دعوی ورود ثالث قسمت چهارم – مهلت طرح دعوی ورود ثالث – قاسم نجفی بابادی

مهلت دعوی ورود ثالث

قبل از شروع بحث توصیه می گردد جهت درک بهتر ابتداً قسمت سوم دعوی ورود ثالث با عنوان “شرط ورود ثالث به دعوی” را مطالعه نمایید.

گفتار سوم – مهلت طرح دعوی ورود ثالث

یکی از تفاوت های دعوی جلب ثالث و ورود ثالث در مهلتی است که برای تقدیم دادخواست مربوط به آنها تعیین شده است. برعکس دعوی جلب ثالث که دادخواست مربوط به آن باید تا جلسه اول رسیدگی به صورت کامل به دادگاه تقدیم شود و یا حداکثر در جلسه اول هر یک از طرفین نظر خود را در مورد جلب شخص ثالث اظهار و ظرف سه روز دادخواست آن را تسلیم دفتر دادگاه نمایند، در دعوی ورود شخص ثالث، چنین محدودیتی وجود ندارد. زیرا فرض بر این است که چنین شخصی از طرح دعوی اصلی و جلسه اول آن آگاه نیست، از طرف دیگر اثبات تاریخ اطلاع او از جریان دعوی اصلی بسیار دشوار است. به همین دلیل در ماده ۱۳۰ ق.آ.داد.م.ج، تنها به بیان آخرین فرصتی که شخص ثالث می تواند وارد دعوی شود، بسنده کرده است و آن زمانی است که دادگاه نسبت به رسیدگی به دعوی اصلی، اعلام ختم دادرسی نکرده باشد.

منظور از زمان اعلام ختم دادرسی، در واقع آخرین جلسه رسیدگی به دعوی اصلی و یا زمانی است که پرونده از جهت تحقیقات کامل شده و آماده صدور رأی می گردد. در توضیح مطلب باید گفت که در برخی موارد، دادگاه در جلسات رسیدگی که با دعوت از طرفین تشکیل می شود، اعلام ختم دادرسی می نماید، اما در بعضی موارد دیگر صدور احکم در وقت فوق العاده انجام می پذیرد. حالت اخير زمانی اتفاق می افتد

که دادگاه مدافعات طرفین را در جلسات رسیدگی استماع نموده است. لكن براساس اظهارات و مدافعات بعمل آمده، حسب مورد جلب نظر کارشناس یا استعلام از برخی ادارات و سازمان مربوطه را لازم دیده است که با وصول نظریه کارشناس یا پاسخ استعلام های به عمل آمده، دادگاه ضرورتی برای تعیین وقت رسیدگی مجدد و دعوت از طرفین احساس نمی کند. به همین جهت در وقت فوق العاده مبادرت به اعلام ختم رسیدگی و صدور حکم می نماید. بنابراین می توان گفت قبل از اینکه ختم رسیدگی در جلسه مقرر دادرسی صورت پذیرد یا در وقت فوق العاده، شخص ثالث می تواند دادخواست خود را هر زمان که بخواهد به دادگاه رسیدگی کننده به دعوی اصلی تقدیم نماید، حتی اگر دعوی در مرحله رسیدگی بدوی باشد یا واخواهی یا تجدیدنظرخواهی. سؤالی که در این ارتباط ممکن است به ذهن متبادر شود این است که چنانچه شخص ثالث بعد از صدور حکم بدوی قابل واخواهی یا تجدیدنظر، از جریان دعوی مطلع شود چگونه می تواند وارد دعوی گردد؟

پاسخ این است که چون طرح دعوی ورود ثالث مستلزم آنست که دعوی اصلی در مرحله بدوی یا تجدیدنظر یا واخواهی مطرح رسیدگی باشد و در فرض مورد سؤال با صدور حکم در مرحله بدوی، امکان ورود ثالث در این مرحله وجود ندارد، لزوما ورود ثالث به دعوی در مرحله تجدیدنظر یا واخواهی امکان پذیر است و چنانچه از رأی صادره تجدیدنظرخواهی نشود یا مورد واخواهی قرار نگیرد، با حصول قطعیت ارای مزبور، شخص ثالث ناگزیر از طرح دعوی اعتراض ثالث نسبت به دادنامه مزبور خواهد بود. زیرا چنانچه در مبحث مربوط به دعوی اعتراض ثالث توضیح داده خواهد شد، خواهیم دید که معترض ثالث کسی است که از جریان دعوی اصلی تا صدور حکم قطعی مورد اعتراض، آگاهی نیافته و یا فرصت ورود به دعوی در مهلت تعیین شده را از دست داده است.

در تکمیل مطالب مربوط به این گفتار، ذکر این نکته ضروریست در مواردی که دعوی در مرحله اعاده دادرسی و فرجامی است، امکان ورود ثالث در دعوی وجود ندارد، زیرا آنچه در مرحله اعاده دادرسی صورت می پذیرد، بازبینی دعوائی است که قبلا رسیدگی و منجر به صدور حکم قطعی شده است و طبق ماده 441 قانون آئین دادرسی مدنی فقط طرفین اصلی دعوی در آن مداخله خواهند داشت و چون در مرحله فرجامی نیز رسیدگی دیوان عالی کشور نوعا حکمی است و دعوى ثالث اقتضای رسیدگی ماهوی دارد، بنابراین رسیدگی به چنین دعوائی در دیوان عالی کشور موضوعیت نخواهد داشت.

اما در صورت نقض رأي فرجام خواسته و ارسال پرونده به دادگاه صادرکننده رأي ماهوی، امکان ورود ثالث در دعوی به این اعتبار که هنوز منجر به صدور حکم نشده است وجود دارد.

نکته دیگر اینکه چنانچه شخص ثالث بخواهد در دعوای وارد شود که از طریق داوری در جریان رسیدگی است طبق ماده 4۷۵ ق.آ.د. می تواند با الحاق به قرارداد داوری طرفین اصلی، تن به داوری بدهدیا با جلب موافقت آنان، توافق در انتخاب داور یا داوران جدید نمایند در غیر این صورت دعوی وی باید مستقلا و از طریق مراجع قضایی حل و فصل شود. در مورد ورود بستانکار و معترض به دعوی اعاده اعتبار تاجر ورشکسته نیز هرچند چنین بستانکاری طبق ماده ۵۹۸ ق.ت نسبت به آن اعتراض نکرده باشد، می توانند وارد دعوای مزبور گردد.

در قانون تشکیل دیوان عدالت اداری نیز ورود شخص ثالث نسبت به شکایاتی که اشخاص از سازمانهای دولتی و نهادهای عمومی مطرح مینمایند پذیرفته شده است.

برگرفته از کتاب “مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی” تالیف استاد بزرگ “دکتر نصراله قهرمانی”

مهلت دعوی ورود ثالث

توصیه می گردد جهت درک بهتر  قسمت پنجم این مقاله تحت عنوان ” ترتیب رسیدگی به دعوی وارد ثالث” را مطالعه نمایید.

مقالات مرتبط

دعوی ورود ثالث قسمت ششم – تاثیر متقابل دعوی ورود ثالث و دعوی اصلی – قاسم نجفی بابادی دعوی ورود ثالث قسمت دوم – ضابطه ثالث بودن نسبت به دعوی اصلی – قاسم نجفی بابادی دعوی ورود ثالث قسمت سوم – شرط ورود ثالث به دعوی – قاسم نجفی بابادی دعوی ورود ثالث قسمت پنجم – ترتیب رسیدگی به دعوی وارد ثالث – قاسم نجفی بابادی