بر اساس ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی «طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه به انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود». لذا بر اساس این ماده یکی از اسباب انحلال عقد نکاح را می‌توان بذل مدت در ازدواج موقت دانست.
بذل مدت در عقد موقت را تنها می‌توان در عقد موقت جاری کرد. از آن رو که یکی از شرایط درستی عقد موقت تعیین زمان است، عقد موقت صرفا در همان محدوده زمانی صحیح است.
اما اگر مرد تمایل داشته باشد، می‌تواند مدتی را که از عقد باقی مانده به زن ببخشد که در اصطلاح حقوقی به آن بذل مدت می‌گویند. علاوه بر این، مرد می‌تواند به زن وکالت دهد که مدت را به خود ببخشد.
ماهیت بذل مدت در عقد موقت
در خصوص اینکه ماهیت بذل مدت در ازدواج موقت چیست در ابتدا لازم است تا به اعمال حقوقی انسان از منظر قانون نگاهی انداخته و به تعریف هریک از نظر قانون با ذکر مثال بپردازیم و سپس ماهیت حقوقی بذل مدت را بیان نماییم. اعمال انسان در عالم حقوق در دو دسته زیر قابل تقسیم بندی است:
⇐ عقود و قراردادها: عقد در قانون عبارت است از همکاری متقابل اراده دو یا چند شخص در ایجاد یک ماهیت حقوقی. همانطور که از تعریف عقد پیدا است در عقد نیاز به اراده، قبول و رضایت هر یک از طرفین قرارداد است. مانند عقد بیع یا عقد اجاره.
⇐ ایقاعات: بر خلاف عقود، ایقاعات صرفا با اراده یکی از طرفین ایجاد می‌گردد. به عنوان مثال در عقد نکاح، طلاق حقی است که قانون گذار و شرع مقدس صرفا برای مردان در نظر گرفته است و برای انجام طلاق صرف اراده مرد و اعمال این اراده کافی است.
همانطور که در تعریف بذل مدت گفتیم، بذل مدت اختیار و حقی است صرفا برای مرد در عقد موقت، تا هر زمان که بخواهد بتواند با بذل باقی مدت عقد موقت اقدام به خاتمه نکاح موقت نماید.
بنابراین ماهیت بذل مدت نیز این است که ایقاع بوده و صرف اراده دارنده حق بذل مدت که مرد است برای اتفاق افتادن آن کافی است.
بذل مدت چگونه امکانپذیر است
بذل مدت که به معنای بخشیدن باقی مانده مدت عقد موقت است، صرفا در عقد موقت یا صیغه امکانپذیر است و در عقد دائم راه ندارد.
بذل مدت مطابق قواعد فقهی از طرف مرد می تواند انجام شود. یعنی مرد در هر زمان که بخواهد می تواند باقی مانده مدت زمان عقد موقت را به زن ببخشد و عقد را به اصطلاح منحل کند.
بعلاوه اینکه مرد برای انجام این کار می تواند به زن وکالت بدهد تا هر زمان که خودش بخواهد به وکالت از طرف مرد باقی مدت را بذل کرده یا در صورت وجود شرایطی مانند سفر طولانی مدت، سوء رفتار و … بتواند باقی مدت را به خود ببخشد.
الزام مرد به بذل مدت
همانطور که گفتیم، اساسا بذل مدت در عقد موقت به خواست و تقاضای مرد است و او می تواند هر زمان که بخواهد باقی مدت را به زن ببخشد.
بعلاوه اینکه می تواند به زن وکالت دهد تا به نیابت از او این کار را انجام بدهد. اما این مسئله گاها سبب سختی و مشقت برای زنان می شود.
به این صورت که از یک طرف مدت عقد موقت طولانی است، بنابراین انقضای مدت عقد موقت امکانپذیر نیست و از طرف دیگر مرد باقی مدت را به زن بذل نمی کند و در عین حال با عدم ایفای وظایف زناشویی در برابر همسر خود موجبات عسر و حرج زن را فراهم می کند.
بنابراین بایستی شرایطی باشد تا زن بتواند بر اساس آن باقی مدت را بذل کرده و از زوجیت مرد رها شود.
الزام زوجه به رعایت عده عقد موقت
یکی از نتایج مهم بذل مدت، الزام زوجه به رعایت عده مربوط به عقد موقت است. این عده به شرایط زیر وابسته است:
⇐ دو طهر برای زنان دارای عادت ماهیانه.
⇐ ۴۵ روز برای زنانی که به سن یائسگی نرسیده‌اند ولی دارای عادت ماهانه منظم نیستند.
⇐ تا مدت وضع حمل برای زنان باردار.
⇐ زنان یائسه و باکره عده ندارند.
این الزامات به‌عنوان یکی از آثار مرتبط با بذل مدت، ساختار زندگی زوجین در دوره ازدواج موقت را مشخص می‌کند و از اهمیت زیادی برخوردار است.
در نتیجه، در بذل مدت علاوه بر اتمام رابطه زوجیت، تعیین الزامات مرتبط با عقد موقت نیز از جمله تأثیرات قابل توجه در حوزه حقوقی این نوع ازدواج محسوب می‌شود.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.