مهریه مالی است که قابلیت تملک داشته باشد و در عقد نکاح، مرد تعهد می کند که به زوجه بپردازد. ما در این نوشتار به طور مختصر منابع و احکام حقوقی مهریه را بیان می کنیم. بنابراین مهریه مالی است که به هنگام عقد نکاح برای ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف مرد به زن پرداخت می گردد و صداق – صداقیه، کابین و قرض هم نامیده می شود. مهریه عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح زوجه مالک مهریه می شود.

در صورت بطلان نکاح و یا فسخ آن از طرف مرد یا زن مهریه به زن تعلق نمی گیرد. در زمان عقد زوجین می توانند توافق نمایند که شخص خاصی ضمانت پرداخت مهریه را بنماید یا تضمین جهت پرداخت آن اخذ شود. بعد از فوت زن مهریه از طریق وراثت قابل مطالبه می باشد. یعنی وراث می توانند به نسبت سهم الارث ادعای مهریه را داشته باشند.

انواع مهریه

در باب انواع مهریه باید گفت که مهریه تقسیم بندی ها متفاوتی دارد اما در یک تقسیم بندی معروف مهریه به 6 نوع تقسیم می شود:

مهر السنه

منظور از مهر السنه مهریه حضرت فاطمه زهراست که ۵۰۰ درهم می باشد. و از آن جایی که رسول خدا (ص) آن را برای کلیه زنان ودخترانش تعیین می نمود از آن تعبیر به مهر السنه می شود.

مهر السنه

همانطور که از نام آن مشخص است مهری است که در عقد ازدواج از آن اسم برده می‌شود. و عبارت است از میزان مالی که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می شود و مورد توافق زوجین قرار می‌گیرد.

مهر المثل

مهرالمثل هم یکی دیگر از انواع مهریه است . زن و شوهر می توانند در عقد نکاح مهر را تعیین نکنند و پس از وقوع عقد با توافق مهر را معین کنند.

چنانچه قبل از تعیین مهر نزدیکی صورت بگیرد ،زن مستحق مهرالمثل است. و منظور از مهرالمثل نیز مالی است که با در نظر گرفتن وضعیت خانوادگی، و حال نزدیکان زوجه تعیین می شود .و اینکه مهریه زن هایی مشابه زوجه به لحاظ موقعیت شغلی و خانوادگی چگونه مهری باشد ملاک عمل قرار می‌گیرد.

به بیان دیگر مهرالمثل میزان مهریه ای است که با توجه به شرایط جامعه و  عرف وعادت و نیز با در نظرگرفتن ویژگی های زن مانند سن ،زیبایی، میزان تحصیلات، وضعیت اجتماعی و خانوادگی زن تعیین می شود .

از طرفی اگر زن و مرد در زمان عقد مهریه را تعیین کرده باشند ولی مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیات نداشتن باطل اعلام شود مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی و آلات و ادوات قمار، در حالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت مستحق مهرالمثل است.

مهر المتعه

اگر در عقد نکاح  مهر تعیین نشود و  زوج بخواهد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد باید مقداری را به عنوان مهر تعیین کند و به زوجه پرداخت نماید. این مبلغ نیز بستگی به وضعیت مالی زوج دارد. بنابراین تعیین میزان مهرالمثل به وضعیت خانوادگی زوجه و مهرالمتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.

این مهر متعلق به نکاح دائم است و در عقد نکاح موقت وجود ندارد. و این مهریه هم فقط در صورت طلاق به زوجه تعلق می‌گیرد و  در صورت فوت شوهر و رخ ندادن نزدیکی این مهر به زن تعلق نمی گیرد

مفوضه البضع

زوجه را در عقد نکاحی که دائم بوده و مهر ذکر نشده باشد با شرط عدم مهر شده باشد مفوضه النضع نامند.

مفوضه المهر

زوجه را در نکاح دائم که تعیین مقدار مهریه را به اختیار شوهر یا زوجه یا ثالث گذاشته باشند، مفوضه المهر گویند.

مقالات مرتبط

شرایط پرداخت مهریه در ایام کرونا به چه زنانی مهریه تعلق نمی گیرد؟ چگونگی تعدیل مهریه – درخواست تعدیل مهریه گرفتن مهریه قبل از طلاق