قرارداد بیع متقابل یکی از انواع قرارداد سرمایه گذاری است که به تازگی و در چند دهه اخیر در کشورهای مختلف و در عرصه بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است. اگر برای شما نیز سوالاتی در این خصوص مطرح شده است، مثلا قرارداد بیع متقابل یعنی چه؟ مزایا و معایب قرارداد بیع متقابل چیست؟ و… در ادامه متن، ضمن تعریف قرارداد خرید متقابل به تمام این سوالات پاسخ خواهیم داد.
قرارداد بیع متقابل در قانون ایران
در قانون ایران برای قرارداد بیع متقابل در نفت به صورت اختصاصی ماده‌ای نوشته نشده است، اما در ماده ۲ آیین نامه چگونگی قراردادهای بیع متقابل غیر نفتی یک تعریف به این شکل نوشته شده است:
بیع متقابل یا معاملات دو جانبه به مجموعه‌ای از روش‌های معاملاتی گفته می‌شود که بر مبنای آن، سرمایه گذار تعهد می‌کند تمام یا بخشی از تسهیلات نقدی و غیر نقدی را برای تهیه کالاها و خدمات مورد نیاز از قبیل کالاهای سرمایه‌ای یا واسطه‌ای یا ماده اولیه و خدمات، به منظور ایجاد، توسعه، بازسازی و اصلاح یک واحد تولیدی یا خدماتی در اختیار طرف مقابل قرار دهد و بازپرداخت تسهیلات، شامل اصل و هزینه‌های تبعی آن، از محل صدور کالا و خدمات تولیدی نهایی امکان پذیر خواهد بود.
انواع قراردادهای بيع متقابل
1. مطابق راهنمايي منتشره از سوي كميسيون ملل متحد براي اروپا، بيع متقابل در ساده ترين شكل تنها بين دو طرف انجام مي‌شود كه يك طرف حقوق و تعهدات فروشنده در معامله اوليه و خريدار در معاهدات بيع متقابل را به عهده مي‌گيرد و طرف ديگر نقش فروشنده و خريدار را در جهت معكوس به عهده خواهند داشت.
2. اشخاص ثالث به عنوان فروشندگان مكمل (Implement Sellers): ممكن است خريدار تجهيزات، تكنولوژي موضوع معامله اوليه را به طور مشخص مورد استفاده قرار ندهد، بلكه آن را به نفع شخص ثالثي كه بعدها تسهيلات توليدي را فراهم مي‌آورد، خريداران يا جواز آنها را كسب نمايد، در اين صورت احتمال دارد توليدات عايد از بيع متقابل، از شخص ثالث (و نه خريدار اوليه) ابتياع شود.
3. اشخاص ثالث به عنوان خريدار مكمل (Implement Buyer): در مواردي كه توليدات متقابل براي مصرف داخلي كشور فروشنده اوليه متناسب نباشد، اغلب موافقت مي‌شود كه فروشنده اوليه حق داشته باشد، تعهد خود را مبني بر خريد توليدات بيع مقابل را به اشخاص ثالثي واگذار نماید.
اوصاف قرارداد بیع متقابل
اوصاف بيع متقابل
در مجموع مي توان مشخصات و ويژگي هاي زير را براي قراردادهاي بيع متقابل بر شمرد:
1- دو قرارداد مجزا
اين قرارداد، از دو قرارداد اصلي تشكيل مي شود. در قرارداد نخست فروشنده يا صادر كننده متعهد مي شودكه امكانات توليد را فراهم كرده در قبال آن بهاي فروش تجهيزات و كارخانه و تكنولوژي را به صورت بخشي ازمحصولات همان كارخانه و امكانات سرمايه گذاري شده ، دريافت دارد.در واقع قرارداد دوم ، قرارداد بازخريد محصول ناشي از قرارداد اول مي باشد.
بنابراين با توجه به تعريف عقد كه عبارت است از :« توافق دو انشاي متقابل كه به منظور ايجاد اثر حقوقي صورت مي گيرد» ،شكي نيست كه بيع متقابل با عقود منطبق است و در ماهيت قراردادي آن هيچ گونه شك و شبهه اي نيست؛ اما اينكه اين قرارداد در كدامين دسته از قراردادها مي گنجد موضوع بحث ما خواهد بود.
2- ارتباط بين كالاها و تجهيزات و وسايل صادراتي با كالاهاي بازخريد شده
ويژگي ديگر بيع متقابل اين است كه تسهيلات و امكانات توليدي ارائه شده از سوي صادر كننده اصلي با محصولاتي كه قرار است در مقابل بازخريد شوند ، در يك فرآيند توليدي به هم مرتبط هستند .
3- بلند مدت بودن قرارداد
قراردادهاي بيع متقابل جزء قراردادهاي بلند مدت محسوب مي شود كه دوره موثر آنها مي تواند از 5 تا 20 سال باشد . ساخت يك پروژه عظيم اقتصادي كه به خط توليد برسد صرف وقت و مدت زمان زيادي خواهد بود.
4- سنگين بودن حجم عوضين قراردادهاي بيع متقابل
منظور اين است كه اين قرارداد در پروژه هاي عظيم و گران قيمت مورد استفاده قرار مي گيرد.
5- لزوم قرارداد
قراردادهاي بيع متقابل كه از قراردادهاي نامعين مي باشد ، تراضي طرفين براي لزوم و صحت اين قراردادها كافي است چراي كه براي هر يك از طرفين اين قرارداد ، تعهداتي بوجود مي آيد و درعرف نيز به اين تعهدات طرفين عقد مي گويند؛ فلذا تحت عموم آيه« اوفوا بالعقود » قرار مي گيرد و لازم الاوفا مي باشد.
6- منجز بودن
مطابق ماده 189 قانون مدني :« عقد منجز آن است كه تاثير آن برحسب انشا موقوف به امر ديگري نباشد و الا معلق خواهد بود».
بيع متقابل ، متوقف بر خريد محصولات توسط فروشنده تجهيزات نيست بلكه مشتمل بر دو قرارداد و يك پروتكل است كه يكي از آنها قرارداد فروش تكنولوژي يا تجهيزات است و اين قرارداد ، منجز اما مشروط بر پرداخت ثمن از محصولات توليدي است . بنابراين هر چند در قرارداد بيع متقابل پرداخت عوض از محصولات معوض شرط قرارداد است ولي اين مسئله عقد را معلق نمي سازد بلكه عقد منجر است.
7- معوض بودن
عقودي كه برحسب طبيعت خود داراي دو مورد هستند و هريك از دو طرف در برابر مالي كه مي دهد يا ديني كه بر عهده مي گيرد ، مال يا تعهد ديگري را براي خود تحصيل مي كند، معوض مي نامند. در عقد معوض هميشه دو تعهد متقابل وجود دارد و هريك از دو طرف، هم طلبكار ديگري است و هم مديون او.
بي ترديد بيع متقابل عقدي معوض است. در اين قرارداد بايد ماده اي براي تعيين ارزش تعهد بيع متقابل ، يعني ارزش خريد محصولات به وسيله اي خريدار، گنجانده شود. اين مبلغ مي تواند مساوي، كم تر يا بيش تر از قيمت تجهيزات يا تكنولوژي فروخته شده تحت قرارداد اوليه باشد.
اوصاف قرارداد بیع متقابل
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.