در بدو امر در هر دو شکل ازدواج یک خطبه عقد یا صیغه عقد جاری می شود. احکام صیغه به صورت کلی در هر دو مورد صدق می کند، مانند اینکه زن و مرد باید هر دو رضایت کامل از جاری شدن صیغه عقد موقت یا صیغه عقد دانم داشته باشد. اما ممکن است تفاوت هایی در صیغه خواندن در دو روش وجود داشته باشد.
در واقع آنچه ما از آن به عنوان صیغه یاد می کنیم همان صیغه محرمیت است که می تواند به صورت صیغه محرمیت موقت یا دائم باشد. یعنی طرفین ازدواج موقت ساعتی یا مادام العمر داشته باشند. برای دختر باکره، صیغه موقت بدون اذن پدر باطل است. این بدین معنی است که حتی صیغه محرمیت بدون اجازه پدر برای دختر باکره صحیح نیست و اجازه پدر برای ازدواج موقت مورد نیاز است.
تفاوت های مهم ازدواج موقت و دائم
⇐ در ازدواج دائم مخارج و پرداخت نفقه زن برعهده مرد است اما در ازدواج موقت زن و مرد در رابطه با جزئیات زندگی هرگونه که بخواهند پیمان می بندند.
⇐ در ازدواج موقت پس از پایان مدت ذکر شده ضمن صیغه زن و مرد می توانند آن را تمدید کنند یا از هم جدا شوند اما ازدوج دائم مادام العمر است و برخلاف ازدواج موقت در آن طلاق وجود دارد .
⇐ در ازدواج دائم زن و شوهر از یکدیگر ارث می برند اما در ازدواج موقت این چنین نیست.
⇐ در ازدواج موقت برخلاف ازدواج دائم ورود و خروج زن منوط به اجازه همسر نیست و جزئیات روابط آن ها بین خودشان تایین می شود.
⇐ در ازدواج دائم اگر مهر تعیین نشود، اجرالمثل آن به زن داده می شود اما ازدواج موقت بدون تعیین کامل مهریه صحیح نیست.
⇐ در ازدواج موقت و دائم پرداخت مهریه بر گردن مرد است.
احکام صیغه موقت
ازدواج در هر شکل خود، بدواً برای برآورده ساختن نیازهای زن و مرد برای همراهی با جنس مکمل در زندگی بنا نهاده شده است. از آنجایی که این امر، اختیاری بوده بنابراین از اولین شرایط ازدواج موقت مانند ازدواج دائم اینست که دو طرف راضی باشند. اما تفاوت این دو شکل ازدواج در اینست که بسیاری از احکام عقد موقت با عقد دائم همخوانی ندارد. در واقع الزامات عقد دائم در احکام ازدواج موقت وجود ندارد. از شرایط صیغه موقت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
⇐ خواندن خطبه صیغه موقت یا همان خواندن صیغه محرمیت
⇐ خواندن صیغه موقت توسط فرد عاقل و بالغ (نیازی به گرفتن وکیل نیست، همچنین اگر زن و مرد به عربی مسلط نیستند می توانند صیغه ازدواج موقت را به فارسی بخوانند.)
⇐ تعیین مهریه و مدت زمان نکاح موقت
⇐ تراضی زوجین به ازدواج
⇐ صیغه کردن زن باید به این صورت باشد که زن در هنگام جاری شدن عقد موقت، در نکاح دائم یا نکاح موقت مرد دیگری نباشد و در صورتی که قبلا ازدواج کرده است، عده وی تمام شده باشد (عده ازدواج دائم در حدود ۳ ماه و عده صیغه موقت در حدود ۴۵ روز است). لازم به ذکر است مدت عده زن یائسه برای صیغه وجود ندارد.
⇐ زن زناکار حتی در ازدواج موقت بر مرد حرام است.
⇐ عقد موقت بدون اجازه ی پدر جایز نیست. این موضوع از سوی بسیاری از مراجع تأیید شده و حتی ازدواج موقت بدون اذن پدر را باطل دانسته اند. شرایط صیغه موقت بدون اجازه پدر تنها توسط برخی مراجع تنها در صورتی ذکر شده است که دختر قبلا ازدواج کرده باشد یا پدر یا ولی پدری در دسترس یا در قید حیات نباشد. عده ای نیز فتوا داده اند که ازدواج موقت دختری که مستقل است و صلاح کار خود را می داند بدون مانع است.
⇐ آنچه در بالا گفته شد را می توان به عنوان حکم صیغه موقت از آن یاد می شود. شرایط صیغه محرمیت نیز با شرایط عقد موقت تفاوتی ندارد.
مدت ازدواج موقت
مهم‌ترین ویژگی آن تعیین مدتی است که با اتمام آن ازدواج بدون نیاز به طلاق به پایان می‌رسد. این مدت حداقل و حداکثری ندارد عقد موقت بدون ذکر مدت باطل است اما برخی معتقدند در صورتی که مدت ازدواج موقت از طول عمر معمول انسان فراتر باشد ازدواج به دائم اگر مدت در زمان عقد تعیین نشود قرارداد خود به خود به ازدواج دائم تبدیل شده است.
لازم به ذکر در ازدواج موقت مدت عقد را می توان تمدید کرد به گونه ای که مدت باقی مانده را بذل کند و زوجیت را به پایان برساند و همچنین نیز عکس این مورد را می توان انجام داد پس از پایان مدت زمان عقد موقت آن را به ازدواج دائم تبدیل نمود.
جالب است بدانیم که صیغه 99 ساله نیز عقد موقت محسوب میشود.
آیا عقد موقت باید به ثبت برسد؟
درخصوص نکاح موقت ثبت نشده مسائل مربوط به اثبات نسبت مطرح می شود.
در قانون حمایت خانواده جدید ثبت نکاح موقت در 3 مورد الزامی دانسته شده است:
1- زوجه باردار شود
2- طرفین توافق کنند
3- ثبت نکاح به عنوان شرط ضمن عقد مطرح شود.
پس همانطور که ملاحظه می شود در قانون حمایت خانواده جدید مانند گذشته اصل در عدم الزامی بودن ثبت نکاح موقت است.
مهریه در ازدواج موقت
در صیغه کردن باید مهریه به طور کامل معلوم شود. به عنوان مثال اگر مهریه یک شاخه گل رز است باید عنوان شود که کدام شاخه گل رز. یا اگر عنوان نشده ارزش مالی آن نیز عنوان شود. به عنوان مثال یک شاخه گل رز به مبلغ ۲۰ تومان. هچنین مدت صیغه نیز باید به صورت دقیق معلوم شود. اگر خانم و آقایی قصد انجام عقد دائم را دارند باید مدت صیقه آن ها تمام شود یا آقا بگوید بقیه مدت را به همسرم بخشیدم. در غیر این صورت عقد دائم باطل می شود. پس از جاری شدن صیغه مهریه برگردن مرد است. اگر مرد با زن رابطه برقرار کند، باید تمام مهریه را به او بدهد در غیر این صورت پرداخت نصف مقدار مهریه الزامی است.
نفقه در ازدواج موقت
نفقه یکی از موضوعات مهم در روابط میان زوجین می باشد نفقه در عقد دائم با عقد موقت متفاوت می باشد. براساس “ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی در عقد موقت زن حق نفقه ندارد ؛ مگر اینکه شرط شده باشد یا عقد بر مبنای آن جاری شده باشد “
به موجب قانون مرد الزامی به پرداخت کردن نفقه ندارد و در صورت پرداخت نکردن نفقه زن نمی تواند در دادگاه اقامه دعوای مطالبه نفقه کند مگر اینکه ضمن عقد موقت شرط شده باشد، به عبارت دیگر بایستی بین زوجین توافقی بر مبنای پرداخت نفقه انجام شده باشد بنابراین اگر زوجین در پرداخت نفقه به توافق برسند پرداخت نفقه جنبه اجباری می گیرد.
ارث در ازدواج موقت
در قانون مدنی ایران در خصوص ارث زن در ازدواج موقت به صراحت تعیین تکلیف نکرده است اما در ماده ای بیان می دارد زوجین که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند لذا مفهوم مخالف آن این است که در عقد موقت ارث وجود ندارد لازم به ذکر است طبق قواعد فقهی شرط توارث در عقد موقت شرط باطلی است و به هیچ وجه در عقد موقت زن از مرد ارث نمی برد.
همچنین لازم است بدانیم راه حل هایی وجود دارد مبنی بر اینکه در نکاح موقت زوجین در قالب وصیت از یکدیگر ارث ببرند که این وصیت تا مقدار ثلث آن صحیح و نافذ است زیرا هر فردی می توان در زمان حیات تا یک سوم اموالش را وصیت کند و دراین خصوص ممنوعیتی وجود ندارد و بیش از آن منوط به اجازه ورثه است.
حقوق فرزندان حاصل از ازدواج موقت
بر طبق ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی «طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است، مشروط بر اینکه از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.»
فرزندانی که در ازدواج موقت حاصل می‌شوند فرزندانی مشروع تلقی می شوند و از تمامی حقوق اولاد طبق قانون برخوردار خواهد بود. به عبارتی دیگر اگر زن و شوهری که با یکدیگر ازدواج موقت کرده اند بچه دار شوند این بچه از نظر حقوقی هیچ تفاوتی با فرزند حاصل از ازدواج دائم نخواهد داشت و تمام شرایط فرزند ازدواج دائم را خواهد داشت.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.