در کل اختیار طلاق برای مرد است و کفه ترازو به سمت مرد سنگینتر. همه این مسائل هم از این باور فقهی و ماده قانونی میآید که خانواده نیاز به رئیس دارد و ریاست آن هم با مرد است. در واقع خانواده از نظر حقوق ما یک نهاد متشکل از زن و مرد است که در آن برابری و تساوی و مشارکت معنا ندارد. بلکه حقوق بیشتری را به مرد میدهد و در مقابل تکالیف بیشتری هم از او میخواهد.
یکی از مسائل قابل توجه در طلاق، قضیه سه طلاقه کردن زن از جانب شوهرش است. ین مسئله شاید بیشتر در گذشته اتفاق میافتاد و ما امروزه موارد کمتری را در پروندههای دادگاه خانواده مشاهده میکنیم که یک زوج سه بار با هم ازدواج کنند و برای بار سوم هم متارکه نمایند. اما تعداد کمی از این دست پروندهها هم وجود دارد و برای همین ما مبانی این عمل را در ادامه تشریح خواهیم نمود.
هرچند که در مورد جزئیات سه طلاقه کردن، بین فقهای شیعه و سنی اختلاف نظرهایی وجود دارد اما هر دو گروه اصل قضیه را قبول دارند و آن را جزئی از شرع میدانند. در کل اسلام طلاق را عمل مکروهی میداند و تا حدالامکان به آن توصیه نمیکند. بسیاری از فعالین حقوق بشر و مدافعین حقوق زنان، جدای از انتقاداتی که به اصل ازدواج و طلاق اسلامی دارند، باور دارند که سه طلاقه کردن زن آن هم در یک مرحله، برای او سنگین تمام میشود و آثار مخربی را بر روان او باقی خواهد گذاشت.
فقهای سنی میگویند سه طلاقه کردن زن از طرف شوهرش در یک مرتبه امکانپذیر است. یعنی نیازی نیست لزوما سه بار نکاح بین آنان اتفاق بیوفتد تا طلاق سوم در حکم سه طلاقه باشد بلکه مرد میتواند در همان نشست اول بگوید این زن را سه طلاقه میکنم.
اما فقهای مشهور شیعه معتقدند برای سه طلاقه شدن، لازم است زن و مرد سه بار نکاح دائم داشته باشند. یعنی زن و مردی ازدواج کرده و برای بار اول صیغه طلاق بین آنان جاری میشود، سپس پس از گذشت ایام عده مرد دوباره با همان زن ازدواج میکند، دوباره جدا میشوند و دوباره ازدواج میکنند و در نهایت برای بار سوم که صیغه طلاق بین آنان جاری شد، سه طلاقه شدن زن اتفاق میافتد.
تفاوت سه طلاقه کردن زن با طلاق عادی
سه طلاقه کردن با طلاق عادی تفاوت دارد. در واقع اگر یک عمل مکروهی مثل طلاق بین زوجین سه بار اتفاق بیوفتد، برای اینکه آنان برای ازدواج مجدد بار چهارم عاقلانهتر عمل کنند و یک زندگی وصله پینه شده را مدام تکرار نکنند؛ حکم سه طلاقه با طلاق عادی متفاوت است.
اگر زن و مردی برای بار سوم از یکدیگر جدا شوند، پس از گذشت ایام عده ازدواج همان مرد با همان زن ممکن نیست و مشروع نخواهد بود مگر آن که زن به عقد مرد دیگری درآید و از او جدا شود و ایام عده را بگذارند و دوباره با همسر سابق خودش نکاح دائمی برقرار سازد. به این مرد محلل میگویند.
مسئله محلل و نیاز آن برای زوجی که سه بار جدا شده است، یک مسئله فقهی پیچیده است. همانطور که سه طلاقه کردن انتقادات زیادی را به دنبال داشته، محلل هم مورد تایید عموم مردم نیست. در واقع هر چند که زوجی که سه بار طلاق گرفتهاند، برگشتشان برای بار چهارم منطقی نیست و این زوج رفتار نرمالی ندارند، اما پیدا کردن مرد دیگری که نقش محلل را بازی کند صرفا برای اینکه آنها دوباره بهم بازگردند، تحقیر احساس و عاطفه است و صورت خوشی ندارد.
احکام شرعی سه طلاقه کردن
برخی از احکام شرعی سهطلاقه به شرح زیر است:
1. ازدواج مرد با زنی که سه بار او را طلاق داده است، حرام است؛ چه بعد از هر طلاق در عِدّه به او رجوع کرده باشد یا آنکه پس از هر طلاق با عقدی دوباره با او ازدواج کرده باشد؛ همچنین چه پس از هر بار ازدواج با همسرش آمیزش کرده باشد و چه خیر.
2. طلاقهای سهگانه در صورتی باعث حرامشدن ازدواج مرد با زن میشود که زن بین آنها با مرد دیگری ازدواج نکرده باشد.
3. اگر مردی نمیداند که دوبار همسرش را طلاق داده است یا سه بار، باید بنا را بر کمتر بگذارد و ازدواج او با آن زن صحیح است.
تکلیف مهریه در سه طلاقه کردن
مهریه در چنین شرایطی تفاوت چندانی با یک ازدواج عادی و طلاق عادی ندارد. یعنی هر بار ازدواج مهریه خود را دارد و پرداخت آن مربوط به همان ازدواج است. پس اگر مردی سه بار با یک زن ازدواج کند، سه بار باید مهریه بدهد.
در مورد سایر شروط و مبانی ازدواج هم وضع همین است. هر ازدواج نفقه و تمکین خود را دارد و هر ازدواج حقوق مخصوص خود را به مرد میدهد.
شش طلاقه و نه طلاقه کردن زن
شاید با خود فکر کنید که سه طلاقه کردن اصلا عاقلانه نیست و چه کسی حاضر است برای بار چهارم هم به عقد همان مرد بیاید و همان دردسرها را به جان بخرد. اما ما در فقه شش طلاقه و نه طلاقه هم داریم! احکام شش طلاقه مانند سه طلاقه است. یعنی بعد از هر سه جدایی باید زن به عقد محلل دربیاید تا بعد از فوت یا جدایی از او و با گذشت زمان عده، بتواند به شوهر اولش باز گردد. اما در نه طلاقه، یعنی زوجی هشت بار ازدواج کردهاند و هشت بار جدا شدهاند و در این بین دوبار هم زن به عقد دو محلل درآمده است، دیگر بعد از طلاق نهم زن و مرد بهم حرام ابدی میشوند و حتی با وجود محلل هم نمیتوانند دوباره به عقد هم دربیایند.
در عمل چنین چیزی بعید به نظر میرسد اما موجبات قانونی و فقهی آن وجود دارد و شاید در برخی نقاط کشور هم اتفاق بیوفتد.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.