سرقت یکی از جرایم رایج و پرتکرار در حوزه حقوق کیفری است و کمتر کسی است که نام آن را نشنیده باشد یا حتی با آن برخورد نکرده باشد و اموالش به سرقت نرفته باشد. ما نیز در این نوشتار قصد داریم تا شما را بامفهوم سرقت حدی و تعزیری و مجازات و تفاوت های این دو آشنا نماییم.
سرقت چیست؟
دزدیدن مال کسی به صورت پنهانی و بدون رضایت را سرقت گویند.
از گناهانی که به کبیره بودنش تصریح شده، دزدی است، در روایتی از حضرت صادق (علیه‌السّلام) رسیده است که: «زنا نمی‌کند زناکننده در حالی که به خدا و روز جزا، ایمان داشته باشد و هم‌چنین دزدی نمی‌کند شخص دزد در حالی که ایمان داشته باشد» «لایزنی الزانی و هو مؤمن ولا یسرق السارق و هو مؤمن؛یعنی زانی و دزد در حال زنا و دزدی روح ایمان با آنها نیست».
به‌طوری که اگر در آن حال بمیرند بی‌ایمان خواهند بود و بعضی از آیات و روایاتی که درباره خیانت است شامل دزدی نیز می‌شود و از لحاظ کمی یا زیادی مقدار فرقی در حرمت دزدی نیست هر چند به مقدار سوزن یا ریسمانی باشد بلی اگر مالی که دزدیده شده معادل ربع مثقال طلا یا بیشتر باشد با اجتماع شرایط دیگری که ذکر می‌شود دست دزد را باید برید.
انواع سرقت
ازلحاظ قوانین ایران انواع مختلف این جرم را می توان به چهار دسته ی کلی به شرح زیر تقسیم کرد:
۱-سرقت مستوجب حد.
۲-سرقت خاص.
۳-سرقت هایی که فاقد شرایط اجرای حد باشند ولی موجب اخلال درنظم شده ویا بیم تجری مرتکب یا دیگران برود.
۴-سرقت های ساده مستوجب تعزیر.
چگونگی اثبات سرقت
برای مجازات مجرم لازم است که ابتدا وقوع این جرم و نسبت آن جرم به متهم ، به دادگاه اثبات شود که برای تحقق این امر باید دلیل ارائه شود. “دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد می نمایند. “این دلایل با عنوان ادله اثبات دعوا در قانون مجازات اسلامی مشخص شده است: “ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.” به غیر از از قسامه که مربوط به جرایم مستوجب دیه و قصاص است و برای دزدی به کار نمی رود ، بقیه موارد راه های اثبات جرم سرقت را در زیر بررسی خواهیم کرد که این روش ها برای اثبات بی گناهی در سرقت نیز کاربرد دارند.
الف- اقرار متهم: مهمترین راه برای اثبات جرم اقرار متهم به آن است. هرگاه متهم در دادگاه اقرار کند مرتکب جرم سرقت شده است، مجرمیت او اثبات می شود. اقرار به سرقت حدی باید در دادگاه کیفری و در نزد قاضی باشد که تبصره ماده 218 آن را تبیین کرده است: ” اقرار در صورتی اعتبار شرعی دارد كه نزد قاضی در محكمه انجام گیرد.” متهم به سرقت حدی باید دو بار و متهم به سرقت تعزیری باید یک بار به مجرمیت خود اقرار کند و پس از آن، جرم ثابت شده است و مجازات برای او در نظر گرفته می شود.
ب- شهادت به سرقت: جرم سرقت با شهادت شاهد نیز اثبات می شود. شاهد باید ناظر وقوع جرم بوده باشد و بتواند اطلاعات دقیق از لحظه وقوع جرم در اختیار قاضی قرار دهد. تعداد شاهدانی که برای اثبات جرم سرقت نیاز است دو مرد عادل است. این شاهدان باید شرایط شاهد در دادگاه که در قانون آمده است را داشته باشند، از جمله اینکه عاقل و بالغ باشند. در صورتی که شاهدان شرایط لازم برای شهادت به جرم سرقت را نداشته باشند، اظهارات آنها شهادت محسوب نمی شود، یعنی دادگاه اظهاراتشان را می شنود اما تحت عنوان شهادت در نظر نمی گیرد و با آن جرم ثابت نمی شود. بلکه با توجه به ارزش و اهمیت آنها، قاضی برای صدور رای نهایی، آن ها را در نظر می گیرد.
پ- اثبات سرقت با سوگند: نه سرقت حدی و نه سرقت تعزیری با سوگند اثبات نمی شود و هیچ کس نمی تواند سوگند بخورد که مرتکب دزدی نشده تا بی گناهی اش ثابت شود. ماده 208 قانون مجازات اسلامی در همین مورد می گوید: ” حدود و تعزیرات با سوگند نفی یا اثبات نمی شود … “
ج- علم قاضی در اثبات جرم سرقت: علم قاضی در قانون به این صورت تعریف شده است: “علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بین در امری است که نزد وی مطرح می شود. ” در نحوه رسیدگی به جرم سرقت، تحقیقات لازم در دادسرا توسط بازپرس صورت می گیرد و کیفر خواست به دادگاه و نزد قاضی فرستاده می شود. مستنداتی از قبیل نظر کارشناس، تحقیقات محلی، گزارش ضابطان دادگستری و … علم قاضی را در مورد جزئیات وقوع جرم تامین می کند و قاضی به استناد آن ها رای صادر می کند.
چگونگی اثبات سرقت
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.