اعدام بالاترین مجازات برای محکومان در قوانین ایران است.
سن اعدام در قوانین جرایی ایران
سن اعدام در قوانین جرایی ایران برای پسران ۱۵ سال و برای دختران ۹ سال است. یعنی سن تکلیف در قانون اسلام منبع و منشا تعیین سن اعدام در ایران می باشد. زیرا همانطور که گفته شد قانون اساسی ایران در راستای احکام اسلامی رای صادر خواهد کرد.
اصل بر عدم قصاص است
با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی در سال ۱۳۹۲، اصل بر عدم قصاص افراد زیر ۱۸ سال در زمان ارتکاب جرم تثبیت شد. این بند قانونی تأکید می‌کند که در صورتی که فرد زیر ۱۸ سال در زمان ارتکاب جرم باشد، قصاص از او نمی‌گردد.
این تصمیم به‌منظور حفظ حقوق کودکان و جلوگیری از اعمال ناعادلانه و ظلم‌آمیز بر آنان گرفته شده است. این اصل به کودکان حق حمایت و توسعه داده و در عین حال، به عدالت و تعادل در پیگیری قوانین جزایی کمک می‌کند.
استثنائات اصل بر عدم قصاص است
اگرچه اصل بر عدم قصاص افراد زیر ۱۸ سال در زمان ارتکاب جرم تثبیت شده است، اما این اصل با سه استثنا همراه است که به تصویب قانون رسیده‌اند:
۱. اثبات رشد و کمال عقل: در صورتی که قاضی با بررسی مدارک و نظر متخصصان پزشکی قانونی به این نتیجه برسد که فرد زیر ۱۸ سال در زمان ارتکاب جرم از رشد و کمال عقل برخوردار بوده، ممکن است حکم قصاص را صادر کند.
۲. اقدام به جرم با انگیزه‌های واهی: اگر فرد زیر ۱۸ سال به خاطر انگیزه‌های واهی و ناچیز مانند انتقام شخصی مرتکب قتل شده باشد، ممکن است مشمول قصاص شود.
۳. سابقه محکومیت قطعی به نفس: در وضعیتی که فرد زیر ۱۸ سال در گذشته به جرم قتل عمد محکوم شده باشد و حکم قصاص او اجرا نشده باشد، در صورت ارتکاب جرم قتل عمد دیگر، ممکن است مشمول قصاص شود.
این استثناها به‌منظور ایجاد تعادل در اجرای قانون و در نظر گرفتن شرایط خاص که ممکن است در برخی موارد ارتکاب جرم وجود داشته باشد، تصویب و اجرا شده‌اند.
جرایمی که در ایران مجازات اعدام دارند
در قانون اساسی و اسلامی جرائمی که مجازات آنها اعدام است به شرح زیر است.
1. قتل عمد؛ یکی از جرایمی که بیشترین آمار اعدام در ایران را به خود اختصاص داده است قتل عمد می باشد. طبق شرع و حکم اسلام و بنا بر ماده قانونی ۲۹۰ هر کسی که مانع حیات انسانی دیگر شود و به سوء نیت او را به قتل برساند، قاتل است و حکم جرم قتل برای قاتل اعدام و قصاص است.
2. جرائم جنسی؛ تجاوز به عنف یکی دیگر از مواردی است که در دادگاه کیفری مورد بررسی قرار گرفته می شود و عموما مجازات آنها اعدام است. همچنین زنا با محارم نیز در این مورد از جرایم قرار دارد.
3. ارتداد؛ به کسی از دین و ملیت خود مرتد شده باشد جرم او ارتداد است. برای مردان حکم ارتداد مرگ است و برای زنان تا توبه نکنند باید در زندان بمانند. البته در نوع مرتد ملی اگر مرد توبه کند اعدام نمی شود. اما مرتد فطری نیز فقط حکم اعدام مجازات او است.
4. محاربه؛ کسانی که علیه حکومت اسلامی اقدام به قیام مسلحانه و بر هم زدن امنیت اجتماعی کنند، به اعدام محکوم می شوند. مفسد فی الارض و کسانی که مفسد اقتصادی و یا سیاسی باشند مرتکب این جرایم شده اند. این بخش از جرائم دامنه بسیار گسترده ای و قابل بحثی دارد.
آیا سن اعدام در ایران قابل تغییر است؟
اگر فرد زیر ۱۸ سالی که ارتکاب به جرمی شده است که حکم آن اعدام باشد، این حکم قابل اجراست. مگر اینکه شاکی پرونده رضایت خود را اعلام کند و پرونده مختومه شود.
اما اگر جرایمی چون ارتداد و یا محاربه داشت، دادگاه برای او ممکن است حکم اعدام صادر نماید. این حکم تا زمانی که شخص به سن قانونی برسد، به تعویق خواهد افتاد.
طبق قانون اساسی ایران به جز قتل غیر عمد که شاکی خصوصی حق متوقف شدن حکم را خواهد داشت مابقی جرائم تعریف شده در فوق باید به اشد مجازات برسند و اشد مجازات اعدام است.
تعویق حکم اعدام
1. افراد زیر سن قانونی: افراد زیر ۱۸ سال که مرتکب هر یک از جرایم شوند تا رسیدن به سن قانونی اعدام نمی شوند. اما پس از رسیدن به این سن حکم آنان قابل اجرا است.
2. زن باردار: در شرایطی دیگر که مجرم زن باردار باشد، حکم وی متوقف خواهد شد. این حکم تا وضع حمل مجرم متوقف خواهد شد. پس از به دنیا آمدن بچه مجرم اعدام خواهد شد.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.