جرم حمل سلاح غیر مجاز و مجازات آن – قاسم نجفی بابادی

جرم حمل سلاح غیر مجاز

چرا حمل اسلحه جرم تلقی می‌شود؟

شخصی که با خود سلاح حمل می‌کند، معمولا آن را در کیف، جیب یا ماشین خود می‌گذارد و خود این کار به‌تن‌هایی هیچ خطری برای خودش یا دیگران به‌وجود نمی‌آورد. حال این سؤال پیش می‌آید که اگر انجام یک رفتار خطری برای دیگران نداشته باشد، چرا باید قانونگذار آن را ممنوع کند؟ پاسخ این است که جرم‌انگاری این رفتار‌ها برای جلوگیری از خطراتی است که ممکن است آن رفتار‌ها در آینده به‌وجود بیاورند. یعنی اگرچه ممکن است که انجام این رفتار‌ها در حال حاضر برای خود شخص یا دیگران خطری نداشته باشد، اما با توجه به نوع رفتار می‌توان احتمال داد که انجام آن‌ها ممکن است در آینده این شخص یا انسان‌های دیگر را با خطری جدی مواجه کند.

حال که با علت و چرایی ممنوع و جرم بودن حمل سلاح آشنا شدیم باید به این پرسش پاسخ بدهیم که براساس کدام‌یک از قوانین، حمل سلاح جرم است و اگر کسی با خود سلاح حمل کند با چه مجازاتی روبه‌رو خواهد شد.

جرم حمل سلاح غیر مجاز

عدم تمدید به موقع پروانه حمل سلاح

به صراحت قانون دارنده پروانه حمل سلاح مکلف است پس از انقضاء مدت پروانه حمل سلاح ، نسبت به تمدید آن ظرف سه ماه اقدام نماید و چنانچه اقدام به تمدید ننماید، سلاح مذکور غیرمجاز تلقی و حامل آن به جزای نقدی محکوم میشود و حکم به ضبط سلاح در این خصوص پیش‌بینی نشده است. چه اینکه فرد، مالک قانونی و شرعی سلاح مذکور بوده لیکن به جهت سهل‌انگاری ، تشریفات قانونی مربوط به تمدید پروانه حمل سلاح را طی نکرده و قانونگذار سزای عدم تمدید به موقع پروانه حمل سلاح را جزای نقدی پیش‌بینی نموده است.

 

حمل اسپری فلفل و شوکر جهت دفاع

بسیاری از افراد برای دفاع از خود اقدام به حمل اسپری فلفل غیرمجاز یا شوکر میکنند و از طریق این وسایل برای دفاع از خود اقدامات لازم را به عمل می‌آورند. اما براساس قانون هر کس بطور غیرمجاز مواد مذکور را حمل کند به مجازات تعزیری محکوم میشود. در نتیجه قانون نگهداری غیرمجاز این وسایل حتی اگر به قصد دفاع از خود باشد جرم به حساب می‌آورد.

 

جاگذاری سلاح در خودرو

برخی از افراد به این مساله باور دارند که بهتر است سلاح سرد در وسایل حمل و نقل خود همچون خودرو یا موتورسیکلت استفاده و حمل کنند اما از نظر قانون حمل و نگهداری سلاح گرم و سرد هیچ فرقی با یکدیگر نداشته و هر دو جرم محسوب میشود.

 

قوانین مربوط به جرم‌انگاری حمل سلاح

اصل بر این است که هیچ رفتاری جرم نیست و افراد می‌توانند هر رفتاری را که بخواهند، انجام دهند. به همین علت برای پی‌بردن به اینکه آیا رفتاری جرم است یا خیر باید به قانون مراجعه کرد و اگر قانون انجام رفتاری را منع نکرده باشد، هیچ‌کس حق ممنوع کردن آن را ندارد. حمل سلاح برای برخی از اشخاص مانند نظامیان با توجه به نوع شغلی که دارند و البته با رعایت مقرراتی خاص، مجاز است، اما در غیر از این موارد خاص، مجاز نبوده و ممنوع است. این ممنوعیت در دو قانون مورد اشاره قرار گرفته که در ادامه به‌صورت مجزا هریک از این دو قانون و مجازات‌های تعیین‌شده در هریک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

۱. قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز (مصوب سال ۱۳۹۰)

این قانون که در سال ۱۳۹۰ به تصویب رسیده است وارد کردن و خارج کردن، ساخت، مونتاژ، نگهداری، حمل، توزیع، تعمیر و معامله‌ی غیرمجاز سلاح را جرم دانسته است. منظور از سلاح نیز سلاح‌های گرم و سرد جنگی و شکاری و همچنین قطعات مؤثر یا مهمات آنهاست.

هرچند انگیزه‌ی شخص در حمل سلاح اهمیت ندارد، اما او باید آگاه باشد که در حال حمل سلاح است. مثلا اگر شخصی با انگیزه‌ی انتقام یک قبضه اسلحه در اتومبیل شخص دیگری بگذارد و او بدون اطلاع از این موضوع با اتومبیل خود در سطح شهر تردد کند، نمی‌توان این شخص را به‌علت حمل سلاح محکوم به مجازات کرد.

۲. تبصره‌ی ماده‌ی ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (مصوب سال ۱۳۹۶)

بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی در سال ۱۳۷۵ تصویب شده، اما این تبصره در سال ۱۳۹۶ به ماده‌ی ۶۱۷ الحاق گردیده است. در این تبصره حمل سلاح‌های سرد غیرجنگی و غیرشکاری مانند قمه، شمشیر، قداره و پنجه‌بوکس جرم‌انگاری شده است، اما جرم دانستن حمل این نوع سلاح‌ها بدون قید‌وشرط نیست. به عبارت بهتر، زمانی می‌توان حمل این سلاح‌ها را جرم دانست و حمل‌کننده‌ی آن‌ها را مجازات کرد که این سلاح را فقط برای درگیری و ضرب و جرح با دیگران با خود حمل کرده باشد.

در واقع برخلاف قانون سال ۱۳۹۰، در این موارد انگیزه‌ی شخص حمل‌کننده برای محکوم کردن او به مجازات اهمیت دارد. در این حالت اگر شخصی در حال حمل هریک از این سلاح‌ها دستگیر شود، برای اینکه بتوان او را به مجازات محکوم کرد، باید اثبات شود که در حمل این سلاح‌ها چنین انگیزه‌ای داشته است؛ بنابراین اگر ثابت نشود که او چنین انگیزه‌ای داشته است و همچنین در مواردی که شخصی بدون انگیزه‌ی درگیری و ضرب و جرح بلکه برای دیگر استفاده‌های متعارف این نوع سلاح‌ها را حمل کند، نمی‌توان او را مجازات کرد. طبق این قانون اگر شخصی این سلاح‌ها را با هدف درگیری و ضرب و جرح حمل کند، به ۶ ماه حبس و همچنین شلاق محکوم خواهد شد.

 

رسیدگی به جرایم مربوط به سلاح و مهمات در صلاحیت کدام مرجع می باشد؟

ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری مراجع صالح به رسیدگی درباره ی جرایم مربوط به اسلحه و مهمات را مشخص کرده است، و بیان می دارد که درباره حمل سلاح و مجازات آن محاکم عمومی مانند دادگاه کیفری محل وقوع جرم تصمیم گیری خواهد کرد. اما درباره ی قاچاق سلاح و مهمات دادگاه انقلاب صالح به رسیدگی می باشد.

همچنین جرایمی که مربوط به وظایف اختصاصی نیروهای نظامی و انتظامی باشد، توسط دادگاه نظامی مورد رسیدگی قرار می گیرد.

 

درباره سلاح هایی که دارای مجوز هستند با توجه به قانون قاچاق اسلحه و مهمات آیا جرم انگاری صورت گرفته است یا خیر؟

صدور مجوز فقط برای اسلحه های با توان مشخص و مدت معینی که قانونگذار اعلام می دارد انجام خواهد گرفت، و در ماده ۹ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز آمده است که بعد  گذشت مدت زمان مشخصی مجوز سلاح نیاز به تمدید دارد، و در صورتی که تمدید انجام نشود، در حکم سلاح غیر مجاز خواهد بود و می تواند مشمول مجازات نقدی شود.

جرم حمل سلاح غیر مجاز

آیا سلاح هایی که در عرف جامعه به عنوان سرگرمی به کار برده می شود مانند تفنگ بادی مشمول قانون مجازات اسلحه و مهمات می گردد؟

ملاک تشخیص در این باره نظر کارشناسی وزارت دفاع میباشد. به طور مثال تفنگ بادی با کالیبر ۵.۵ اگر به عنوان سلاح شناسایی شود حمل و نگهداری آن غیر مجاز بوده و بنا بر تبصره ۱۲ اصلاحی ماده ۱ قانون تشدید مجازات‌ قاچاق و اسلحه و مهمات نگهداری و و بکارگیری آن می تواند جرم محسوب شود.

اما درباره ی تفنگ پی سی پی قدرت مجازی که در ایران در نظر گرفته شده است ۴۰ ژول است، بنابراین برای حمل و استفاده از سلاح هایی با قدرت بالاتر مانند تفنگ بادی با کالیبر ۵.۵ باید از ارگان های مربوطه مجوز لازم را دریافت کرد.

همانطور که ملاحظه می شود مصادیق حمل سلاح و مجازات آن متفاوت می باشد، و قانونگذار در دسته بندی های مختلف انواع حبس تعزیری و جریمه های مالی را مشخص کرده است بنابراین برای داشتن اطلاعات بیشتر می توان با وکلای برجسته در زمینه کیفری مشورت نمود.

جرم حمل سلاح غیر مجاز

مطلب مفیدی برای شما بود ؟ پس به اشتراک بگذارید برای دوستانتان

قاسم نجفی بابادی

2483 مطلب منتشر شده

درباره این مطلب نظر دهید !

محصولات پرفروش