مدیرعامل و رئیس هیات مدیره یک شرکت چه تفاوتی باهم دارند؟

مدیر عامل چه شخصی است؟

مدیرعامل بالاترین مدیر اجرایی در یک شرکت است که مسئولیت‌های اصلی‌اش توسعه و پیاده‌سازی استراتژی‌های سطح بالا، تصمیم‌گیری‌های اصلی شرکت، مدیریت کل عملیات و منابع شرکت و عمل کردن به‌عنوان نقطه اصلی ارتباط بین هیئت مدیره و عملیات شرکت است.

 مدیر عامل شرکت در حدود اختیاراتی که توسط هیئت مدیره به او تفویض شده است، نماینده شرکت محسوب شده و حق امضاء دارد.

رئیس هیئت مدیره چه شخصی است؟

رئیس هیئت مدیره مدیری است که توسط هیئت مدیره شرکت انتخاب می‌شود و مدیریت و ریاست بر جلسات هیئت مدیره را برعهده دارد. از اختیارات رئیس هیئت مدیره این است که اطمینان حاصل کند که جلسات به‌درستی و بانظم و مطابق دستور برگزار ‌شوند و در جهت رسیدن به یک توافق عام در تصمیم‌گیری‌های هیئت مدیره فعالیت می‌کند. این جایگاه، با جایگاه مدیرعامل شرکت تفاوت دارد و می‌تواند غیراجرایی (پاره وقت) و یا اجرایی (تمام وقت) باشد.

وظایف مدیر عامل

وظایف مدیر عامل از شرکتی به شرکت دیگر و بسته به اندازه و سازمان، متفاوت خواهد بود. در شرکت‌های کوچک‌تر، مدیرعامل اغلب نقش بیشتری در شرکت خواهد داشت، تصمیمات تجاری زیادی می‌گیرد، حتی در سطوح پایین‌تر مثل استخدام کارمندان نیز نقش دارد؛ اما در شرکت‌های بزرگ‌تر اغلب فقط با استراتژی سطح بالای شرکت سروکله می‌زند و مدیریت بخش‌های مختلف سازمان با سپردن سایر وظایف به مدیران و بخش‌ها انجام می‌گیرد.

از جمله وظایف مهم مدیرعامل در یک شرکت عبارتند از:

⇐ ایجاد، برقراری ارتباط و اجرای چشم‌انداز شرکت، ماموریت و جهت‌دهی کلی به سازمان

⇐ رهبری توسعه و پیاده سازی استراتژی‌های کلی سازمان

⇐ نظارت بر عملیات کلی سازمان با توجه به جهت تعیین شده در برنامه های استراتژیک

⇐ تعیین مسئولیت‌ها و اختیارات کارکنان و ابلاغ به آن‌ها.

وظایف رئیس هیئت مدیره

در بعضی شرکت‌ها، نقش‌های رییس هیئت مدیره و مدیرعامل ترکیب‌ شده‌اند. در شرکت‌هایی که شفافیت و مسئولیت‌پذیری پایین‌تری دارند، مسائل مربوط به جلوگیری از فساد و نظارت بر عملکرد مدیران در نظر گرفته نمی‌شود و دو جایگاه متفاوت با عملکردهای کاری مجزا در اختیار یک فرد قرار می‌گیرد و زمینه ایجاد فساد و تخلفات مالی و اجرایی ایجاد می‌شود.

عمده وظایف رئیس هیئت مدیره عبارت است از:

⇐ دعوت هیئت مدیره برای تشکیل جلسه

⇐ ریاست هیئت مدیره

⇐ دعوت مجمع عمومی به نمایندگی از هیئت مدیره

رریاست مجامع عمومی به عنوان رئیس هیئت رئیسه.

تفاوت وظایف هیات مدیره و مدیر عامل

⇐ یک شرکت تحت سرپرستی و رهبری اعضای هیات مدیره خودش اداره می‌ گردد، بعد از آن سرپرستی و رهبری از هیات مدیره به مدیر عامل و از مدیر عامل به مدیران ارشد به منظور مدیریت و سازمان‌دهی کارهای روزانه شرکت منتقل می گردد. به همین ترتیب هیات مدیره به نمایندگی از جانب سهامداران شرکت، کار سرپرستی و کنترل را انجام می‌دهند.

⇐ مهم‌ترین عملکرد هیات مدیره تصمیم‌گیری به منظور انتخاب و ارزیابی و بررسی مدیر عاملی می باشد که دربردارنده شرایط لازم و شایسته باشد و از لحاظ اخلاقی مورد تایید وتصدیق اعضا باشد. هم چنین به وسیله هیات مدیره تیم مدیران ارشد تعیین می شوند و مورد تایید و تصدیق واقع می گردند.

⇐ مدیران مجموعه‌ای از تجربه ، دانش، داوری و قضاوت را به منظور شرکت همراه با خود می برند ، به همین ترتیب نبایستی فقط علاقه های خاص سهامداران را در کارهای شرکت مدنظر قرار دهند.

⇐ در رفتار مدیران کاردان همیشه شک و تردید‌های سازنده وجود دارد، آنان با قطغیت  پرسش‌های موثری را مطرح می نمایند ، کارها را با دقت بررسی می نمایند و در رابطه با  فعالیت‌هایی که صورت می پذیرد سوال می‌کنند وخو.استان این می باشند که  اطلاعات درست و کامل و پاسخ‌های صادقانه دریافت نمایند، مدیران کاردان همیشه تلاش‌های خود را در یک امتداد یکپارچه می‌سازند و ضمانت  خود را نسبت به شرکت، برنامه و ایده های کسب و کار و هم چنین ارزش‌های بلند مدت سهامداران هویدا می نمایند.

⇐ جهت سرپرستی بر راندمان شرکت، هیات مدیره خود را صاحب حق می‌داند که روی نظر،بیانیه ‌ها و باورهای مدیران اجرایی، پیشنهاداتی که به وسیله نماینده قانونی شرکت مطرح می‌شوند، نظر حسابداران و دیگر اشخاص متخصص شرکت تکیه نمایند. هیات مدیره می بایست پرسش‌هایی را مطرح نماید و پاسخ‌هایی را  در رابطه با ‌این که مدیران چگونه طرح ها و برنامه ‌های شرکت را اداره می‌ نمایند دریافت نمایند تا بدین وسیله علاوه بر بیانیه ‌هایی که به هیات مدیره ارائه می‌گردد از پیشنهادها و چگونگی  تصمیم گیری مدیران هم  مطلع شوند. هم چنین درهر زمانی که هیات مدیره و انجمن آن ها لازم بدانند قادر می باشند  از مشاوران خود مختارهم کمک بگیرند.

⇐ اعضای هیات مدیره هم با برعهده داشتن نقش سرپرستی  خود به سهامداران و دیگر موسسان شرکت‌ این امکان را می‌دهند که از مدیران شرکت انتظار داشته باشند که سخت‌کوشانه و با قدرت بر روی کارها و فعالیت‌های متداول و رایج شرکت نظارت و سرپرستی داشته باشند. اما آن ها نبایستی انتظار داشته باشند که اعضای هیات مدیره با انجام دادن همان اموری که مدیر عامل و تیم مدیران ارشد انجام می‌دهند تراز مدیریت و اداره  و سرپرستی کسب و کار شرکت را کوچک و بی‌ارزش بشمارند.

نقش سرپرستی هیات مدیره علاوه بر انتخاب و سرپرستی بر کار مدیر عامل شرکت، خیال گسترده ای از مسئولیت‌ها را در برمی گیرد که از جمله ‌این مسئولیت‌ها می‌توان به مواردی به شرح ذیل اشاره نمود:

⇐ برنامه‌ریزی به منظور رشد و گسترش مدیریت و جانشینی.

⇐ استنباط، مرور و سرپرستی بر اجرایی شدن راهبردها و برنامه‌های شرکت.

⇐ استنباط و تایید و تصدیق عملکرد برنامه‌های سالانه و بودجه ‌این برنامه‌ها.

⇐ تمرکز بر روی صداقت و شفافیت صورت‌ها و بیانیه های مالی شرکت.

⇐ مشورت با مدیران در خصوص مسئله های مهمی‌که در حال حاضر شرکت با آن روبرو شده است. هیات مدیره قادر می باشد تجربه ها و نظرهای گوناگون و پهناوری را در اختیار مدیران قرار دهد.

⇐ بررسی و ارزیابی و تصدیق راندمان های با اهمیت و مهم شرکت.

⇐ کاندید نمودن مدیران و اعضای انجمن ‌ها و سرپرستی بر حاکمیت شرکتی موثر.

⇐ سرپرستی بر تبعیت از قانون و مسئله های اخلاقی.

آیا مدیرعامل یک سازمان می تواند هم‎زمان رئیس هیئت مدیره نیز باشد؟

بله. در صورتی که مدیرعامل یک سازمان سه چهارم رای اعضا مجمع عمومی را کسب کند می‌تواند علاوه بر سمت مدیرعامل، رئیس هیئت مدیره سازمان نیز باشد.

جایگاه مدیرعامل بالاتر است یا رئیس هیئت مدیره؟

بسیاری جایگاه مدیرعامل را بالاتر می دانند و بسیاری دیگر به اشتباه وظایف این دو را یکسان در نظر می گیرند که با توضیحاتی که پیش از این در شرح وظایف این دو ارائه دادیم متوجه می شویم که اختیارات و عملکرد این دو موقعیت شغلی کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. در پاسخ به این سوال که کدام یک از این دو جایگاه بالاتری دارند و به عنوان سخن پایانی می توان اینگونه جمع بندی کردی که رئیس هیئت مدیره جایگاه شغلی با ثبات‌تری دارد. زیرا پس از انتخاب، به مدت دوسال در این سمت باقی خواهد ماند؛ اما مدیرعامل می‌تواند با رای و نظر اعضا هیئت مدیره برکنار شود.

عده‌ای مدیرعامل را برترین جایگاه شغلی شرکت‌ها می دانند؛ اما این موضوع در هر شرکت می تواند متفاوت باشد و بستگی به این دارد که آیا مدیرعامل سهام دار شرکت و از اعضا هیئت مدیره است یا نیروی کاری است که طی یک قرارداد و در ازای دریافت حقوق از طرف هیئت مدیره به سمت مدیرعامل منصوب شده است.

مقالات مرتبط

روش های پرداخت ثمن در تجارت بین المللی – قاسم نجفی بابادی مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود – قاسم نجفی بابادی میزان سهم الشرکه شرکت تضامنی – حداقل میزان سرمایه شرکت تضامنی – قاسم نجفی بابادی اختیارات و وظایف مدیران شرکت تضامنی – مسولیت مدنی مدیران شرکت تضامنی – مسولیت کیفری مدیران شرکت تضامنی – قاسم نجفی بابادی