اخذ رشوه توسط قاضی
رشوه دادن و رشوه خواری از جمله جرایمی است که در دسته جرایم علیه آسایش عمومی قرار می گیرد چراکه رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود که اموری که خلاف قانون و مقررات است به وسیله رشوه انجام گیرد و یا اینکه با رشوه دادن بتوان زمان انجام کاری را عقب و جلو کرد و در کل رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود توازن در جامعه بهم بخورد و نظم و آسایش عمومی مختل گردد.
عمل رشوه دادن و رشوه خواری به طرق و اشکال مختلف امکان وقوع دارد و گاها برخی از موارد که شاید تصور آن هم نداشته باشید اما از مصادیق رشوه محسوب می گردد اما آنچه حائز اهمیت است این است که جهت مجازات رشاء و مجازات ارتشاء بایستی شرایط تحقق رشوه وجود داشته باشد. از آن جایی که جرم رشوه دادن و رشوه خواری جزء جرایم کیفری است نحوه اثبات رشوه نیز ادله اثبات جرائم کیفری است.
تعریف رشاء یا رشوه دادن
رشاء یا رشوه دادن به این معناست که فردی وجه، مال، سند و… را به مامور دولت در ازای انجام امری و یا در ازای خودداری از انجام امری به رایگان بدهد. این عمل نسبت به افراد عادی نیست و گیرنده رشوه بایستی حتما کارمند دولت باشد.
قانون گذار ماده 592 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) را به جرم انگاری رشوه دادن و مجازات آن اختصاص داده است.
تعریف ارتشاء یا رشوه گرفتن
ارتشاء یا رشوه گرفتن به این معناست که کارمند دولت در ازای انجام امری که مربوط به وظیفه اوست و یا مربوط به سازمانی است که در آن به کار اشتغال دارد، وجه، مال و یا سندی رااز دیگر افراد دریافت نماید.
چنانچه هر کدام از کارمندان دولت وجه، مال و یا سندی را که به آن ها تسلیم می گردد را قبول نمایند مرتکب جرم ارتشاء و یا رشوه خواری شده اند.
قانون گذار در ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشاء و کلاهبرداری، جرم ارتشاء و یا رشوه گرفتن را جرم انگاری نموده است.
برخی مصادیق خاص مرتکبین ارتشاء
الف- مجازات اخذ رشوه توسط پزشک
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی چند مورد از مشاغل را به سبب حساسیت شدیدی که تصمیمات آنان در پی دارد، مشمول مجازات های خاص قرار داده و در واقع ، با وجود اینکه شغل آنان در ردیف مشاغل ذکر شده برای تحقق جرم رشوه قرار نمی گیرد ، با این حال آنان را مشمول مقررات خاص قرار داده است. یکی از این موارد پزشکان در شرایط خاص هستند.
به موجب ماده 539 از قانون مجازات اسلامی ( بخش تعزیرات ) اگر پزشک گواهی خلاف واقع جهت معافیت اشخاص از خدمت در ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا جهت تقدیم به مراجع‌قضایی تنظیم نماید ، به حبس از شش ماه تا دو سال و یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. در صورتی که تنظیم گواهی مذکور به واسطه اخذ مال یا وجهی انجام گرفته باشد ، ضمن استرداد و ضبط مال یا .وجه یاد شده ، پزشک نیز به مجازات مقرر برای رشوه گیرنده محکوم می شود.
ب- مجازات اخذ رشوه توسط قضات دادگاه های کیفری
قانون گذار با موضوع دریافت رشوه از سوی قضات دادگاه های کیفری با رویکرد شدیدتری برخورد کرده است ؛ لذا در صورتی که قضات شعب کیفری به واسطه دریافت رشوه حکم به مجازاتی شدیدتر از آن چه که قانوناً باید را در خصوص متهم صادر نمایند ، علاوه بر مجازات های عمومی مربوط به رشوه گیرنده حسب مورد به مجازات مقدار اضافه ای که مورد حکم قرار گرفته است نیز محکوم می شوند.
اخذ رشوه توسط قاضی
ج- مجازات اخذ رشوه توسط کارشناسان ، داوران و ممیزان
اشخاص مزبور ، خواه توسط طرفین تعیین شده باشند خواه توسط دادگاه ، در صورتی که در مقابل قبول و اخذ وجه یا مال ، در اظهار نظر یا اتخاذ تصمیم نفع یکی از طرفین را لحاظ کرده و به نفع او اقدام نمایند ، محکوم به حبس از شش ماه تا دو سال و یا جزای نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال می شود. در این موارد مال یا وجه دریافتی نیز به نفع دولت ضبط خواهد شد.
اخذ رشوه توسط قاضی
د- مقررات خاص رشوه در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح
قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مقررات خاصی را در خصوص اخذ رشوه پیش بینی کرده است. بدین ترتیب که ماده 118 قانون مذکور مقرر می کند : « هر نظامی برای انجام یا خودداری از انجام امری که از وظایف او یا
یکی دیگر از کارکنان نیروهای مسلح است ، وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را بلاعوض یا کمتر از قیمت معمول به هر عنوان قبول نماید ، اگرچه انجام یا خودداری از انجام امر برخلاف قانون نباشد ، در حکم مرتشی است و به ترتیب ذیل محکوم میشود:
الف – هرگاه قیمت مال یا وجه مأخوذ تا یک میلیون ریال باشد ، به حبس از یک تا پنج سال و جزای نقدی معادل وجه یا قیمت مال مأخوذ و تنزیل یک درجه یا رتبه.
ب – هر گاه قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از یک میلیون ریال تا ده میلیون ریال باشد ، به حبس از دو تا ده سال و جزای نقدی معادل وجه یا قیمت مال مأخوذ و تنزیل دو درجه یا رتبه.
ج – هرگاه قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از ده میلیون ریال باشد به حبس از سه تا پانزده سال و جزای نقدی معادل وجه یا قیمت مال مأخوذ و اخراج از نیروهای مسلح . »
اخذ رشوه توسط قاضی
مجازات جرم ارتشاء و رشاء
قانونگذار در مواد588 قانون مجازات اسلامی ودر ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری برای مرتشی مجازات های زیر را در نظر گرفته است:
1. در صورتی که قیمت مال و یا وجه دریافتی کمتر از 20 هزار ریال باشد به انفصال موقت از 3 ماه تا 3 سال و چنانچه در مرتبه مدیر کل یا هم تراز مدیر کل و یا بالاتر باشد به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.
2. در صورتی که مبلغ دریافتی از 20 هزارریال تا 200 هزارریال باشد از یک سال تا سه سال حبس و جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه و انفصال از موقت از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکب در مرتبه مدیر کل یا هم تراز مدیر کل یا بالاتر باشد به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.
3. در صورتی که قیمت مال از 200 هزار ریال تا یک میلیون ریال باشد مجازات مرتکب 2 تا 5 سال حبس بعلاوه جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه و انفصال موقت از خدمت برای اشخاصی که پایین تر از مدیر کل یا همتراز آن باشد انفصال موقت از خدمات دولتی از 6 ماه تا سه سال و برای اشخاصی که مدیر کل یا بالاتر از آن باشد به انفصال دائم و تا 74 ضربه شلاق محکوم خاهد شد .
4. در صورتی که قیمت مال یا وجه بیشتر از یک میلیون ریال باشد مجازات مرتکب 5 تا 10 سال حبس بعلاه جزای نقدی ب قیمت مال یا وجه دریافتی و انفصال دائم از خدمات از خدمات دولتی و تا 74 ضربه شلاق خواهد بود و در صورتی که شخص مرتکب در مرتبه پایین تر از مدیر کل باشد به جای انفصال دائم به انفصال موقت از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد.
علاوه بر آن در ماده 588 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که مالی را که فرد مرتشی دریافت نموده است به نفع دولت ضبط میشود.همچنین در تبصره 2 ماده 3 قانون تشدید مجازات … آورده شده است در صورتی که فرد مرتشی امتیازی از طریق رشوه تحصیل کرده باشد این امتیاز نیز لغو خواهد شد .
در مورد جرم رشاء قانونگذار در ماه 592 قانون مجازات اسلامی به این مسئله پرداخته است و بیان میدارد که فرد راشی به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضربه شلاق و ضبط مال محکوم میگردد. در ماده 591 قانون مجازات اسلامی بیان شده است که اگر راشی برای حفظ حقوق خود ناچار به پرداخت رشوه بوده است در این صورت مالی را که به مرتشی پرداخت نموده است ضبط نمیشود و به او(راشی) بازگردانده میشود.
اخذ رشوه توسط قاضی
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.