افساد فی الارض یکی از اصطلاحاتی است که این روزها هم در محافل حقوقی و هم در رسانه‌ها بسیار شنیده می‌شود؛ باوجوداین، شاید تعریف، وجوه و ابعاد آن برای همه روشن نباشد. در این نوشتار، به‌اختصار، زوایای مختلف این اصطلاح حقوقی را بررسی می‌کنیم؛ ابتدا با جایگاه افساد فی الارض و تعریف آن در دنیای حقوق کیفری آشنا می‌شویم؛ سپس مجازات این جرم را بررسی خواهیم کرد.
معنای افساد فی الارض
افساد فی الارض یکی از مهم‌ترین و پرمسئله‌ترین عناوین مجرمانه است. قانونگذار این اصطلاح را در سال ۱۳۹۲ وارد قانون مجازات اسلامی کرد و آن را به‌طور مستقل جرم‌انگاری نمود. ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۹۲) در تعریف افساد فی الارض چنین می‌گوید:
«هرکس به‌طور گسترده مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایرکردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها گردد به‌گونه‌ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد، مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می‌گردد.»
دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرم افساد فی الارض
دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرم محاربه
دادگاه و مرجع رسیدگی کننده به جرم محاربه دادسرا و دادگاه انقلاب است. دادگاه انقلاب مرجعی است که بموجب ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت رسیدگی به جرایم امنیتی را برعهده دارد که جرایم ارائه شده به این دادگاه میتواند پراهمیت باشد. مانند جرم محاربه که مجازات آن اعدام یا قطع عضو که با توجه به قانون باید دادگاه کیفری یک به آن رسیدگی کند.
دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرم افساد فی الارض
ویژگی‌های جرم افساد فی الارض
مطابق ماده ۲۸۶، رفتارهای مجرمانۀ ذکرشده در صدر ماده باید دو ویژگی داشته باشد:
⇐ نخست: ارتکاب این رفتار مجرمانه به‌طور گسترده باشد؛
⇐ دوم: این رفتار مجرمانه موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی یا اموال خصوصی و عمومی یا سبب اشاعۀ فساد یا فحشا در حد وسیع شود. درواقع، یکی از این نتایج باید رخ دهد تا کسی را بتوان مفسد فی الارض دانست.
واژه‌ها و معیارهای به‌کاررفته در این ماده مانند «گسترده»، «شدید»، «عمده» و «وسیع» تعاریف دقیق و روشنی ندارند و به بیان بهتر، تفسیرپذیرند؛ باوجوداین، در دو حالت می‌توان یک شخص را با اتهام ارتکاب جرم افساد فی الارض به مجازات اعدام محکوم کرد:
⇐ قصدش رخ‌دادن یکی از نتایج ذکرشده در ویژگی دوم باشد؛
⇐ علم و آگاهی داشته باشد که رفتارش ناگزیر به آن نتایج خواهد انجامید.
بنابراین، حتی اگر یکی از این نتایج رخ دهد ولی مقام قضایی نتواند یکی از این دو عنصر معنوی (خواستن نتیجه یا آگاهی به وقوع نتیجه) را احراز و اثبات نماید، نمی‌توان مرتکب رفتار مجرمانه را به اتهام افساد فی الارض به مجازات قانونی مقررشده برای آن محکوم نمود.
دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرم افساد فی الارض
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.