یکی از انواع خیارات، خیار تبَعُضِ صَفقه است. خیار تبعض صفقه علیرغم نام به ظاهر دشوار خود بسیار قابل درک است. در واقع طبق این خیار، قرارداد خرید و فروش تنها نسبت به یک قسمت از معامله صحیح و نسبت به بخش دیگر آن به جهتی از جهات باطل است. در این حالت ثمن یا قیمت آن بخش از معامله که باطل است، به مشتری برگردانده شده و مشتری، می تواند با استناد به خیار تبعض صفقه، بخش صحیح معامله را نیز فسخ نماید و ثمن آن بخش را مسترد کند یا اینکه فقط آن بخش صحیح معامله را قبول نماید.
شرایط اعمال خیار تبعض صفقه
برای اینکه شما بتوانید این اختیار فسخ را در معاملات داشته باشید برای هریک از خیارات شرایطی وجود دارد.
شرایط اعمال خیار تبعض صفقه نیز عبارت است از:
⇐ یکی از مهمترین شرایط برای اعمال خیار تبعض صفقه این است که معامله قابل تجزیه باشد مانند مثال خرید خانه یا حتی خرید ماشین.
⇐ پس در این صورت شما می توانید این اختیار بهم زدن معامله را داشته باشید. بنابراین اگر به شما حیوانی فروخته شده است که یک عضوی را ندارد این معامله قابل تجزیه نیست و شما نمی توانید خیار تبعض صفقه را اعمال کنید.
⇐ مشتری در زمان معامله، آگاه به باطل بودن یک بخش معامله نباشد. مثلا اگر خریدار بداند که سه دانگ خانه ای که خریده است وقف بوده، دیگر اختیار بهم زدن معامله به استناد خیار تبعض صفقه را نخواهد داشت زیرا با آگاهی کامل تصمیم به خرید گرفته است.
⇐ خیار تبعض صفقه جز خیارات فوری در قانون مدنی نیست. اما با این وجود مشتری نباید اعمال این اختیار را آنقدر به تاخیر بیاندازد که از این تاخیر، رضایت او به معامله و اسقاط خیار تبعض صفقه تفسیر شود.
⇐ طرفین نباید در زمان عقد این حق خیار تبعض صفقه را برای خود حذف یا اسقاط نمایند. زیرا در صورت اسقاط خیار تبعض صفقه شما دیگر اختیار بهم زدن معامله را نخواهید داشت.
خیار تبعض صفقه در چه معاملاتی ایجاد می شود؟
اگرچه ماده 441 قانون مدنی در تعریف خیار تبعض صفقه فقط به بیع اشاره اشته، اما در پاسخ به این سوال که خیار تبعض صفقه در چه معاملاتی ایجاد می شود؟ باید گفت:
⇐ خیار تبعض صفقه مانند خیار شرط، مختص عقد بیع نبوده و در تمام معاملات معوض، امکان اجرای آن وجود دارد.
⇐ خیار تبعض صفقه فقط مخصوص مشتری نبوده، بلکه برای بایع نیز امکان پذیر می باشد. به این ترتیب که اگر ثمن به دو بخش صحیح و باطل تقسیم گردد، بایع حق خواهد داشت عقد را نسبت به مورد صحیح فسخ نماید.
به عنوان مثال، اگر فردی اتومبیل خود را در مقابل ملکی به دیگری فروخته و پس از عقد معلوم شود که سه دانگ از آن ملک، وقف بوده و قرارداد نسبت به آن سه دانگ باطل می باشد، بایع (فروشنده) حق دارد معامله را نسبت به سه دانگ صحیح نیز فسخ نماید.
عدم فوریت خیار تبعض صفقه
خیار مورد اشاره فوری نیست و اصل بر این است که صاحب خیار می تواند با تاخیر نیز به حق خود برسد مگراینکه تاخیر و تعلل به گونه ای باشد که عرف این امر را به معنای اسقاط خیار تشخیص دهد.
چگونگی اسقاط خیار تبعض صفقه
در صورتی که شما و طرف مقابل به این نتیجه برسید که حق اعمال خیار را هیچکدامتان نداشته باشید؛ می توانید در قرارداد اشاره کنید که حق اعمال خیار تبعض صفقه را اسقاط کرده اید.
همچنین اگر در قراردادی جمله “اسقاط کافه خیارات” ذکر شده باشد و شما این قرار داد را امضا کنید یعنی پذیرفته اید که حق اعمال خیارات را نداشته و به استناد هیچ یک از آنها نمی توانید معامله را بهم بزنید.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.