واخواهی یکی از روش های اعتراض به آرا است که نسبت به حکم غیابی صادره از دادگاه صورت می گیرد. در طول جریان رسیدگی به پرونده اصل بر حضور طرفین دعوا در دادگاه و ارائه دفاعیات خود می باشد. اما در برخی موارد امکان حضور خوانده و یا متهم دعوا در دادگاه و ارسال لایحه از سوی او وجود ندارد.
با توجه به اینکه تعطیلی فرآیند رسیدگی به دعوا امکان پذیر نیست، دادگاه می بایست به موضوع پرونده رسیدگی نموده و حکم صادر نماید. این حکم تحت عنوان حکم غیابی شناخته شده که حضور متهم و یا خوانده دعوا صادر شده است.
قانون گذار امکان اعتراض و واخواهی از حکم غیابی صادر شده را در نظر گرفته است تا از این طریق از حقوق شخصی که امکان حضور در فرآیند دادرسی را نداشته، حمایت نماید.
لازم به ذکر است که این واخواهی باید در مدت زمان مقرر شده صورت گیرد.
برای دیدن نمونه دادخواست واخواهی اینجا کلیلک نمایید
آرای قابل واخواهی
واخواهی ویژه احکام غیابی هستند و قرارها را شامل نمی شود، احکام غیابی ممکن است از دادگاه بدوی و یا دادگاه تجدید نظر صادر شوند. در زیر به شرایط صدور احکام غیابی از دادگاه بدوی و دادگاه تجدید نظر اشاره می کنیم.
⇐ شرایط صدور حکم غیابی از دادگاه بدوی
در دعاوی حقوقی برای صدور حکم غیابی در مرحله بدوی چهار شرط لازم است.
⇐ رای غیابی مبنی بر محکومیت خوانده باشد.
⇐ خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشند.
⇐ لایحه ارسال نکرده باشند.( به صورت کتبی دفاع نکرده باشند).
⇐ اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد.
با حصول این چهار شرط رسیدگی دادگاه بدوی غیابی محسوب و خوانده امکان واخواهی خواهد داشت.
⇐ شرایط صدور حکم غیابی از دادگاه تجدید نظر
در دعاوی حقوقی برای صدور حکم غیابی در مرحله بدوی سه شرط لازم است.
⇐ رای دادگاه تجدید نظر مبنی بر محکومیت خوانده باشد.
⇐ خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده وی در هیچ یک از جلسات دادگاه بدوی یا تجدید نظر حاضر نشده باشند.
⇐ به صورت کتبی دفاع ننموده باشند.
⇐ اخطاریه مفاد دادخواست بدوی یا تجدید نظر به طور واقعی ابلاغ نشده باشد.
نحوه واخواهی کردن
طبق ماده 305 قانون آیین دادرسی مدنی محکوم علیه غایب حق اعتراض به حکم غیابی تحت عنوان واخواهی را دارد. در اولین قدم خوانده می بایست به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواستی را مبنی بر واخواهی، به دادگاه صادر کننده حکم غیابی تقدیم نماید.
دفاتر خدمات قضایی پس از تکمیل دادخواست واخواهی، آن را به دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارجاع می دهد. در صورت کامل نبودن دادخواست مزبور برای واخواهی، اخطاری مبنی بر رفع نقص توسط مدیر دفتر دادگاه صادر می شود. پس از آن وقت رسیدگی مجدد تعیین گردیده و به طرفین ابلاغ می شود.
مطابق ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری، مهلتی که برای واخواهی اشخاص نسبت به احکام غیابی پیش بینی شده است، برای افراد مقیم ایران 20 روز و افراد مقیم خارج دو ماه از ابلاغ حکم غیابی به آن ها می باشد.
مهلت واخواهی
براساس ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی مهلت واخواهی بدین صورت است:
مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند بیست روز و برای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند دوماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود مگر اینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به واخواهی در این مهلت به دلیل عذر موجه بوده است.
دراین صورت باید دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده رای اعلام نماید.
اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف می شود.
جهات زیر عذر موجه محسوب می گردد :
۱.مرضی که مانع از حرکت است.
۲. فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
۳. حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست در مهلت مقرر ممکن نباشد.
۴. توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.
آثار واخواهی
1. نقض رای در صورت مورد قبول واقع شدن واخواهی، اولین و مهمترین اثر حقوقی و کیفری واخواه می باشد. به موجب ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی اگر دادگاه پس از برسی ادعا، آن را موجه تشخیص دهد، قرار قبول دادخواست را صادر می کند بدین ترتیب اجرای حکم نیز متوقف خواهد شد.
2. مطابق ماده 307 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورت صدور حکم به نفع محکوم علیه غایب پس از واخواهی، خواهان می بایست خسارت ناشی از اجرای حکم اولی نسبت به واخواه را جبران نماید.
3. به موجب ماده 308 قانون آیین دادرسی مدنی، اثر رایی که پس از رسیدگی و برسی دادخواست واخواهی صادر می گردد تنها نسبت به واخواه و واخوانده وارد است. و مشمول شخصی که واخواهی نکرده است نخواهد بود . تنها در صورتی که رای صادر شده قابلیت تجزیه و تفکیک را نداشته باشد، حکم نسبت به اشخاص دیگری که مشمول حکم غیابی بوده ولی واخواهی ننموده اند نیز تسری خواهددد داشت.
طرح دعاوی ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله واخواهی
برای تقاضای جلب شخص ثالث در مرحله ی واخواهی، دادخواست جلب شخص ثالث توسط واخواه به دفتر دادگاه ارائه می گردد. برای واخوانده (خواهان در دعوی اصلی) بدین صورت عمل می گردد که در اولین جلسه واخواهی جهات و دلایل واخوانده اظهار میشود و وی باید طی سه روز دادخواست جلب شخص ثالث را ارائه نماید.
عدم توصیف قابلیت واخواهی در دادنامه
باید گفت دادگاه تکلیف دارد در ذیل حکم خود حضوری بودن یا غیابی بودن حکم را ذکر نماید، البته توصیف حضوری بودن یا غیابی بودن حکم نافی حق واخواهی خوانده در صورت حصول شرایط پیش گفته نخواهد بود.
از این رو دادگاه صادر کننده حکم نمی تواند از ثبت دادخواست واخواهی امتناع کند. در صورت اصرار دادگاه بر نظر سابق، می تواند پس از ثبت دادخواست واخواهی قرار عدم استماع صادر نماید.
جبران خسارت ناشی از اجرای حکم غیابی
اگر از ناحیه اجرای حکم غیابی، خسارتی به محکوم علیه وارد شود و پس از انجام واخواهی و در رسیدگی بعدی حکم به نفع محکوم علیه صادر گردد، خواهان باید خسارتی که از اجرای حکم غیابی به واخواه وارد شده است را جبران نماید.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.