املاک اوقافی به املاکی گفته می‌شود که زمین آن توسط شخصی وقف شده است و اداره‌ی اوقاف در ازای اقساط ۹۹ ساله آن را به افراد دیگر اجاره داده و درآمد حاصله را صرف امور مربوطه می‌کند.
البته ناگفته نماند مبالغ اقساط گفته شده در طول سال خیلی زیاد نیست. یادتان باشد پرداخت اقساط ۹۹ ساله به معنای اجاره به شرط تملیک نیست!
املاک اوقافی دارای سند هستند و هیچ مشکلی هم برای فروش و خرید خانه ، رهن و اجاره آپارتمان و حتی ساخت‌وساز در زمین آنها وجود ندارد. این املاک دارای سند اوقافی هستند که البته تفاوت‌هایی با سند ملکی دارد. املاک اوقافی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد و متأسفانه به دلیل قیمت کمتر و تفکر اشتباهی که در جامعه رواج پیدا کرده دید خوبی نسبت به آنها وجود ندارد.
یکی از مزایای این سند می‌تواند برای افرادی باشد که بودجۀ کمی دارند؛ چرا که نه تنها می‌توانند صاحب ملک شوند، بلکه اگر ملک اوقافی را به صورت زمین خریداری کنند امکان دریافت وام و ساخت‌وساز روی آن وجود دارد.
سند وقفی و سند ملکی
به طور کلی، املاک اوقافی و ملکی هر دو سند قانونی دارند و مشکل حقوقی ندارند اما شرایط سند وقفی با سند ملکی متفاوت است. در سند ملکی، مالک یا مالکان، صاحب عرصه و اعیان آن هستند و اختیار کامل برای نقل و انتقال ملک خویش را دارند و می‌توانند در آن هر تصرف و دخالت قانونی بکنند؛ مثلاً به اختیار خودشان آن را بفروشند یا اجاره دهند. در سند اوقافی که در اینجا منظورمان املاک تحت تولیت سازمان اوقاف است ملک به فروش نمی‌رسد و کسی مالک آن نمی‌گردد، بلکه به صورت اقساط ۹۹ساله اجاره داده می‌شود و این با قرارداد اجاره به شرط تملیک متفاوت است؛ چون به مالکیت کامل ملک ختم نمی‌گردد.
همچنین مبلغ اجاره سالانه‌ای که توسط خریداران املاک اوقافی باید پرداخت شود، مبلغ خیلی زیادی نیست که مشکلی برای خرید آنها محسوب شود. تفاوت اصلی دو سند ملکی و وقفی در نوع مالکیت آن است که در املاک اوقافی، خریداران مالک اعیان آن نیستند بلکه مستأجر و مالک عرصه هستند اما این به معنای سلب اختیار آنها از منافع و ساخت و ساز و فروش نیست.
بنابراین خرید و فروش ملک و زمین، چه با سند ملکی و چه با سند وقفی، باید با توجه قوانین و مقررات حاکم بر آن و استعلامات قانونی انجام شود و بخصوص در معاملات سنگین و هنگفت یا املاکی که مشکل حقوقی دارند اما به خرید یا فروش آن نیاز دارید.
تفاوت سند وقفی و ملکی
تفاوت مالکیت در ملک ملکی و وقفی، باعث تفاوت قیمت این دو نوع املاک شده است که املاک وقفی حداقل بیست درصد ارزان‌تر هستند. اما از جهت حقوقی نیز نکاتی وجود دارد که مهم‌ترین آنها چنین است:
1. برای املاک اوقافی نیز با اطلاع و رعایت مقررات سازمان اوقاف، امکان خرید و فروش، رهن و اجاره، تعمیرات اساسی و ساخت‌وساز زمین و دریافت وام ساخت و تعمیر وجود دارد.
2. در هر دو ملک، انتقال مالکیت باید در دفتر اسناد رسمی ثبت شود تا قانونی و رسمی گردد اما درباره ملک وقفی علاوه بر استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک کشور، استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه و گرفتن اجازه و رعایت مقررات آن الزامی است. و اگر سند ملک در اداره اوقاف تنظیم شود نه دفتر اسناد رسمی، در اینجا هم استعلام از سازمان ثبت لازم است.
3. برای هر بار معامله ملک وقفی، اجازه از سازمان اوقاف لازم است.
4. پس از پایان اجاره ۹۹ساله حتی اگر ملک وقفی چندین بار معامله شده باشد، اداره اوقاف محل ملک درباره اجاره مجدد آن تصمیم خواهد گرفت.
5. هنگام معامله املاک اوقافی، مالک جدید باید مالیات و دیگر عوارض را طبق تعرفه قانونی به مراجع ذی‌صلاح پرداخت کند.
6. خریدار ملک اوقافی فقط مالک اعیان آن می‌شود نه عرصه؛ مالک عرصه متولی ملک وقفی، مثل سازمان اوقاف یا آستان مقدسه بقاع متبرکه، اجاره سالانه می‌گیرد.
7. به خریدار ملک وقفی توصیه می‌شود که با استعلام از اوقاف بررسی کند که بدهی‌های ملک توسط مالک قبلی تسویه شده باشد. همچنین تا قبل از تنظیم سند وقفی جدید، اگر ملک در اجاره است انتقال اسناد اجاره به مالک جدید صورت بگیرد.
8. به فروشنده ملک وقفی هم سفارش می‌گردد که در مبایعهنامه یا قول‌نامه حتما قید شود که خریدار از اوقافی بودن ملک با خبر است.
خرید و فروش املاک اوقافی به چه صورت انجام می‌شود؟
خرید و فروش املاک اوقافی مانند املاک شخصی است، با این تفاوت که کلیه مراحل آن باید با تأیید اداره اوقاف انجام شود. البته نکته قابل توجه در این قسمت این است که به دلیل ذهنیت منفی مردم نسبت به ملک اوقافی، ممکن است مشتریان زیادی برای این نوع املاک وجود نداشته باشد. بنابراین اگر قصد خرید ملک اوقافی را دارید باید بدانید که فروش این ملک سخت‌تر از فروش یک ملک شخصی است.
در صورت پرداخت اجاره سالیانه و هزینه فروش به اداره اوقاف، مشکلی برای فروش ملک وقفی وجود ندارد. اما اگر قصد خرید خانه وقفی را دارید باید حواستان به دستکاری و جعل سندها باشد. در بعضی موارد اسناد وقفی دستکاری می‌شوند و حتی ممکن است کلاه‌برداران سند وقفی را به عنوان سند ملکی جا بزنند. دقت در این موارد به شما کمک می‌کند معامله ایمن‌تری داشته باشید.
توصیه‌های حقوقی درباره ملک اوقافی
هنگام خریدوفروش ملک وقفی به این توصیه‌ها توجه کنید تا متحمل ضرروزیان نشوید:
1. هنگام خریدوفروش این املاک، همه بدهی‌های ملک باید به سازمان اوقاف یا متولی مربوطه پرداخت شده باشند. برای این کار حتما از سازمان اوقاف منطقه استعلام بگیرید.
2. در مبایعهنامه این معامله باید ذکر شود که خریدار از اوقافی بودن ملک آگاه است. در این صورت خریدار دیگر نمی‌تواند ادعا کند که از اوقافی بودن آن خبر نداشته است.
3. تا زمان تنظیم سند، اجاره‌نامه باید به خریدار منتقل شود تا مشکلی بین خریدار و فروشنده پیش نیاید.
4. در سند ملک به‌جای عبارت «شش‌دانگ عرصه و اعیان»، عبارت «شش‌دانگ اعیان» باید ذکر شود.
5. ممکن است بعضی‌ها با جعل سند، سند وقفی را به‌عنوان سند ملکی جا بزنند. پس در فرایند خرید این املاک باید بسیار دقت کنید.
آیا امکان دریافت وام برای ملک اوقافی وجود دارد؟
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستند که نمی‌دانند برای خرید ملک اوقافی امکان دریافت وام وجود دارد یا نه و همین موضوع باعث تردیدشان به خرید این نوع خانه‌ها شده، خوب است بدانید که این گونه املاک در صورتی واجد شرایط دریافت وام هستند که به صورت زمین معامله شوند. ضمن این که در این حالت امکان ساخت‌وساز هم، در ملک اوقافی خریداری شده وجود دارد (البته با تأیید اداره اوقاف).
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.