در قانون مجازات اسلامی شرب خمر به عنوان یک جرم مستقل قابل مجازات است طبق ماده 265 قانون مجازات اسلامی مجازات شرب خمر 80 ضربه شلاق است پس طبق قانون مجازات اسلامی خوردن مسکر موجب حد است اعم از آن که کم باشد یا زیاد، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط به حدی که آن را از مسکر بودن خارج نکند. راننده مست را هم به سبب شرب خمر و هم از جهت تخلفات رانندگی می توان مجازات کرد.
رانندگی در حالت مستی، مطابق بند «ب» ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مصداق یکی از تخلفات رانندگی است.
اگر شخصی در حالت مستی رانندگی کند هم جرم شرب خمر و هم تخلف راهنمایی و رانندگی مرتکب شده است بنابراین، می بایست شرب خمر (جرم)، و رانندگی در حالت مستی (تخلف رانندگی) را دو عنوان مجزا در نظر گرفت و چنانچه در این حالت با دیگری تصادف نماید مجازات آن تشدید می شود.
مرتکب در چه شرایطی به مجازات مقرر برای رانندگی در حالت مستی محکوم میشود؟
اگر پلیس راهنمایی و رانندگی به فردی که در حال رانندگی است مشکوک شده باشد که وی مرتکب مصرف مشروبات الکلی شده است با روش هایی مانند دستگاه های تشخیص مصرف مشروبات الکلی و آزمایشهای خون و ادرار این موضوع را احراز میکند و متوجه میشود.در صورتی که برای پلیس روشن شود که راننده در حین رانندگی مست بوده است راننده مجرم است. و قابل تعقیب و پیگیری توسط سیستم قضایی می باشد.
البته همانطور که قبلاً هم بیان کردیم این موضوع در صورتی است که فرد دارای موانع مسئولیت کیفری مثل عدم رسیدن به سن قانونی و جنون و موارد دیگر نباشد.
حکم امتناع راننده از دادن تست الکل
اگر راننده از دادن تست الکل ویا رفتن به مرکز پزشک قانونی امتناع کرد ،این امتناع می تواند قرینه ی مثبته ای بر مجرم بودن ومست بودن وی باشد .بدین معنی که همین که فرد از مراجعه به پزشک قانونی ویا دادن تست الکل خودداری میکند پس حتما مست بوده واز عواقب مشخص شدن آن هراس دارد وبه همین خاطر امتناع می کند.
ولی از طرفی هم، باید توجه داشته باشیم که صرف تست ندادن فرد دلیل بر ارتکاب جرم محسوب نمی شود و لازم است که پلیس با دقت لازم به بررسی آن بپردازد.
آیا بیمه شخص ثالث خسارت ناشی از رانندگی در حال مستی را پرداخت می کند؟
از لحاظ قانونی بیمه شخص ثالث باید خسارت های ناشی از تصادفات را در هر شرایطی پرداخت کند.
زیرا شخص راننده بیمه نشده بلکه وسیله نقلیه بیمه شده است.
اما در برخی از موارد مشاهده می شود که بیمه از پرداخت حق بیمه به قربانیان حوادث خودداری می کند. در هر حال شرکت بیمه موظف است نسبت به پرداخت مبلغ خسارت به قربانی یا خانواده قربانی اقدام نماید و سپس از بابت دریافت خسارت به راننده مراجعه نماید و از راننده خسارت بگیرد.
مجازات رانندگی در حالت مستی قانون
ماده 714 الی 729 قانون مجازات اسلامی به جرایم و مجازات ناشی از رانندگی پرداخته است. در این مواد به تفکیک بر اساس میزان جراحت وارده ، مجازت ها را تقسیم بندی کرده است.
در این قانون بیان شده است:
1. مجازات قتل در حالت عادی رانندگی
ماده ۷۱۴ – هر گاه بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسائط نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا‌متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیر عمدی شود مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم‌محکوم میشود.
انواع رانندگی در حالت مستی
2. مجازات تصادف که منجر به مرض جسمی لاعلاج و یا از کارافتادگی شود
ماده ۷۱۵ – هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب مرض جسمی یا دماغی که غیر قابل علاج باشد و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از‌کار افتادن عضوی از اعضاء بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می‌دهد یا تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین‌شود مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
3. مجازات تصادف که منجر به نقصان یا ضعف دائمی شود
ماده ۷۱۶ – هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آن که عضو از کار بیافتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتکب به‌حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد.
انواع رانندگی در حالت مستی
4. مجازات تصادفی که منجر به صدمه بدنی شود
برای پاسخ گویی به این سوال که مجازات رانندگی در حالت مستی چیست لازم است فرض های مختلف را در نظر بگیریم.
ماده ۷۱۷ – هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه در صورت‌مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
5. مجازات تصادف در حالت مستی
با توجه به ماده ی 718 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، رانندگی در حال مستی جرم است. مطابق این ماده:
«در مورد مواد فوق هر گاه راننده یا متصدی وسایل موتوری در موقع وقوع جرم مست بوده یا پروانه نداشته یا زیادتر از سرعت مقرر حرکت می کرده است یا آن که دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مکانیکی مؤثر در تصادف به کار انداخته یا در محل هایی که برای عبور پیاده رو علامت مخصوص گذارده شده است، مراعات لازم ننماید و یا از محل هایی که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در مواد فوق محکوم خواهد شد.
دادگاه می تواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم نماید.
6. مجازات مست بودن و شرب خمر چیست؟
مصرف مشروبات الکی در ایران جرم است و صرف نظر از اینکه تصادفی صورت پذیرد یا خیر مرتکب مجرم است.
تصادف در حین مستی 2 مجازات دارد:
- مجازات از بابت رانندگی در حالت مستی.
- مجازات به علت استفاده از مشروبات الکی.
همان طور که گفتیم خمر یا مسکر به مایعات مست کننده گفته می شود. پس انواع مشروبات الکلی، شراب، آبجو و … مسکر محسوب می شوند.
اما قانونگذار در ماده ی 264 قانون مجازات اسلامی، تنها حالت مایع را در نظر نگرفته، بلکه حالت جامد مسکرات را هم مورد نظر قرار داده است.
مصرف مشروبات چه به صورت خالص باشد چه ناخالص، باز هم جرم محسوب می شود. البته اگر نا خالصی به اندازه ای باشد که آن را از مسکر بودن خارج نکند.
نکته ی دیگر اینکه ممکن است کسی مشروبات الکلی مصرف کند، اما مست نشود. برای قانونگذار مست شدن یا نشدن اهمیتی دارد. بلکه صرف مصرف مشروب جرم محسوب شده است.
مجازات مصرف مشروب، هشتاد ضربه شلاق است. این مجازات، جز مجازات های حدی است. زیرا موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مشخص شده است. بنابراین امکان تخفیف مجازات، تبدیل مجازات، تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات وجود ندارد. در واقع موارد گفته شده مخصوص تعزیرات است. پس مجازات شرب مشروب قابل تغییر نیست و برخلاف تصور برخی شلاق آن قابل خرید و تبدیل به جزای نقدی نیست.
7. مجازات رانندگی در حال مستی
اگر راننده اتومبیل مست باشد در هر مورد مجازات او متفاوت است. با توجه به قانون مجازات اسلامی:
- اگر راننده مست باشد و با اتومبیل به کسی بزند، قتل غیر عمد خواهد بود. با توجه به مواد 714 و 718 قانون مجازات اسلامی راننده به بیش از 2 سال حبس محکوم می شود. همچنین در صورت مطالبه، باید دیه ی متوفی را به اولیاء دم بپردازد.
- اگر راننده مست به کسی بزند و باعث مشکل جسمی یا دماغی لاعلاج در فرد شود، یا یکی از حواس یا اعضای بدن فرد از کار افتد، یا باعث تغییر شکل دائمی عضو یا صورت فرد یا سقط جنین شود، با توجه به مواد 715 و 718 قانون مجازات اسلامی، به بیش از هشت ماه حبس محکوم می شود. همچنین در صورت مطالبه ی مصدوم باید دیه ی او را بپردازد.
- اگر راننده مست به کسی بزند و باعث نقص یا ضعف دائمی یکی از منافع یا اعضای بدن شود، یا قسمی از عضو مصدوم از بین برود ولی عضد همچنان کار کند، یا باعث زایمان پیش از موعد شود، به بیش از چهار ماه حبس محکوم شده و اگر مصدوم بخواهد باید دیه او را بپردازد.
- علاوه بر مجازات های گفته شده، راننده به تحمل 80 ضربه شلاق حدی بابت شرب خمر محکوم می شود. همچنین دادگاه می تواند راننده را برای 1 تا 5 سال از حق رانندگی محروم کند.
8. جریمه رانندگی در حال مستی چیست؟
با توجه به قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، جریمه رانندگی در حال مستی 400 هزار تومان است. همچنین:
- گواهینامه ی راننده برای مدت شش ماه ضبط می شود.
- اگر خودرو شخصی باشد 10 نمره منفی و اگر سنگین باشد 20 نمره منفی در نظر گرفته می شود.
- راننده به مراجع قضایی معرفی می شود.
انواع رانندگی در حالت مستی
بخشنامه دادستانی کل کشور در خصوص شرب خمر رانندگان
با توجه به اهمیت موضوع، در اسفندماه 1398 بخشنامه ای از طرف دادستانی کل کشور در این خصوص صادر شده است:
روسای محترم دادگستری و دادستان های محترم عمومی و انقلاب سراسر کشور
« بررسی ها و اخبار واصله حاکی از آن است که برخی از قضات محترم دادسراها و محاکم کیفری بدون بررسی صحت و سقم گزارش ضابطان در خصوص نتیجه تست الکل رانندگان وسایل نقلیه، اقدام به صدور قرار منع پیگرد و یا حکم برائت آنها می نمایند. نظر به اینکه به موجب ماده ۲۱۱ قانون مجازات اسلامی نتیجه آزمایش تست الکل رانندگان می تواند جزء مستندات علم قاضی در اثبات جرم شرب خمر و مصرف مسکرات محسوب شود و با عنایت به اینکه ارتکاب جرم مصرف مسکرات خصوصاً توسط رانندگان وسایل نقلیه یکی از جرایم مهم و آسیب‌های اجتماعی است که مخاطرات فراوانی را برای جامعه ایجاد میکند لذا ضرورت دارد دادستانهای محترم و روسای محترم دادگستری ضمن نظارت بر صدور قرار ها و احکامی که در این خصوص صادر میشود و تاکید بر اهمیت موضوع، ترتیبات قانونی اتخاذ کنند تا در مواردی که گزارش ضابطان و نتیجه آزمایش تست الکل با اوضاع و احوال مسلم قضیه مخالفتی ندارد قضات رسیدگی کننده از صدور قرار منع تعقیب برای رانندگانی که نتیجه آزمایش آنها دلالت بر مصرف مسکرات دارد خودداری نمایند.»
به رغم اینکه رانندگی در حالت مستی، اقدامی بسیار خطرناک است که ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد و لازم است که قوانین ایران در این خصوص سختگیرانه تر عمل کنند لیکن یادآوری این مطلب ضرورت دارد که: مطابق بند «ب» ماده 172 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 جهت احراز شرب خمر دو بار اقرار لازم می باشد و اقرار در صورتی اعتبار شرعی دارد که نزد قاضی در محکمه باشد و صرف مثبت اعلام شدن تست الکل به لحاظ احتمال حدوث خطا و اشتباه در اخذ آزمایش و یا در اعلام نتیجه ، دلیل شرعی و قانونی موجب حصول علم و یقین محسوب نمی شود. مضافا اینکه قاعده فقهی تدرء الحدود بالشبهات که در ماده 120 و 121 قانون مجازات اسلامی مقرر گردیده مورد التفات قرار نگرفته است.
انواع رانندگی در حالت مستی
مرجع صالح برای رسیدگی به جرم رانندگی در حالت مستی
در مواردی که رانندگی در حال مستی منجر به تصادف می شود، محل تصادف، محل وقوع جرم محسوب می شود.
به این ترتیب دادسرای عمومی و انقلاب همان محل تصادف صلاحیت انجام تحقیقات را دارد.
در صورتی که پس از انجام تحقیقات قرار جلب به دادرسی صادر شود، دادگاه کیفری 2 همین حوزه صلاحیت رسیدگی دارد.
در صورتی که راننده مست باشد اما با کسی تصادف نکند و توسط ماموران در حالت مستی دستگیر شود، دادسرای محل دستگیری صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی را دارد و در مرحله ی بعد پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری دو همین حوزه ارسال می شود.
انواع رانندگی در حالت مستی
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.