اموال مجهول المالک
به اموالی که فاقد مالک خاص باشند یا درواقع اموالی اموالی که مالک خاص ندارند؛ (مال بدون مالک) اموال مجهول المالک گویند. عواملی نظیر جنگ، سیل و بیماری، باعث می‌شود که برخی اشخاص، محل سکونت و سایر اموال خود را، ترک نموده و در نقطه ای دیگر، سکنی گزینند و در نتیجه به اموال آنان، عنوان مجهول المالک اطلاق گردد.
مجهول المالک، در دسته اموال عمومی قرار داشته که قانونگذار، مصرف آن را، اختصاص به فقرا داده‌است. این حکم در ماده ۲۸ قانون مدنی پیش بینی شده است.
هرچند اموال مجهول المالک را نباید در دسته اموالی که مالک خاص ندارند؛ به‌شمار آورد؛ لیکن اینگونه اموال، در حکم اموال بلامالک بوده و با اذن حاکم به مصرف فقرا می‌رسد.
برخی دیگر معتقدند اموال مجهول المالک، دارای مالک هستند؛ اما صاحب اینگونه اموال، معلوم نبوده و اعراض وی نیز، محرز نمی‌باشد. در حقوق عرفی، تفاوتی بین اموال بلامالک و مجهول المالک وجود نداشته و همه اموال مزبور به دولت تعلق دارد.
انواع اموال بدون مالک
اموال بدون مالک طبق قانون به سه دسته تقسیم می‌شوند.
الف- مشترکات عمومی
مشترکات عمومی اموال بدون مالکی هستند که به خاطر حفظ حقوق عموم مردم توسط دولت و موسسه‌های عمومی اداره می‌شوند. در واقع دولت برای انجام خدمات عمومی و اجرای وظایف خود، اموال گوناگونی در اختیار دارد و از آنها استفاده می‌کند.
انواع مشترکات عمومی را می‌توان شامل راه عمومی، اموال مورد استفاده عموم مثل پل‌ها، مساجد و اماکن عمومی، بستر رودخانه‌ها و جنگل‌ها را نام برد.
ب- مباحات
مباحات در ماده ۲۷ قانون مدنی تعریف شده است. طبق این ماده: «اموالی که ملک اشخاص نمی‌باشند و افراد مردم می‌توانند آنها را مطابق مقررات مندرج در این قانون و قوانین مخصوصه مربوط به هر یک از اقسام مختلفه آنها، تملک کرده و یا از آنها استفاده کنند، مباحات نامیده می‌شود: مثل اراضی موات، یعنی زمین‌هایی که معطل افتاده و آبادی و کشت و زرع در آنها نباشد»
بنابراین مباحات به عنوان اموال بدون مالک دو ویژگی دارند: ۱- نداشتن مالک، ۲- امکان تملک یا انتفاع از آنها بر طبق قانون وجود داشته باشد.
ج- اموال مجهول المالک
مالی که مالک دارد، اما به هر دلیلی نمی‌توان او را پیدا کرد، مال مجهول المالک می‌گویند. این اموال دسته‌ای از اموال بدون مالک حساب می‌شوند.
قانونگذار در ماده ۲۸ قانون مدنی این اموال را جزء اموال عمومی دانسته و گفته است که اموال مجهول المالک باید به مصرف فقرا برسند.
ملاک تشخیص فقیر عرف است و به طور معمول به کسی گفته می‌شود که درآمدش نتواند کفاف نیازمندی‌های ابتدایی‌اش را بدهد.
با مال مجهول‌المالک چه کنیم؟
مطابق قانون مدنی چنانچه شما چنین مالی را در جایی پیدا کردید، لازم است که آن را به حاکم یعنی همان دادستان تحویل دهید. دادستان نیز موظف است که مال تحویل گرفته شده را برای اشخاص فقیر و نیازمند مصرف کند.
علاوه بر آن چنانچه شما مالی را که پیدا می‌کنید، دارای ارزش بسیار کمی باشد یعنی ارزش آن مطابق با قانون مدنی کمتر از ۱۲ نخود نقره باشد، می‌توانید آن را به مالکیت خود در بیاورید، اما چنانچه ارزش آن بیشتر از ۱۲ نخود نقره باشد، شما باید آن را به مدت یک سال تعریف کنید و سپس می‌توانید آن را به صورت امانت در نزد خود نگه داشته یا هر نوع تصرف دیگری که می‌خواهید در آن انجام دهید.
منظور از یک سال تعریف چیست؟
منظور از یکسال تعریف در اینگونه اموال آن است که شما باید به مدت یک سال در جستجوی مالک آن باشید. به طور مثال می‌توانید در روزنامه آگهی کرده یا با درج اعلامیه در محلی که اموال را پیدا کردید به دنبال یافتن مالک آن باشید. چنانچه در این مدت مالک مال را پیدا کردید که هیچ، اما در غیر اینصورت شما در نگهداری این گونه اموال امین هستید و به عبارت دیگر اینگونه اموال در نزد شما امانت می‌باشد و باید تا حد توان از آن به خوبی نگهداری کنید.
ثبت اموال مجهول‌المالک
چنانچه شخصی تقاضای ثبت اینگونه اموال را داشته باشد، لازم است که تا مدت ۲ سال از زمان اجرای این قانون تقاضای ثبت خود را اعلام کند، چرا که پس از گذشتن این مدت برای معاملات اینگونه اموال ابتدا باید تقاضای ثبت آن در دفتر اسناد رسمی داده شود که در این صورت، صدی ٢۵ از حق‌الثبت معمولی در زمان تقاضای ثبت علاوه اخذ می‌گردد.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.