چک مشروط به چکی گفته می‌شود که صادرکننده‌ی آن، برای پرداخت مبلغ یک شرط را تعیین می‌کند. به عبارت دیگر، وقتی در یک معامله چک مشروط کشیده می‌شود، صادرکننده‌ی آن یک شرط را در پشت چک می‌نویسد. برای مثال بر روی چک مبلغ 3 میلیون تومان در وجه یک شخص نوشته می‌شود و سپس در پشت چک نیز ذکر می‌گردد که این وجه زمانی پرداخت می‌شود که این شخص نقاشی ساختمان و یا گچ‌بری آن را به پایان برساند.
هدف از صدور چک مشروط، تضمین معامله به نفع هر دو طرف است. وقتی خریدار یک چک را برای فروشنده صادر می‌کند و در پشت آن شرط تعیین می‌کند، در واقع برای معامله‌ی خود یک ضمانت اجرا تعیین می‌کند.
وصول چک مشروط در بانک
اگر چک مشروط در تاریخ و سررسید معین مندرج در آن، به بانک برود، بانک کاری به وجود شرط ندارد و اگر حساب فرد، موجودی داشته باشد، آن را پرداخت می‌کند. اما همین چک اگر با عدم موجودی همراه شود، آثار دیگری دارد که به آن خواهیم پرداخت.
برای وصول چک مشروط نمی‌توان از دادگاه درخواست صدور اجراییه کرد. فرض کنیم چک مشروط شما وصول نشده و شما به عنوان دارنده چک، از سوی بانک از لحاظ قانونی حمایت می‌شوید. به همین دلیل قانون مقرر کرده است که اگر چک برگشت خورد یا گواهی عدم پرداخت صادر شد، می‌توان از دادگاه بدون رسیدگی، برای وصول آن درخواست صدور اجراییه کرد.
اما مشکل اینجاست که این مزیت هم در قانون جدید صدور چک برای چک مشروط وضع نشده است؛ یعنی اگر چک شما مشروط باشد، نمی‌توان از مزیت قانون جدید که اجراییه مستقیم باشد، برخوردار شوید و تنها راه موجود، اقامه دعواست و دادگاه نیز زمانی، حکم به نفع شما صادر می‌کند که شرط مزبور مثلا سند زدن یا تسلیم کردن محقق شده باشد.
شکایت کیفری چک مشروط
دارنده چک نمی تواند بر علیه صادر کننده چک مبنی بر مجازات او به دلیل صدور چک مشروط شکایت نماید چون چک مشروط از حمایت کیفری برخوردار نیست.
چک مشروط سفید امضاء
اگر چک مشروط سفید امضاء باشد، صادرکننده‌ی آن تحت تعقیب کیفری قرار نمی‌گیرد. در این موارد دارنده‌ی چک می‌تواند شخصاً تاریخ را روی آن درج کند. اگر صادرکننده بتواند ثابت کند که در زمان صدور چک، تاریخ آن را مشخص نکرده است، این نوع چک مشروط، قابل پیگیری نیست و صادرکننده تحت تعقیب حقوقی قرار نمی‌گیرد.
برخی نکات مهم در مورد صدور و دریافت چک مشروط
1. صدور چک مشروط نیز در صورت بی‌توجهی به مقررات، مانند چک بدون قید و شرط مشکلات زیادی را به دنبال دارد. به همین دلیل قبل از صدور و یا دریافت این نوع چک بهتر است به نکات و توصیه‌های زیر توجه داشته باشید:
2. زمانی که در حال دریافت چک مشروط هستید، صادرکننده باید در حضور شما چک را امضاء کند. داشتن یک یا دو شاهد نیز از مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند.
3. صادرکننده‌ی چک باید در پشت چک مشروط، نام، نام خانوادگی و امضاء خود را درج کند. همچنین چک مشروط نیز به اثرانگشت نیاز دارد تا بعدها صادرکننده‌ی چک مدعی جعلی بودن امضاء خود نشود.
4. اگر چک مشروط را از شخص ثالث دریافت می‌کنید، به امضاء و اثر انگشت او هم نیاز دارید. پس از او بخواهید امضاء و اثرانگشت را در کنار شروط تعیین‌شده، در پشت چک قرار دهد. ظهرنویسی صادرکننده‌ی چک کافی نیست و اگر بعدها بخواهید آن را از طریق محاکم حقوقی پیگیری کنید، دچار مشکل می‌شوید و شخص ثالث رها می‌شود. بهتر است شخص ثالث متنِ «وجه این چک /سفته توسط اینجانب ……. تضمین می‌شود» را در پشت چک مشروط نوشته و نام و نام خانوادگی خود را نیز در پشت آن ذکر کند.
5. توجه داشته باشید که در محاکم قضایی مسئولیت ظهرنویسی و تضامنی با هم تفاوت دارد. ظهرنویسی توسط صادرکننده‌ی چک انجام می‌شود. در حالی‌که مسئولیت تضامنی با شخص ثالث است که هر دو باید در زمان دریافت چک مشروط، مشخص شود.
6. اگر ظهرنویس در شهر شما سکونت داشته باشد، فقط تا 15 روز بعد از تاریخ سررسید چک مشروط می‌توانید علیه او شکایت خود را طرح کنید. اما اگر در شهر دیگری باشد به شما تا 45 روز فرصت داده می‌شود تا علیه او دادخواست دعوی خود را ارائه دهید. اگر چک مشروط را از شخص ثالث دریافت کرده باشید، تا مدت 6 ماه از سررسید تاریخ چک می‌توانید علیه او شکایت کنید.
7. اگر صادرکننده‌ی چک مشروط از پرداخت وجه خودداری کند، دارنده‌ی چک می‌تواند دادخواست حقوقی خود را به دادگاه ارائه دهد. البته مدت زمان پیگیری چک مشروط از طریق دادخواست حقوقی طولانی‌تر می‌شود. اما سرانجام به نتیجه می‌رسد.
8. در صورتی که چک مشروط همراه با رقم و تاریخ باشد، حتی با تعیین شروط، صادرکننده از پیگیری حقوقی تبرئه نمی‌شود. بنابراین وقتی چنین چکی را صادر می‌کنید متوجه باشید که در موعد مقرر وجه آن را پرداخت نمایید. اگر دارنده‌ی چک علیه صادرکننده طرح دعوی خود را به دادگاه ارائه دهد، می‌تواند اموال او را توقیف کند. اگر صادرکننده هیچ مالی برای توقیف نداشته باشد و نتواند وجه را پرداخت کند، باید به زندان برود.
9. در مواردی که صادرکننده‌ی چک بتواند اعسار خود را (ناتوانی مالی برای پرداخت یکجای مال) برای پرداخت چک مشروط اثبات نماید، دادگاه براساس توان مالی او، وجه چک مشروط را قسط‌بندی می‌کند. همچنین باید یک سوم کل مبلغ چک مشروط را به صورت نقد و پیش‌پرداخت به دارنده‌ی چک پرداخت کند. مابقی وجه چک نیز به صورت اقساط از صادرکننده‌ی چک دریافت می‌شود. اگر اقساط چک نیز به موقع پرداخت نشود، دارنده‌ی چک می‌تواند مجدداً برای پیگیری طلب خود، علیه صادرکننده طرح دعوی نماید.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.