ادعای جعل نسبت به سند عادی و رسمی
انواع جعل
1. ادعای جعل تبعی
هر گاه سند رسمی یا سند عادی در یک دعوای مطرح شده در دادگاه مورد استناد هر یک از طرفین قرار بگیرد، طرف مقابل در مقام دفاع در برابر سند می تواند ادعای جعل نماید که چنین ادعایی در اصطلاح ادعای جعل تبعی نام دارد.
جعل تبعی خود به دو شیوه مختلف انجام می شود که یکی از این شیوه ها، ادعای جعل تبعی ساده یا بدون تعیین جاعل است و دیگری ادعای جعل با تعیین جاعل که ذیلا به بررسی آنها می پردازیم.
2. ادعای جعل ساده
هدف از ادعای جعل تبعی معمولا رها شدن از پیامد های تعهد آور سند ارائه شده به دادگاه در دعوا می باشد؛ نه مجازات کردن کسی است که سند را جعل نموده است. به همین دلیل، کسی که ادعای جعل تبعی نسبت به سند رسمی یا عادی دارد، معمولا جعل کننده سند را حتی اگر وی را بشناسد به دادگاه معرفی نمی کند؛ که در عرف و رویه قضایی چنین مطلبی تحت عنوان “ادعای جعل ساده” شناخته می شود. ادعای جعل ساده به هر صورت در دادگاه حقوقی مورد بررسی قرار می گیرد که همین دادگاه حقوقی تکلیف بررسی اصالت سند یا جعلی بودن سند را به عهده خواهد داشت.
به همین دلیل، چون جنبه کیفری جعل در دادگاه مطرح نشده و مورد رسیدگی قرار نگرفته است، دادگاه حقوقی که علی‌القاعده صلاحیت تعیین مجازات را ندارد، فاعل یا انجام دهنده جعل را تعیین نمی کند.
3. ادعای جعل با تعیین جاعل
هر گاه هدف مدعی جعل تبعی از ادعای جعل نه تنها از اثر انداختن سندی است که در دعوای مطرح شده در دادگاه علیه او ارائه شده است، بلکه می خواهد انجام دهنده یا فاعل جعل نیز به مجازات برسد، در این صورت می تواند جاعل را نیز تعیین کند که در عرف قضایی “ادعای جعل با تعیین جاعل” نام دارد. بر خلاف ادعای جعل ساده، ادعای جعل با تعیین جاعل جنبه کیفری نیز به خود می گیرد و رسیدگی به این جنبه و اجرای مقررات آیین دادرسی کیفری نیز علی القاعده الزامی می شود.
چگونگی اثبات جعل
طبق ماده ۲۲۰ آیین دادرسی مدنی، ابلاغیه‌ای مبنی بر ادعای جعل سند و مدارک توسط دادگاه، به شخص جاعل ارسال می‌شود. اگر طرف مقابل بدون توجه به ابلاغیه همچنان به استفاده از سند می‌پردازد، شخص به مدت ۱۰ روز فرصت ارائه و تسلیم اصل سند مذکور به دادگاه را دارد. در غیر این صورت، سند عنوان‌شده از میزان دلایل مورد استناد شخص، خارج خواهد شد.
راه و روش‌های اثبات جعل و بررسی اصالت و صحت اسناد، شامل موارد زیر می‌شود:
1. تطبیق مفاد سند جعلی با سایر اسناد
دادگاه می‌تواند پس از ادعای شخص مبنی بر جعلی بودن سند مربوطه اقدام به بررسی، تطابق یا تعارض آن با سایر اسناد واردشده‌ای که مؤید آن است نماید.
2. ارجاع مدارک به کارشناس
پس از تطبیق مفاد سند جعلی با سایر اسناد، اگر شخص جاعل کاملاً حرفه‌ای باشد، مدارک برای شخص قاضی قابل‌تشخیص نخواهد بود؛ بنابراین دادگاه در صورت لزوم سند مربوطه را جهت بررسی به کارشناسان رسمی دادگاه یا اداره تشخیص هویت که مراکز مورداطمینان و موثق دادگاه هستند، ارجاع می‌دهد. در این مرحله کارشناسان جهت تشخیص دقیق جعل مدارک، روش‌های قیاسی، فیزیکی و شیمیایی را به کار می‌برند.
3. استکتاب
چنانچه امضا، مهر، خط یا اثرانگشتی مطمئن و موثق از شخص منکر موجود نباشد، دادگاه طبق ماده ۲۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی این حق را به فرد استناد کننده خواهد داد که بتواند از شخص منکر یا جاعل (در صورت در قید حیات بودن) درخواست امضا یا کتابت نماید. در اینجا می‌توان شخص مدنظر را برای کتابت یا امضای مدارک یا اسناد مشابه به دادگاه فراخواند.
عدم حضور فرد در دادگاه یا امتناع از استکتابی که برای آن فراخواندنش ، قرینه‌ای بر صحت سند نامبرده است. در مشاوره حقوقی این شیوه یکی از بهترین راه‌های اثبات جعل برای اسناد است که در قانون پیش‌بینی‌شده است.
4. مطابقت مفاد موجود در سند با اسناد مسلم الصدور
این روش، از راه‌هایی متداول در فرآیند اثبات جعل است که در راستای اثبات اصالت یا جعلیت به کار گرفته می‌شود. البته بنا بر اساس ماده ۲۲۳ آ. د. م، اسناد عادی که از قبل موردبررسی ادعاهایی نظیر جعل، تردید و یا انکار قرارگرفته‌اند، هرچند به صحت آنها هم حکمی داده‌شده باشد، به‌عنوان اساس تطبیق نمی‌توانند در نظر گرفته شوند.
5. تحقیق از شاهدان
در این شیوه از اثبات جعل، دادگاه به نوع و شکل امضا، مهر و مطابقت آنها با سایر اسناد اکتفا و توجهی نمی‌کند، بلکه نظر یا شهادت شاهدان مربوط به تنظیم سند و یا انتساب مهر و امضا به منتسب الیه را موردبررسی و توجه قرار می‌دهد.
لازم به ذکر است چنانچه با به‌کارگیری روش‌های مذکور اصالت سند ثابت نگردد، درنهایت سند بر مبنای یک سند جعلی شناخته می‌شود. اگر شخصی از آن سند جعلی در دادگاه استفاده نماید تحت پیگرد و مجازات قرار خواهد گرفت.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.