مطالبه مهریه
از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید”.
همانگونه که از این ماده مشخص می شود، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد. هرچند که در عمل، بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند.
مطالبه مهریه
مهریه در عقد نکاح موقت
عقد نکاح اگر مدت داشته باشد حتی ۹۹ سال، عقد نکاح موقت یا صیغه موقت نامیده می شود. برعکس عقد نکاح دائم ، اگر در موقع عقد مهر مشخص نشود عقد باطل است.
اگر در اثنای مدت صیغه، زن فوت کند مهریه او از بین نمی رود و ورثه زوجه می توانند مطالبه ی مهریه از شوهر او کنند. اگر هم زوج(شوهر) فوت کند، زوجه نکاح موقت می تواند مهریه را از محل ماترک به طرفیت وراث شوهر مطالبه کند.
راههای مطالبه و وصول مهریه
مطالبه مهریه را می توان به طروق ذیل اقدام کرد که هرکدام در جایگاه خود دارای محاسن و معایبی هستند:
۱-مراجعه به دادگاه خانواده
برای مطالبه ی مهریه در عقد دائم و موقت، می توان ابتدا با ارسال اظهارنامه به همسر، موضوع مطالبه رسمی مهریه را به اطلاع وی رساند تا شاید مشارالیه تمایل خود را برای پرداخت مبلغ مهریه اعلام نماید.
در صورت استنکاف از پرداخت مهریه ما فی القباله، ارائه و تقدیم دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی راه حلی است که در ابتدای امر به ذهن می رسد.
مزایای مطالبه ی مهریه از طریق دادگاه خانواده، می تواند بازداشت و زندانی شدن همسر در صورت عدم پرداخت مهریه تا صد و ده سکه و عدم اثبات اعسار زوج، توقیف سریع اموال زوج، امکان اثبات معامله صوری همسر به قصد فرار از پرداخت مهریه و مطالبه حق الوکاله وکیل و خسارات تاخیر در پرداخت وجه نقد مهریه و همچنین مطالبه هزینه دادرسی است.
۲-مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف
در صورتی که مبلغ مهریه کمتر از بیست میلیون تومان و تا بیست میلیون تومان برآورد شود، دادخواست مطالبه ی مهریه به شورای حل اختلاف محل سکونت زوجه تقدیم می شود و معمولا مدت زمان رسیدگی در شورای حل اختلاف ویژه خانواده کمتر از دادگاه خانواده است.
تمامی مزایایی که جهت مطالبه مهریه از دادگاه ذکر شد، برای مطالبه ی مهریه از طریق شورای حل اختلاف نیز مصداق دارد.
۳-مطالبه ی مهریه از طریق اداره اجرای ثبت
آسانترین و ارزان‌ترین راه مطالبه و وصول مهریه، تقاضای صدور اجراییه از طریق دفتر ازدواجی است که عقد ازدواج در آن واقع شده است، با مراجعه زوجه یا وکیل وی به دفترخانه ازدواج، اجراییه صادر و به زوج ابلاغ می شود تا اگر ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت مهریه اقدام ننمود، بتوان درخواست توقیف اموال و ممنوع الخروجی زوج را ارائه نمود.
انواع مهریه
1. مهرالسنه
به میزان مهریه ای که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمه ی زهرا (س) تعیین و به امت خود سفارش نموده اند تا از این مقدار بیشتر نباشد بیشتر از آن، کراهت دارد
2. مهرالمسمی
مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و در عقد ذکر می کنند. تعیین مقدار مهریه مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش بینی نشده است؛ طبق ماده ۱۰۷۹قانون مدنی مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت بشود معلوم باشد.
3. مهرالمثل
منطبق بر مواد ۱۰۸۷ و ۱۰۹۱ قانون مدنی مهر المثل مهری است که در عقد نکاح و پس از وقوع نزدیکی و در حالتی که زوجین بر مهر معین توافق نکرده باشند، بر حسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می شود.
به دیگر بیان مهر المثل میزان مهریه ای است که با توجه به شرایط جامعه و عرف و عادت و نیز با در نظر گرفتن ویژگی های زن مانند سن، زیبایی، میزان تحصیلات، وضعیت اجتماعی و خانوادگی او تعیین می شود.
اگر در زمان عقد، زن و مرد میزان مهریه را معین نکرده باشند و نزدیکی بین زن و مرد رخ دهد در این صورت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد. حتی اگر در ضمن عقد شرط شده باشد که به زن مهریه تعلق نمی گیرد در این صورت نیز (بعد از وقوع نزدیکی) شرط باطل ولی عقد صحیح است و در این حالت نیز به زن مهرالمثل تعلق می گیرد.
در حالت دیگر، اگر زن و مرد در زمان عقد، مهریه را تعیین کرده باشند لکن مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیت نداشتن، باطل اعلام شود (شرایط لازم برای صحت مهریه موجود نباشد)، مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی یا آلات و ادوات قمار، درحالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت زوجه مستحق مهرالمثل است.
4. مهرالمتعه
بدین معنا است که در صورتی که در زمان عقد نکاح دائم بین زن و مرد مهر ذکر نشده باشد وهنوز نزدیکی بین آن‌ها صورت نگرفته باشد و زوج زوجه را طلاق دهد، زوجه مستحق مهرالمتعه می باشد. این مهر متعلق به عقد نکاح دائم بوده ودر عقد نکاح موقت وجود ندارد.در خصوص تعلق این نوع مهر به زوجه، وجود طلاق حائز اهمیت می باشد و فوت زوج شامل این نوع مهر نمی شود.
مال غیر منقول به عنوان مهریه
مال غیر منقول مثل زمین، آپارتمان، مغازه و … توجه داشته باشید که هرگز مهریه را اینطور قرار ندهید که مثلا زوج خانه ای در تهران یا فلان محله یا به فلان متراژ به نام زوجه انتقال دهد. حتما بایستی پلاک ثبتی مشخص و معین با جزئیات مثل شماره قطعه در سند ازدواج قید شود.
با توجه به اینکه انتقال سند رسمی دارای مقدماتی برای ثبت و دفاتر اسناد رسمی است و از طرفی دفتر رسمی ازدواج محل انتقال رسمی سند ملک نیست، معمولا تعهد به انتقال به صورت شرط ضمن عقد(شرط فعل حقوقی) در سند ازدواج گنجانده می شود یعنی انتقال سند رسمی به آینده موکول می شود. بدیهی است که زوجه بعدا می تواند در صورت استنکاف زوج به انتقال سند از طریق مراجع قضایی احقاق حق کند. دادگاه محل وقوع ملک غیر منقول، صالح به رسیدگی است حتی اگر زوج یا زوجه در شهر دیگری سکونت داشته باشند.
نکته: اگر ملک مورد نظر به نام زوج (شوهر) نیست حتما امضای صاحب ملک (مالک) را اخذ نمایید.
مطالبه مهریه به نرخ روز
اگر مهریه وجه نقد باشد بر طبق تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی و همچنین آیین نامه اجرایی قانون یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۷/۰۲/۱۳ هیات وزیران، بر طبق شاخص اعلام شود قوه قضاییه به نرخ روز محاسبه می شود چه اینکه مطالبه از طریق دادگاه باشد و یا اداره ثبت.
نکته: اگر زوج فوت کرده باشد فقط تا تاریخ فوت شوهر مهر به روز محاسبه می شود حتی اگر چند سال بعد از فوت شوهر، زوجه به طرفیت وراث مطالبه مهریه کرده باشد. مهریه وجه نقد تا زمان فوت شوهر متوفی به نرخ روز محاسبه می شود.
نکته: مهریه وجه نقد به نرخ روز بر طبق استفساریه تبصره ذیل ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۶ تا زمان پرداخت آن توسط زوج محاسبه می شود و نه تا زمان مطالبه مهریه زوجه.
مطالبه مهریه
حق حبس در مهریه چیست؟
در این باب باید عرض کرد زن به محض عقد مالک مهر می گردد و میتواند آنرا از مرد بخواهد و برای این دادخواست بدهد یا از اجراییه ثبت اقدام کند یکی از موارد دیگری که قانون برای زن به جهت گرفتن مهریه مقرر کرده است این است که تا مهر خود را نگرفته است می تواند از تمکین خود داری نماید.
این حق را حق حبس گویند در این باب قانون مدنی اشعار میدارد زن میتواند تا مهر به تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و در این حالت زن ناشزه محسوب نمی شود و این امتناع وی مسقط حق نفقه نخواهد بود نکته ی مهمی که وجود دارد این است که زن اگر قبل از دریافت مهر حتی برای یک بار از مرد تمکین کند و در بستر او بخوابد حق حبس او ساقط میگردد و دیگر نمی تواند به عنوان عدم تادیه مهر از انجام وظایف زناشویی خودداری کند که این مورد در ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی ذکر گردیده است.
مطالبه مهریه
انواع مهریه از لحاظ زمان مطلبه
1. مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه به محض مطالبه زن بر ذمه شوهر قرار میگیرد و زن به راحتی دارای حق حبس می باشد و بار اثباتی تمکن مرد بر عهده خود اوست
2. مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه زن برای گرفتن مهریه ابتدا باید استطاعت مالی و تمکن مالی وی را اثبات کند یعنی بار اثباتی دارا بودن مرد به عهده زن است که در این حالت حق حبس نیز مورد خدشه واقع میگردد و عملاً در این نوع مهریه اعمال حق حبس دشوار میگردد.
مطالبه مهریه
کاهش و افزایش مهریه بعد از عقد
بر طبق نظريه ۳۵۰۷۹/۳۰/۸۸ مورخ ۱۳۸۸/۱۲/۰۵ شوراي نگهبان و راي هيات عمومي ديوان عدالت اداري مهريه شرعي همان است که در ضمن عقد تعيين شده است و هر گونه ازدياد و کاهش آن شرعا صحيح نمي باشد در حال حاضر هم دفاتر اسناد رسمي مهريه را بعد از عقد کاهش يا افزايش نمي دهند.
مطالبه مهریه
گرفتن مهریه بعد از مرگ همسر
از دیگر مسائلی که در مورد مهریه سوال عامه افراد است مهریه زن پس از فوت همسر است و اینکه آیا در صورت باکره بودن مهریه نصف مشود یا خیر؟ همانطور که می‌دانید زن پس از فوت همسر مستحق دریافت تمام مهریه از ماترک متوفی میگردد و در این مورد بر خلاف طلاق، باکره بودن زن باعث تنصیف مهریه نمی گردد و زن در این حالت مستحق دریافت تمام مهر می باشد. در تمام موارد مذکور وکیل مهریه زن می تواند با آگاهی از این قوانین بهترین اقدام را بکند و موجبات احقاق حقوق موکل خود را فراهم آورد.
مطالبه مهریه
مهریه در طلاق توافقی
همانطور که می‌دانید یکی از مرسوم ترین انواع طلاق ، طلاق توافقی می باشد که در آن زوجین برای مهریه تعیین تکلیف می‌کنند و معمولاً زن در قبال بخشش بخشی از مهریه رضایت به طلاق می‌دهد و تا پایان مدت عده می تواند به مابذل رجوع کند و طلاق را فسخ کند و مهریه ی خویش را بگیرد بنابراین در این نوع طلاق توافق طرفین تعیین کننده است.
مطالبه مهریه
تعیین مهریه بیش از ۱۱۰ سکه
بحث تعیین مهریه بیش از۱۱۰ سکه، که تبدیل به بحث داغ این روزها شده است فقط در مهریه عندالمطالبه جایگاه خود را می‌یابد.
وقتی مهریه عندالمطالبه باشد، هم می‌توان به هر مبلغ و میزانی، بر میزان مهریه توافق نمود اما اگر مهریه مثلا۲۰۰۰ سکه باشد و زوجه با توجه به عندالمطالبه بودن مهریه، تمامی مهریه خود را یک جا مطالبه نماید و نتواند مالی از شوهر معرفی نماید که امکان وصول مهریه از آن مال به نحو آسان وجود داشته باشد، فقط امکان استفاده از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و قانون اعسار جهت بازداشت و زندانی کردن شوهر بابت عدم پرداخت مهریه به میزان ۱۱۰ سکه و یا معادل ریالی آن را دارد و بابت بقیه مبلغ مهریه شوهر زندانی نمی‌شود.
حکم حبس شوهر به دلیل عدم پرداخت مهریه، فقط به میزان ۱۱۰ سکه اجرا می‌شود که تا زمان پرداخت آن توسط شوهر، اثبات اعسار و یا جلب رضایت همسر، باید در زندان بماند.
درمثال بالا، شوهر برای عدم پرداخت ۱۱۰ سکه زندانی می‌شود و از یکی از طرق عرض شده از زندان آزاد می‌شود و بابت بقیه مبلغ، زن مکلف به معرفی اموال شوهر می‌باشد و امکان حبس شوهر برای مبلغ مازاد بر ۱۱۰ سکه طلا وجود ندارد.
مطالبه مهریه
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.