شرایط ازدواج با اتباع خارجی – قاسم نجفی بابادی

ازدواج با اتباع بیگانه (اتباع خارجی) موضوعی است که در چند سال اخیر مورد توجه بسیاری قرارگرفته است و مانند بسیاری از موضوعات دیگر قانون گذار قوانین و مقرراتی برای آن وضع کرده است.در اين مبحث به قوانين و مقرراتى اشاره خواهيم كرد كه به موجب آن بانوان ايرانى مى توانند با مردان خارجى (غيرايرانى) ازدواج كنند.

 

شرایط ازدواج با اتباع خارجی

1. طبق ماده۱۰۵۹ قانون مدنى ايران: نكاح زن مسلمان ايرانى با مرد غير مسلمان جایز نيست مگر به شرط مسلمان شدن مرد و سپس کسب اجازه مخصوص از دولت.

2. مطابق با ماده ی ۲ آیین نامه ی زناشویی بانوان ایرانی مصوب ۱۳۴۵: باید گواهی یا استشهاد تشرف مرد به اسلام به نامه ی درخواست صدور پروانه ی ازدواج زن و مرد ضمیمه شود. تشرف مرد به دین اسلام با مراجعه ی وی به علما یا مراکز اسلامی و فرهنگی داخل یا خارج از کشور صورت می گیرد.

3. برابر بند ۶ ماده ۹۷۶ قانون مدنی: هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند، تبعه ایران محسوب میشود.

4. در متن ماده‌ی ۱۰۶۰ ذکر کرده است: ازدواج زن‌ ایرانی با تبعه‌‌ی خارجی در مواردی هم که مانع‌ قانونی ندارد موکول به اجازه‌‌ی مخصوص از طرف دولت است.

5. منظور از مانع قانونی در این ماده یعنی اولا شرایط عمومی صحت عقد ازدواج مثل رضایت طرفین و همچنین موانع شرعی مثل قرابت (خویشاوندی) و کفر (به‌ معنی عدم اسلام در ازدواج زن‌ مسلمه) وجود نداشته باشد و همچنین مرد بیگانه باید از طرق قانونی و با مجوز به کشور ورود کرده و در‌ آن استقرار داشته باشد.

6. طبق ماده ۹۸۷ قانون مدنی: زنان ایرانی مجاز به ازدواج با اتباع خارجی هستند اما ازدواج به اين ترتيب دارای آثار متعددی، از جمله تبدیل تابعیت آنها به تابعیت دولت متبوع همسر، محدودیت در حق مالکیت آنان نسبت به اموال غیرمنقول، امکان تحصیل تابعیت همسرشان و به طور كلي آثار متعددي از لحاظ حقوقي بر زن خواهد داشت.

7. براساس تبصره ۲ ماده ۹۸۷ همان قانون: در حقوق زن نسبت به اموال غیرمنقول محدودیت‌هایی ایجاد می‌شود و همچنین تابعیت خود را از دست میدهند و به تابعیت کشور همسر خود درمی آیند.

 

شرط خاص در ثبت ازدواج زن ایرانی با تبعه‌ی خارجی در صورت تفاوت در دین

همه‌ی فقها در‌خصوص ممنوعیت ازدواج زن‌ مسلمان با مرد غیرمسلمان متفق‌القولند. امام‌ خمینی در جلد‌ دوم‌ کتاب تحریرالوسیله بیان کرده‌ است که «زن‌ مسلمان نمی‌تواند با مرد‌ کافر ازدواج نماید و این‌ کار برای او جایز نیست: فرقی هم نمی‌کند که ازدواج برای همیشه‌ و دائمی باشد یا موقت‌ و انقطاعی؛ و تفاوتی نیست در اینکه مرد، کافر‌ اصلی‌ حربی باشد یا از اهل‌ کتاب.»

با همین نگاه بر‌گرفته‌شده از فقه‌ اسلامی، ماده‌ی ۱۰۵۹ قانون مدنی به‌صراحت عنوان کرده است: «نکاح مسلمه با غیرمسلم جایز نیست.» در چنین مواردی مطابق با ماده‌ی ۲ آیین‌نامه‌ی زناشویی بانوان ایرانی مصوب ۱۳۴۵: «باید گواهی یا استشهاد تشرف مرد به اسلام به نامه‌ی درخواست صدور پروانه‌ی ازدواج زن و مرد ضمیمه شود.» تشرف مرد به دین اسلام با مراجعه‌ی وی به علما یا مراکز اسلامی و فرهنگی داخل یا خارج از کشور صورت می‌گیرد.

 

درخواست طرفین مبنی‌بر تقاضای صدور پروانه‌ی اجازه‌‌ی زناشویی

گواهینامه از مرجع رسمی کشوری که مرد تابع آن است، با بیان اینکه ازدواج او با زن‌ ایرانی بلامانع و رسمی است. (البته اگر مرد نتواند این گواهی را دریافت کند، اگر زن‌ ایرانی خواهان آن نباشد، وزارت‌ کشور می‌تواند بدون دریافت این مدرک پروانه را صادر کند.)

گواهی معلوم‌کننده‌ی وضعیت تاهل یا تجرد مرد، صادره از مرجع‌ رسمی‌ محلی یا از ماموران کنسولی‌‌ و سیاسی کشور‌ متبوع

گواهی نداشتن پیشینه‌‌ی بد و محکومیت‌ کیفری از مراجع رسمی کشور متبوع؛ همچنین در صورت اقامت مرد در ایران: گواهی عدم سوءپیشینه از مراجع ایران

گواهی توانایی‌ مالی زوج از مراجع کشور‌ متبوع، به‌همراه تعهدنامه‌‌ی ثبتی مرد درخصوص پرداخت هزینه‌ها و نفقه‌‌ی زن و اولاد و سایر حقوق زن

اگر مقررات فوق طی پرکردن فرم‌ها توسط طرفین رعایت و تضمین‌های‌ لازم توسط وزارت‌ کشور کسب شود، با بررسی وضعیت گذرنامه و شرط‌ اجازه‌ی اقامت مرد در ایران توسط کارشناس‌ استانداری، پروانه‌ی اجازه‌‌ی زناشویی صادر می‌شود و هیچ دفتر ثبت ازدواجی بدون دریافت پروانه‌ی مذکور، حق ثبت عقد بین زن ایرانی و زوج خارجی را نخواهد داشت.

 

تغییر وضعیت تابعیت زن ایرانی

همان‌طور که ماده‌ی ۹۸۷ قانون مدنی بیان کرده است: «زن ایرانی که با تبعه‌‌ی خارجه مزاوجت می‌نماید، به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت‌ زوج، تابعیت شوهر به‌واسطه‌ی وقوع عقد‌ ازدواج به زوجه تحمیل شود.» البته ممکن است در این فرض، زنی که تابعیت شوهرش را کسب کرده است، همراه با وی به وزارت‌ امور‌ خارجه درخواست کسب تابعیت ‌ایرانی بدهد و با طی مراحلی همراه با شوهرش، ایرانی شود که در این‌ صورت فرزندان‌شان هم به تابعیت ایران در می‌آیند؛ این در حالی است که اگر زنان ایرانی «بدون دریافت مجوزهای‌ لازم» با تبعه‌ی خارجی ازدواج کنند، فرزندان‌شان از دریافت تابعیت و حقوق‌ شهروندی‌ ایرانی محروم خواهند ماند.

 

شرایط ازدواج مردان ایرانی با اتباع خارجه

در صورت وحدت دین بین مرد ایرانی و زن خارجی، ثبت ازدواج آنان به هیچ اجازه‌ای از سوی دولت ایران احتیاجی ندارد. یعنی اگر زوجه دارای گذرنامه و اقامت‌ مجاز در ایران باشد، مراحل ثبت ازدواج آنان از طریق بخش امور اتباع‌ خارجیِ نیروی‌ انتظامی انجام می‌شود و علاوه‌بر آن، به‌محض وقوع این عقد، مطابق با بند ۶ ماده‌ی ۹۷۶ قانون مدنی، زوجه تابعیت ایران را دریافت می‌کند. درخصوص فرزندان حاصل از چنین ازدواجی می‌توان گفت که مطابق با بند ۲ ماده‌ی مذکور، ایرانی محسوب می‌شوند.

درخصوص ازدواج مردان‌ ایرانی‌ مسلمان با زنان‌ خارجی‌ غیرمسلمه، باز هم باید به دیدگاه فقهی برگردیم؛ این دیدگاه بیان می‌کند که ازدواج مرد‌ مسلم با زنی که اهل کتاب نیست (یعنی به یکی از ادیان دارای پیامبر و کتاب آسمانی اعتقاد ندارد) جایز نیست. درخصوص زنان معتقد به ادیان‌ مذکور، همان‌طور که در تحریرالوسیله آمده است، ازدواج موقت با آنان جایز و صحیح ولی ازدواج‌ دائم ممنوع می‌باشد.

مشاوره حقوقی

ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با بیگانگان

با وجود سهولت‌ نسبی ازدواج مر‌د ایرانی با زن خارجی به‌نسبت وصلت زن‌ ایرانی با مرد‌ بیگانه، قانون‌گذار در ماده‌ی ۱۰۶۱ قانون مدنی و همچنین در ماده‌ی واحده‌ی منع ازدواج کارمندان وزارت امور‌خارجه با اتباع‌ بیگانه مصوب ۱۳۴۵، ازدواج برخی از مأمورین‌ رسمی و محصیلن‌ دولتی و کارمندان وزارت امور‌ خارجه را، به‌دلیل مصلحت سیاسی و برای جلوگیری از ورود زیان‌هایی به منافع کشور با محدودیت و ممنوعیت‌هایی روبه‌رو کرده‌ است.

 

مدارک قابل ارائه توسط مرد خارجی برای ازدواج با زن ایرانی

1. گواهی سفارت دولت تابعه مبنی بر مجرد بودن و بلامانع بودن ازدواج با زن ایرانی (گواهی های فوق بصورت ترجمه رسمی به زبان فارسی و تائید وزارت امور خارجه قابل قبول می باشد.)

2. اصل و کپی گذرنامه مرد خارجی از کلیه صفحاتی که دارای مندرجات می باشد.

3. درخواست ازدواج طبق نمونه وزارت كشور

4. اصل و کپی از کلیه صفحات عقدنامه شرعی یا صیغه نامه .(فقط اتباع عراقی و افغانی)

5. گواهي سفارت دولت متبوع مرد مبني بر مجرد بودن از سفارت يا كنسولگرى كشور خود. (مگر آنكه مرد خارجى متقاضى ازدواج پناهنده بوده و چون شخص پناهنده هيچگونه رابطه اى با سفارت كشور خود ندارد لذا ارائه گواهى تجرد و امثال آن در خصوص چنين شخصى منتفى است.)

6. سند قانونى طلاق و يا فوت همسر اول در صورتی که قبلا ازدواج کرده باشد. مراجع صلاحيتدار ايرانى موظف هستند به جاى مدارك مذكور تعهدى از زوجه بگيرند كه استاندارى هيچ گونه مسؤوليتى در قبال عواقب بعدى اين ازدواج نخواهد داشت و در صورتى كه مرد متقاضى ازدواج با زن ايرانى كه پناهنده است، داراى همسر قبلى بوده باشد عواقب آن بر عهده زوجه ايرانى است كه اين ازدواج را پذيرفته است.

7. ۷ قطعه عکس ۴×۳ پشت نویسی شده .

8. گواهی نداشتن پیشینه‌‌ی بد و محکومیت‌ کیفری از مراجع رسمی کشور متبوع؛ همچنین در صورت اقامت مرد در ایران گواهی عدم سوءپیشینه از مراجع ایران

9. گواهی تشرف به دین اسلام از طرف مرد خارجی در صورت مسلمان نبودن مرد.

10. گواهی توانایی‌ مالی زوج از مراجع کشور‌ متبوع، به‌همراه تعهدنامه‌‌ی ثبتی مرد درخصوص پرداخت هزینه‌ها و نفقه‌‌ی زن و اولاد و سایر حقوق زن

11. فتوكپي شناسنامه و کارت ملی زوجه از كليه صفحات ۲ نسخه

12. فتوكپي گذرنامه ويا دفترچه پناهندگي از كليه صفحات

 

اگر مقررات فوق طی پرکردن فرم‌ها توسط طرفین رعایت و تضمین‌های‌ لازم توسط وزارت‌ کشور کسب شود، با بررسی وضعیت گذرنامه و شرط‌ اجازه‌ی اقامت مرد در ایران توسط کارشناس‌ استانداری، پروانه‌ی اجازه‌‌ی زناشویی صادر می‌شود.

⇐ زنان ايراني قبل از ازدواج با اتباع خارجي مسلمان علاوه بر رعايت مسائل شرعي و قانوني حتما باید مجوز از وزارت كشور ج.ا.ا و نمايندگي هاي ج.ا.ا در خارج از كشور دريافت نماييد. به این اجازه نامه «صدور پروانه زناشویی» می‌گویند. دفتر خانه اسناد رسمی ازدواج در ایران بدون گرفتن این اجازه از زوجین در حین مراسم عقد حق ندارد این ازدواج را ثبت کند.

⇐ ازدواج اتباع افغانى داراى كارت آبى رنگ با اتباع ايرانى به طور كامل ممنوع است.

⇐ ازدواج اتباع عراقى داراى كارت سبز با اتباع ايرانى پس از انجام مراحل مندرج در دستورالعمل شماره‎/۵۲۶۸م پ مورخه ۷۰‎/۶‎/۲۳ ارسالى به كليه استانداريها بلامانع است. طبق اين دستورالعمل رسيدگى به درخواست هاى ثبت ازدواج تا صدور پروانه بر عهده استانداريها گذاشته شده است.

 

مدارک قابل ارائه توسط زن ایرانی برای ازدواج با مردخارجی

1. اجازه ولي دختر كه امضاء وي توسط يكي از دفاتر اسناد رسمي تصديق شده باشد. (در صورت فوت پدر گواهي رسمي فوت همراه با اجازه مادر كه به امضاي وي به تصديق يكي از دفاتر اسناد رسمي رسيده باشد دريافت مي گردد.)

2. اصل و کپی کلیه صفحات شناسنامه و کارت ملی.

3. اصل و کپی گذرنامه زن ایرانی. (در صورت دارا بودن گذرنامه)

4. هفت قطعه عکس ۴×۳ پشت نویسی شده .

 

مدارک لازم جهت ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی

1. مرد ایرانی برای ازدواج با اتباع خارجی نیازی به دریافت اجازه نامه کتبی از وزارت کشور ندارد و اگر زوجه دارای گذرنامه و اقامت‌ مجاز در ایران باشد می‌تواند با هر زن مسلمان یا غیر مسلمان خارجی ازدواج کند. همچنین مراحل ثبت ازدواج آنان از طریق بخش امور اتباع خارجیِ نیروی انتظامی انجام می شود.

2. درخواستنامه تکمیل شده ثبت ازدواج توسط زوجین.

3. اصل شناسنامه معتبر و عکس دار زوج.

4. اصل گذرنامه معتبر خارجی زوجه.

5. معرفی نامه از اداره کل امور اتباع ناجا، امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور یا واحدهای ذیربط تابعه آنها در شهرستانها بانضمام دو قطعه عکس تائید شده توسط مرجع معرفی کننده.

6. کلاسه آثار انگشتان.

7. اصل گواهی بهداشتی زوجین مبنی بر داشتن سلامت کامل و نداشتن هرگونه بیماری واگیردار و مانع از ازدواج شامل: (ایدز، هپاتیت، بیماری های مقاربتی، اعتیاد و تالاسمی).

8. اصل شناسنامه زوج که واقعه ازدواج در صفحه مخصوص آن در شناسنامه توسط دفترخانه ثبت شده باشد.

9. گواهی تشرف زوجه به دین مبین اسلام (درصورتی که زوجه غیر مسلمان باشد).

10. اصل سند ازدواج زوجین.

11. اصل گواهی ازدواج محلی زوجین، صادره مقامات ذی صلاح کشور متوقف فیه.

12. .پرداخت هزینه برابر تعرفه کنسولی.

13. اصل گواهی تولد زوجه.

14. سه قطعه عکس زوج و ۶ قطعه عکس زوجه.

 

مراحل انجام کار

پس از تهیه مدارک فوق زوجین تشکیل پرونده زناشویی داده و پس از بررسی پرونده توسط کارشناس مربوطه پرونده به واحد مصاحبه تکمیلی ارجاع داده می شود و در مدت زمان معین مجوز صدور پروانه زناشویی توسط مراجع مربوطه به این اداره کل ارسال می گردد و پس از صدور پروانه زناشویی توسط این اداره کل به دفتر جناب آقای استاندار جهت امضا ارسال می شود در نهایت زوجین پس از دریافت نسخه اصلی پروانه زناشویی به پلیس ناجا . اداره ثبت احوال امور خارجه و دفتر اسناد رسمی جهت صدور دفترچه رسمی ازدواج و ثبت مشخصات مرد خارجی در شناسنامه زن ایرانی هدایت می گردند.

 

نکات ضروری 

⇐ حضور زوجین (خانم و آقا) در هنگام تشکیل پرونده .

⇐ در صورت بی سواد بودن زوجین ، حضور فردی از اقوام زوجین با داشتن مدرک حداقل دیپلم الزامی است.

⇐ داشتن ویزای ده روزه جهت زوج در صورت داشتن اقامت درخارج از کشور ایران .
صدور پروانه زناشوئی پس از دریافت مجوزهای لازم ( حداقل 2 ماه طول می کشد).

 

ملاحظه : پس از دریافت مجوز و صدور پروانه زناشویی زوجین به پلیس مهاجرت،  اتباع خارجه جهت اخذ پروانه اقامتی ازدواجی و ثبت ازدواج رسمی معرفی می گردند.

 

برای ثبتنام باید به وبسایت اداره کل امور مهاجرین اینجا کلیک نمایید

شرایط فرزندان حاصل از ازدواج با اتباع خارجی چگونه است؟

طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران تابعیت فرزند حاصل از ازدواج مردان ایرانی با زنان خارجی در داخل و خارج از کشور ایرانی است. همچنین اگر زنی خارجی که تنها متولد ایران است با یک مرد ایرانی ازدواج کند فرزند حاصله از بدو تولد ایرانی محسوب می شود. اما کودکان متولد شده از مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی تابعه ایرانی محسوب نمی‌شود و برای این کودکان قوانین سختگیرانه و حقوق شهروندی خاصی مطرح می باشد. طبق قوانین مدنی فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی که در ایران متولد شوند می‌توانند پس از سن ۱۸ سال تمام درخواست تابعیت ایرانی کنند.

 

چه اسنادی برای گرفتن شناسنامه فرزندان حاصل از ازدواج با اتباع خارجی لازم است؟

1. دریافت اصل گواهینامه تولد نوزاد در ایران

2. ارایه شناسنامه ایرانی همسر

3. مدارک و فرم‌های اصلی تولد نوزاد ( که شامل تعیین جنسیت نوزاد و نام خانوادگی والدین است)

4. نسخه کامل از گذرنامه شوهر (چهار صفحه اول)

 

مطلب مفیدی برای شما بود ؟ پس به اشتراک بگذارید برای دوستانتان

قاسم نجفی بابادی

2483 مطلب منتشر شده

درباره این مطلب نظر دهید !

محصولات پرفروش