ماده 30شرایط عمومی پیمان
ماده 30. تغيير مدت پيمان
الف) در صورت وقوع هر يك از موارد زير كه موجب افزايش مدت اجراي كار شود، پيمانكار
مي تواند درخواست تمديد مدت پيمان را بنمايد. پيمانكار درخواست تمديد مدت پيمان را با ارائه محاسبات و دلايل توجيهي، به مهندس مشاور تسليم مي كند و مهندس مشاور پس از بررسي و تائيد، مراتب را براي اتخاذ تصميم به كارفرما گزارش مي كند و سپس نتيجه تصميم كارفرما را به پيمانكار ابلاغ مي نمايد.
1- در صورتي كه بند هاي الف و ج ماده 29، مبلغ پيمان تغيير مي كند.
2- هرگاه به دستور كارفرما يا مهندس مشاور نقشه هاي اجرايي يا مشخصات فني تغيير اساسي كند.
3- هرگاه كارفرما در تحويل كارگاه، ابلاغ دستور كارها يا نقشه و تحويل مصالحي كه تهيه آنها به عهده اوست تاخير كند. تاخير ابلاغ دستور كارها و نقشه ها به شرطي مشمول اين بند است كه پيمانكار با توجه به برنامه زماني تفصيلي، آنها را از مهندس مشاور درخواست كرده باشد.
4- اگر در تحويل مصالحي كه فروش آنها لزوماً بايد با حواله كارفرما صورت گيرد تاخير ايجاد شود به شرطي كه پيمانكار با توجه به برنامه زماني تفصيلي براي تهيه آنها به موقع اقدام كرده باشد.
5- در موارد حوادث قهري و همچنين در موارد مربوط به كشف اشياي عتيقه و آثار تاريخي به در مواد 26 و 43 پيش بيني شده است.
6- هرگاه محدوديت براي ورود مصالح و تجهيزات طبق بند (د) ماده20 پيش آيد.
7- در صورتي كه طبق ماده 49 به حالت تعليق درآيد.
8- در صورتي كه قوانين و مقررات جديدي وضع شود كه در تغيير مدت اجراي كار موثر باشد.
9- هرگاه كارفرما نتواند تعهدات مالي خود را در موعد هاي درج شده در اسناد و مدارك پيمان انجام دهد.
10- موارد ديگري كه به تشخيص كارفرما خارج از قصور پيمانكار باشد.
ب) اگر وقوع برخي از موارد درج شده در بند الف موجب كاهش مدت پيمان شود، مهندس مشاور با كسب نظر پيمانكار، كاهش مدت پيمان را تعيين مي كند. و مراتب را براي اتخاذ تصميم به كارفرما گزارش مي نمايد و سپس نتيجه تصميم كارفرما را به پيمانكار ابلاغ مي كند.
ج) در پايان مدت اوليه پيمان يا هر تمديد مدت پيمان، اگر كار به اتمام نرسيده باشد، مهندس مشاور با كسب نظر پيمانكار و با توجه به موارد تعيين شده در بند الف علل تاخير كار را بررسي مي كند و ميزان مدت مجاز و غير مجاز آن را با توافق پيمانكار تعيين مي نمايد و نتيجه كار را به كارفرما گزارش مي دهد و سپس نظر كارفرما را در مورد ميزان مجاز يا غير مجاز تاخير كار به پيمانكار اعلام مي كند و معادل مدت تاخير مجاز، مدت پيمان را تمديد مي نمايد.
د)در اجراي مفاد اين ماده براي تمديد مدت پيمان، تاخير هاي هم زمان ناشي از عوامل مختلف درج شده در بند الف، فقط يك بار محاسبه مي شود.
ه) در اجراي مفاد اين ماده، اگر پيمانكار با مهندس مشاور توافق نداشته باشد يا نسبت به تصميم كارفرما معترض باشد، طبق نظر كارفرما عمل مي شود و پيمانكار مي تواند بر اساس ماده 53 براي حل مسئله اقدام نمايد.
شرح ماده
الف) درخواست تمدید مدت پیمان
گفتیم مدت پیمان در بند (ب) ماده ۴ موافقت نامه دقیق قید می شود. اما همان طوری که پیش تر نیز اشاره کردیم بنا به دلایل و عوامل گوناگون، غالبا موضوع پیمان در مدت درج شده به پایان نمی رسد و این مدت تغییر می یابد. این است که بلافاصله در همان بند (ب) ماده ۴ موافقت نامه آمده: «این مدت، تابع تغييرات موضوع ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان است.
پس آنچه در بند (ب) ماده ۴ موافقت نامه درج می شود چون بعدا تغییر می یابد به مدت اولیه پیمان» موسوم است.
همچنان که بند (ز) ماده ۱۴ شرایط عمومی می گوید: «مدت پیمان با مدت اجرای کار، مدت درج شده در بند (ب) ماده 4 موافقت نامه و تغییرات احتمالی است که براساس ماده ۳۰ در آن ایجاد میشود. مدت پیمان هنگام مبادله پیمان، همان مدت درج شده در ماده ۴ موافقتنامه است که مدت اولیه پیمان نامیده می شود». براساس مدت اولیه پیمان، برنامه زمانی کلی و سپس برنامه زمانی تفصیلی تنظیم می گردد. اما ممکن است در مواردی مدت اجرای کار افزایش یابد فلذا افزایش مدت، خودبه خود در برنامه زمانی کلی و تبعأ در برنامه زمانی تفصیلی تاثیر گذاشته و آنها را تغییر میدهد.
مواردی که موجب افزایش مدت اجرای کار می شود، در بند (الف) ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان احصاء شده است که در صورت وقوع هریک از آن موارد، پیمانکار می تواند درخواست تمدید مدت پیمان را بنماید. آیا پیمانکار مخیر به درخواست تمدید مدت پیمان است یا موظف؟ واژه «می تواند» که در بند (الف) ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان به کار رفته، دلیل بر تخییری بودن درخواست پیمانکار جهت تمدید مدت پیمان است. اما چرا پیمانکار مکلف نیست؟ علت این است که در صورت عدم درخواست تمدید مدت پیمان از سوی پیمانکار، تأخیرات به وجود آمده به عنوان تأخیر غیرمجاز به حساب پیمانکار منظور شده و در نهایت به ضرر پیمانکار تمام می شود. بنابراین، گرچه پیمانکار على الظاهر در خصوص درخواست تمدید مدت پیمان از آزادی کامل برخوردار است اما الزامات دیگر به ویژه الزامات مالی او را ناگزیر می سازد تا در صورت وقوع هر یک از موارد درج شده در بند (الف) ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان درخواست تمدید مدت پیمان را بنماید.
چگونگی درخواست تمدید مدت پیمان از سوی پیمانکار
به منظور تمدید مدت پیمان که در اثر وقوع هر یک از موارد قید شده در بند (الف) ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان پیش بیاید، پیمانکار باید درخواست خود را به مهندس مشاور تسلیم کند. پیمانکار در درخواست خود او محاسبات مربوط به تمدید مدت را انجام می دهد. یعنی با توجه به برنامه زمانی کلی و نیز برنامه زمانی تفصیلی، تغییرات به وجود آمده را اعمال و محاسبه می کند و ثانية دلایلی که برای این تغییرات وجود دارد در درخواست خود توجیه و شرح میدهد.
مهندس مشاور پس از دریافت درخواست تمدید مدت پیمان، درخواست پیمانکار را بررسی می کند. در صورتی که درخواست پیمانکار برای تمدید مدت پیمان منطقی باشد آن را تایید و موضوع را جهت تصمیم گیری به کارفرما گزارش می کند. متعاقبا نتیجه تصمیم کارفرما را نفی یا اثبات به پیمانکار ابلاغ می کند.
اما در این بررسی، ممکن است مهندس مشاور یا کارفرما با درخواست تمدید مدت پیمان که از طرف پیمانکار ارائه شده، موافقت نکنند. مثلا مهندس مشاور در بررسی درخواست پیمانکار به این نتیجه برسد که علل توجیهی یا محاسبات او درست نیست و در نتیجه با درخواست وی موافقت ننماید. یا علی فرض موافقت و تأیید آن توسط مهندس مشاور، کارفرما نظرش برخلاف نظر پیمانکار و مهندس مشاور باشد. یعنی نهایتا کارفرما با درخواست تمدید مدت پیمان موافقت ننماید. در این صورت پیمانکار چه اقدامی می تواند انجام دهد؟
طبق بند (ه) ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان، در این حالت تصمیم کارفرما تعیین کننده است. به عبارت دیگر پیمانکار مکلف است مطابق تصمیم کارفرما رفتار کند. یعنی اگر کارفرما با درخواست تمدید مدت پیمان موافقت ننماید، پیمانکار موظف است اجرای کار را به موقع انجام دهد و هیچ گونه تأخیری در کارها نداشته باشد وگرنه در صورت عدم موافقت کارفرما مبنی بر تمدید مدت پیمان، چنان چه تأخیری در کارها به وجود آید، جزو تأخیرات غیرمجاز پیمانکار منظور می شود که در غایت امر به زیان او تمام خواهد شد. اما ممکن است در این میان حق با پیمانکار باشد و مهندس مشاور یا کارفرما بنا به دلایل غیر منطقی با آن موافقت نکنند. در این صورت پیمانکار می تواند براساس ماده ۵۳ شرایط عمومی پیمان برای حل اختلاف اقدام کند.
مواردی که موجب افزایش مدت اجرای کار می شود
مواردی که باعث افزایش مدت اجرای کار می شود، در بند الف ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان در ۱۰ بند احصاء شده است که هر یک را جداگانه بررسی می کنیم:
1. تغییر یا افزایش مبلغ پیمان: تغییر مبلغ پیمان می تواند سبب تغییر مدت پیمان گردد. در طول اجرای هر پروژه، بعضا ممکن است به دلیل نیازهای کارفرما، پیش نیازهای خاص اجرایی، تغییر در روش های اجرا، دستور کارهای جدید و حتی انجام برخی کارهای جنبی مرتبط با پروژه که در زمان عقد قرارداد مطرح نبوده و در پیمان نیز پیش بینی نگردیده است، احجام عملیات اجرایی تغییر نماید. بدیهی است این افزایش مقادیر سبب تغییر سقف ریالی قرارداد شده و در مدت اجرای پیمان، تأثیر خواهد گذاشت.
2. تغییر اساسی نقشه های اجرایی با مشخصات فنی: چنانچه در طول اجرای قرارداد، کارفرما یا مهندس مشاور، بنا به هر دلیل نقشه های اجرایی و یا مشخصات فنی را تغییر دهد، به نحوی که تغییرات حاصله به طور کلی از نظر ماهیت و روش اجراء کاملا مغایر با شرایط پیش بینی شده در قرارداد باشد، مدت پیمان می تواند دستخوش تغییرات شود.
به عبارت دیگر در هنگام امضای قرارداد براساس نقشه ها و مشخصات فنی اولیه برنامه زمان بندی تفصیلی تنظیم شده بود که با تغییر آنها يقينا، مدت پیمان افرایش خواهد یافت.
نکات:
⇐ لازم به ذکر است تغییرات جزئی نمی تواند عاملی جهت تغییر مدت پیمان باشد. معیار تشخیص تغییرات اساسی در نقشه های اجرایی با مشخصات فنی تغییراتی که در عرف مهندسی اساسی شناخته می شود، می تواند ملاک عمل قرار بگیرد.
⇐ این موضوع شامل ارائه یا تغییر برخی از جزئیات اجرایی و دستور کارهای جزئی نمی باشد.
⇐ چنان چه در ارائه برخی جزئیات اجرایی تأخیری ایجاد شود، به شرطی زمان مذکور به عنوان تأخیرات مجاز محسوب خواهد شد که پیمانکار طبق برنامه زمان بندی تفضیلی آن را از مشاور یا کارفرما درخواست کند، ولی مشاور یا کارفرما، در مدت زمانی طولانی تر، در مقایسه با برنامه زمان بندی تفضیلی مصوب، پاسخ آن را ارائه نمایند.
3. تأخیر کارفرما در انجام برخی امور که خود به ۳ دسته زیر تقسیم می شود:
الف) تأخیر در تحویل کارگاه
کارفرما باید حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ مبادله قرارداد ( پیمان) تاریخ تحویل کارگاه را به پیمانکار اعلام کرده تا او در تاریخ تعیین شده در محل حاضر شده و نسبت به تحویل کارگاه اقدام نماید.
نکته: در صورتی که کارفرما بیش از ۳۰ روز از تاریخ مبادله قرارداد، تاریخ تحویل کارگاه را به پیمانکار اعلام کند، کارفرما در تحویل کارگاه دچار تأخیر شده است که معادل تأخیر ایجاد شده، مدت قرارداد تمدید می شود.
ب) تأخیر در ابلاغ نقشه های اجرایی و یا دستور کارها
چنان چه کارفرما در تحویل به موقع نقشه ها، مشخصات و استاندارهای فنی موضوع قرارداد به پیمانکار قصور کند به موجب آن پیمانکار نمی تواند بر اساس برنامه زمان بندی تفصیلی، پروژه را ادامه دهد که این تأخیر کارفرما باعث افزایش مدت قرارداد خواهد بود.
نکات:
⇐ این تأخیرات به شرطی مشمول افزایش زمان قرارداد می شود که پیمانکار با توجه به برنامه زمان بندی تفصیلی پروژه، آنها را از کارفرما (یا مشاور) درخواست کرده باشد، در غیر این صورت باعث افزایش مدت قرارداد نخواهد شد.
⇐ با توجه به موارد مذکور، یکی از وظایف مهم کارشناسان برنامه ریزی و کنترل پروژه این است که به صورت دوره ای، تاریخ های ابلاغ نقشه ها را از برنامه زمان بندی استخراج کرده و در قالب نامه رسمی از کارفرما درخواست کند تا بتوان با توجه به این مستندات، تطویل پروژه را توجیه کرد.
ج) تأخیر در تحویل متریال (جنس)
تأمین متریال (تجهیزات، مصالح و.) که در قرارداد به عنوان تعهدات کارفرما ذكر شده باشد و کارفرما در تحویل آنها تأخیر کند قطعا اجرای کار با تأخیر مواجه خواهد شد در نتیجه باعث افزایش مدت قرارداد می شود.
برگرفته از کتاب شرایط عمومی پیمان به روش ساده تالیف نسیم هرسمی نژاد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.