رشوه دادن و رشوه خواری از جمله جرایمی است که در دسته جرایم علیه آسایش عمومی قرار می گیرد چراکه رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود که اموری که خلاف قانون و مقررات است به وسیله رشوه انجام گیرد و یا اینکه با رشوه دادن بتوان زمان انجام کاری را عقب و جلو کرد و در کل رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود توازن در جامعه بهم بخورد و نظم و آسایش عمومی مختل گردد.
عمل رشوه دادن و رشوه خواری به طرق و اشکال مختلف امکان وقوع دارد و گاها برخی از موارد که شاید تصور آن هم نداشته باشید اما از مصادیق رشوه محسوب می گردد اما آنچه حائز اهمیت است این است که جهت مجازات رشاء و مجازات ارتشاء بایستی شرایط تحقق رشوه وجود داشته باشد. از آن جایی که جرم رشوه دادن و رشوه خواری جزء جرایم کیفری است نحوه اثبات رشوه نیز ادله اثبات جرائم کیفری است.
تعریف رشاء یا رشوه دادن
رشاء یا رشوه دادن به این معناست که فردی وجه، مال، سند و… را به مامور دولت در ازای انجام امری و یا در ازای خودداری از انجام امری به رایگان بدهد. این عمل نسبت به افراد عادی نیست و گیرنده رشوه بایستی حتما کارمند دولت باشد.
قانون گذار ماده 592 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) را به جرم انگاری رشوه دادن و مجازات آن اختصاص داده است.
تعریف ارتشاء یا رشوه گرفتن
ارتشاء یا رشوه گرفتن به این معناست که کارمند دولت در ازای انجام امری که مربوط به وظیفه اوست و یا مربوط به سازمانی است که در آن به کار اشتغال دارد، وجه، مال و یا سندی رااز دیگر افراد دریافت نماید.
چنانچه هر کدام از کارمندان دولت وجه، مال و یا سندی را که به آن ها تسلیم می گردد را قبول نمایند مرتکب جرم ارتشاء و یا رشوه خواری شده اند.
قانون گذار در ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشاء و کلاهبرداری، جرم ارتشاء و یا رشوه گرفتن را جرم انگاری نموده است.
مجازات جرم ارتشاء و رشاء
قانونگذار در مواد588 قانون مجازات اسلامی ودر ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری برای مرتشی مجازات های زیر را در نظر گرفته است:
1. در صورتی که قیمت مال و یا وجه دریافتی کمتر از 20 هزار ریال باشد به انفصال موقت از 3 ماه تا 3 سال و چنانچه در مرتبه مدیر کل یا هم تراز مدیر کل و یا بالاتر باشد به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.
2. در صورتی که مبلغ دریافتی از 20 هزارریال تا 200 هزارریال باشد از یک سال تا سه سال حبس و جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه و انفصال از موقت از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکب در مرتبه مدیر کل یا هم تراز مدیر کل یا بالاتر باشد به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.
3. در صورتی که قیمت مال از 200 هزار ریال تا یک میلیون ریال باشد مجازات مرتکب 2 تا 5 سال حبس بعلاوه جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه و انفصال موقت از خدمت برای اشخاصی که پایین تر از مدیر کل یا همتراز آن باشد انفصال موقت از خدمات دولتی از 6 ماه تا سه سال و برای اشخاصی که مدیر کل یا بالاتر از آن باشد به انفصال دائم و تا 74 ضربه شلاق محکوم خاهد شد .
4. در صورتی که قیمت مال یا وجه بیشتر از یک میلیون ریال باشد مجازات مرتکب 5 تا 10 سال حبس بعلاه جزای نقدی ب قیمت مال یا وجه دریافتی و انفصال دائم از خدمات از خدمات دولتی و تا 74 ضربه شلاق خواهد بود و در صورتی که شخص مرتکب در مرتبه پایین تر از مدیر کل باشد به جای انفصال دائم به انفصال موقت از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد.
علاوه بر آن در ماده 588 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که مالی را که فرد مرتشی دریافت نموده است به نفع دولت ضبط میشود.همچنین در تبصره 2 ماده 3 قانون تشدید مجازات … آورده شده است در صورتی که فرد مرتشی امتیازی از طریق رشوه تحصیل کرده باشد این امتیاز نیز لغو خواهد شد.
در مورد جرم رشاء قانونگذار در ماه 592 قانون مجازات اسلامی به این مسئله پرداخته است و بیان میدارد که فرد راشی به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضربه شلاق و ضبط مال محکوم میگردد. در ماده 591 قانون مجازات اسلامی بیان شده است که اگر راشی برای حفظ حقوق خود ناچار به پرداخت رشوه بوده است در این صورت مالی را که به مرتشی پرداخت نموده است ضبط نمیشود و به او(راشی) بازگردانده میشود.
نحوه رسیدگی و دادگاه صالح
طبق رای وحدت رویه شماره 571 مورخ سال 1/11/1370جرم ارتشاء در صلاحیت دادگاه عمومی دادگستری محل وقوع جرم است مگر اینکه معلوم شود برای اختلال در نظام جمهوری اسلامی بوده است که در اینصورت در صلاحیت دادگاه انقلاب میباشد.
فرد شاکی میتواند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید و پس از اینکه فرم مربوط به شکوائیه را پر نمود آن را جهت ثبت شکایت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی میدهد و در ادامه ابلاغیه برای فرد به صورت پیامک ارسال میشود.و سپس تحقیقات مقدماتی از طریق دادسرا انجام میشود و بعد از اتمام تحقیقات پرونده به دادگاه ارجاع داده میشود و سپس بابررسی شواهد حکم نهایی صادر میشود که تا 20 روز قابل تجدید نظر میباشد.
مجازات جرم ارتشاء و رشاء
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.