بسیاری از افراد هنگامی که برای استخدام به یک کارگاه یا شرکت مراجعه می کنند، با درخواست کارفرما مبنی بر دادن یک برگ سفته مواجه می شوند. این سفته که از اسناد تجاری بوده، به عنوان سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار شناخته می شود.
البته عبارت حسن انجام کار، عبارت مبهمی بوده و در صورتی که در متن قرارداد کار، جزییات مربوط به آن مشخص نشده و مورد توافق طرفین واقع نشود، می تواند در بسیاری از موارد منجر به بروز اختلافات میان کارگر و کارفرما شود.
در واقع، گرچه اصولا کارفرمایی که اقدام به استخدام کارگر می کند، سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار را دریافت می کند تا به واسطه آن از انجام کار توسط کارگر و اجرای تعهدات قراردادی از جانب وی مطمئن شود، اما در صورت مشخص نکردن جزییات مربوط به شرایط اجرای سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار، این امر می تواند زمینه سوء استفاده کارفرما از این سفته را فراهم آورد.
به همین دلیل توصیه می شود تا همواره نمونه پر شده سفته ضمانت استخدام توسط کارگر مشاهده گردیده و سفته ارائه شده را بر اساس آن نمونه تکمیل نماید.
شرایط سفته حسن انجام کار در استخدام کارگران
چنانچه سفته از کارگر در بدو استخدام و هنگام عقد قرارداد کار دریافت شود می‌تواند مشخصات سفته، مبلغ آن و شرایط وصول آن علاوه بر روی سفته در متن قرارداد کار نیز درج گردد. علاوه بر آن کارفرما می‌تواند قرارداد کار عادی با کارگر بسته و سفته ضمانت کار را جدا از قرارداد کار و در توافقی جداگانه به صورت مکتوب از کارگر دریافت نماید. چنانچه سفته حسن انجام کار در استخدام و در طول مدت اشتغال و پس از شروع قرارداد کار دریافت شود توافقات می‌توانند در ظهر قرارداد کار و یا در برگه‌ای جداگانه شرایط، مبلغ و تعهدات کارگر در قبال این سفته نوشته شود.
اصولا قرارداد کار حاوی توافقات سفته حسن انجام کار و یا برگه توافق‌نامه در ارتباط با سفته حداقل در دو برگه نوشته شده و به امضای کارگر و کارفرما می‌رسد. چنانچه در آینده احتمال وجود اختلاف نظر در مورد سفته وجود داشته باشد بهتر است در توافق‌نامه سفته حسن انجام کار شاهد و یا شواهدی نیز حضور داشته و توافق‌نامه را امضا نمایند. بهتر است تصویری از سفته تکمیل شده و پر شده و به امضای کارگر رسیده در اختیار خود کارگر قرار بگیرد. در این صورت از هرگونه دست‌کاری و سو استفاده احتمالی در متن سفته پیشگیری می‌شود و خیال کارگر از این بابت راحت می‌شود.
آیا اخذ سفته یا چک ضمانت حسن انجام کار توسط کارفرما قانونی است؟
همانطور که بیان کردیم رویه این است که کارفرمایان برای جلوگیری از ضرر در آینده از زیردست خود چنین سفته هایی را دریافت می کنند اما در اینکه این کار قانونی است یا نه باید گفت که به لحاظ اخلاقی چنین عملی جهت ورود فشار به کارگر پسندیده نیست اما غیر اخلاقی بودن را نباید با غیرقانونی بودن اشتباه گرفت.
در قانون کار و سایر قوانین از دریافت چنین سفته هایی صحبت به میان نیامده است و از طرفی قرارداد کار می تواند بنابر توافق طرفین باشد مگر اینکه خلاف قانون باشد و دریافت سفته توسط کارفرما جهت اطمینان خاطر از جبران خسارات احتمالی بنظر خلاف قانون نمی آید، هرچند که بنابر نظر عده ای دریافت چنین سفته هایی از سوی کارفرما به دلیل فشاری که به کارگر متحمل می شود غیرقانونی قلمداد می شود.
نحوه تکمیل سفته حسن انجام کار
سفته شامل قسمت هایی می باشد که باید توسط کسی که متعهد به پرداخت آن می شود تکمیل شود این قسمت ها شامل موارد زیر می باشد:
۱) مبلغ سفته: که به عدد و حروف داخل سفته نوشته می شود .البته حد اکثر مبلغ هر سفته روی آن نوشته شده و هر برگ از آن متضمن پرداخت نهایتا همان مبلغ درج شده در سفته می باشد.
۲) نام و نام خانوادگی: نام و نام خانوادگی متعهد شونده سفته ضمانت کار باید در این قسمت درج شود.
۳) تاریخ: تاریخی که سفته امضا شده است در این قسمت درج می شود اما بر خلاف سفته ضمانت پرداخت وجه نقد که درج تاریخ، در آن، الزامی بود و از حال محسوب شدن سفته جلوگیری می کرد، در سفته حسن انجام کار، چون قرار نیست پولی داده شود، درج تاریخ پرداخت، بی دلیل است. از این رو، در صورتی که برای کارفرما، یا هر شخص دیگری، اقدام به صدور سفته ضمانت حسن انجام کار نمودید، در قسمت تاریخ، درج کنید: ” سفته بابت ضمانت حسن انجام کار ” صادر شده است و از درج تاریخ، خودداری نمایید.
۴) حواله کرد: اسم شخصی که سفته در وجه او صادر گردیده؛ حتما در سفته ، نام دریافت کننده سفته را قید نمایید و به هیچ وجه این سفته را به شکل سند در وجه حامل صادر نکنید.
لازم به ذکر است که قبل از تحویل سفته به کارفرما، حتما ته برگ سفته را جدا نموده و نزد خود نگه دارید. در واقع، ته برگ سفته، نوعی رسید تحویل سفته به کارفرما محسوب می شود. در صورتی که کارفرما، از مسترد نمودن سفته شما، بعد از اتمام قرار داد خودداری نمود، می توانید، دادخواست استرداد سفته را در دفتر خدمات قضایی، ثبت نموده و از طریق مراجع قانونی اقدام نمایید.
همچنین اطلاعاتی در مورد محل اقامت شخصی که متعهد شده و محل پرداخت وجه سفته نیز وجود دارد که توسط متعهد پر می شود. در قسمت سمت چپ سفته نیز مجددا مبلغ سفته، تاریخ صدور و تاریخ سررسید سفته، نام بستانکار، متعهد و محل اقامت و محل پرداخت مجددا نوشته می شود.
در چه صورتی کارفرما می تواند نسبت به سفته ضمانت کار اقدام کند؟
در صورتی که سفته ای بابت حسن انجام کار به کارفرما تحویل داده شده باشد. کارفرما در صورتی که بتواند ثابت کند که از عمل کارگر متحل ضرر و زیان شده می تواند سفته مورد نظر را به اجرا گذاشته و از محل آن طلب خود را وصول کند.
نحوه استرداد سفته ضمانت کاری از کارفرما
به طور کلی بعد از اتمام قرارداد و پایان رابطه کاری، اگر کارگر مرتکب تقصیری نشده باشد و خسارتی به کارفرما وارد نکرده باشد، کارفرما مکلف است سفته تضمین را فورا به کارگر بازگرداند. در صورت عدم استرداد سفته حسن انجام کار، کارگر با ارسال اظهارنامه از کارفرما درخواست استرداد سفته ضمانت کاری را می‌کند، اگر بازهم کارفرما سفته را مسترد نکرد کارگر دعوای استرداد سفته را در دادگاه عمومی حقوقی مطرح می کند.
خیانت در امانت سفته حسن انجام کار چیست و چگونه می توان آن را اثبات کرد؟
سفته حسن انجام کار که از طرف کارفرما دریافت می شود بعد از انجام کار مورد نظر توسط کارگر و اتمام مدت همکاری می بایست توسط کارفرما به کارگر تحویل داده شود حال اگر کارفرما سفته مورد نظر را به کارگر برنگرداند و یا اینکه جهت وصول مبلغ مندرج در آن اقدام کند این عمل او از مصادیق خیانت در امانت می باشد.
در این حالت کارگر باید به مراجع قضایی مراجعه و اثبات کند که در کار خود کوتاهی نکرده است و دادخواستی مبتنی بر استرداد سفته تنطیم کند در صورت اثبات جرم خیانت در امانت کارفرما و اثبات حسن تعهد کارگر، دادگاه کارفرما را به جرم سواستفاده از سفته های ضمانت به حبس از یک تا سه سال محکوم می کند.
در ماده 673 قانون مجازات اسلامی بیان شده است که هرکس از سفید مهر و سفید امضایی که به او سپرده شده یا به هرطرقی به دست آورده است سواستفاده کند، به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد. همچنین در ماده674 نیز سواستفاده از چنین سفته هایی جرم انگاری شده است.
البته لازم به ذکر است که کارگر می تواند پس از اتمام همکاری و عدم دریافت سفته با ارسال اظهارنامه به کارفرما، از کارفرما بخواهد که سفته مورد نظر را برگرداند.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.