فروش مال غیر

قاعدتاً هر کسی اختیار اموال خودش را دارد؛ یعنی کسی که چیزی را خریده یا به هر روش قانونی دیگر (مثل ارث) به او منتقل شده است، حق دارد در چارچوب قانون، هر کاری خواست با آن انجام دهد، مثلاً آن را بفروشد، اجاره بدهد و …؛

اما بعضی‌ها علاوه بر اینکه صاحب‌اختیار اموال خودشان هستند، فکر می‌کنند اختیار اموال دیگران را هم دارند! بله ‌تعجب هم دارد؛ تصور کنید یک نفر خانه شما را بفروشد یا از او خودرویی بخرید و بعداً بفهمید که اصلاً این خودرو مال او نبوده است. می‌شود حدس زد که چه حالی می‌شوید. به این کار می‌گویند انتقال مال غیر. برای آشنایی بیشتر با جرم فروش مال غیر، مطلب زیر را بخوانید.

انتقال اموال فردی دیگر بدون اطلاع او را «فروش مال غیر» می‌گویند. این کار از جرایمی است که علاوه بر جنبه خصوصی، دارای جنبه عمومی نیز هست؛ یعنی خاطی نه تنها به خاطر ضرر رساندن به یک نفر قابل تعقیب و مجازات است، بلکه به‌ دلیل آسیب  زدن به آرامش و نظم جامعه هم با کسی که این کار را انجام دهد، برخورد می‌شود.

«انتقال» به چه معناست؟

در مبحث فروش مال غیر، انتقال مال یعنی اینکه عین یا منفعت آن به دیگری واگذار شود. منظور از «عین» خودِ آن چیز است.

مثلاً انتقال یک آپارتمان، یعنی اینکه مالکیت آن آپارتمان در اختیار کسی دیگر گذاشته شود. این کار ممکن است از طریق فروختن یا حتی بخشیدن (صلح) انجام شود. منظور از «منفعت» هم این است که فوایدی که از آن ممکن است به مالکش برسد، تصاحب شود؛ مثل اینکه خانه فردی بدون اجازه‌اش به یک نفر دیگر اجاره داده شود.

بنابراین کسی که مال غیر را بدون مجوز قانونی اجاره دهد‌، مشمول حکم انتقال مال غیر است. فرقی نمی‌کند که فروشنده مال غیر، عین آپارتمان یا ملکی را به دیگری منتقل کند یا منفعت آن را. برای مثال، اگر آقای احمدی آپارتمان متعلق به آقای بهزادی را بدون رضایت او اجاره دهد، مرتکب جرم شده است.

رد مال در فروش مال غیر

در این خصوص بحث رد مال در فروش مال غیر با سند رسمی و با سند عادی باید بررسی شود:

1- رد مال فروش مال غیر در سند رسمی

بر اساس ماده 8 قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر، انتقال مال غیر عینا یا منفعتا با سند رسمی ، در حکم جعل در سند رسمی است. در این حالت، مرجع قضایی مکلف است با صدور دستور یا حکم مقتضی نسبت به ابطال سند رسمی و رد مال اقدام نماید (هر چند در رویه قضایی معمولا اقدامی نسبت به ابطال سند نمی شود.) اما اگر دادسرا در خصوص جعلیت سند، اظهار نظری نکرده باشد ولی این سند سبب فروش مال غیر شده باشد، لازم است ابتدا دعوای حقوقی ابطال سند رسمی مطرح شود و نسبت به رد مال اقدام شود.

2 – رد مال فروش مال غیر در سند عادی

در صورتی که انتقال مال غیر ، با سند عادی انجام شده باشد، بدون نیاز به اقامه دعوای حقوقی ابطال سند، صدور دستور یا حکم به استرداد مال در همان پرونده جزایی ممکن است.

– در حالتی که مال مورد انتقال به غیر ، مال منقول باشد نیز به همین طریق اقدام می شود و در همان پرونده کیفری انتقال مال غیر ، نسبت به رد مال اقدام می شود.

– باید دانست که اصل بر این است که رد مال جزء مجازات نیست مگر این که تصریح شده باشد.

مقالات مرتبط

چگونگی رد مال در کلاهبرداری – قاسم نجفی بابادی مسئولیت تضامنی مجرمین در رد مال کلاهبرداری – قاسم نجفی بابادی مسئولیت مجرمین در رد مال کلاهبرداری به تساوی – قاسم نجفی بابادی حکم به رد مال به صورت تضامنی در جرم کلاهبرداری – قاسم نجفی بابادی