره ترک انفاق کند باز هم زن می تواند از او شکایت کیفری کند. به همین منظور ترک نفقه جرم مستمر محسوب می شود و با گذشت شاکی (زوجه) پرونده بسته می شود.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.