وقتی جرمی اعلام می شود، بازپرس یا همان قاضی پرونده رسیدگی به جرم را آغاز می کند. یعنی بررسی می کند که جرم چگونه رخ داده است، توسط چه کسی رخ داده است و چه اسباب و ادواتی در آن استفاده شده است. به این رویه در حقوق انجام تحقیقات مقدماتی می گویند.
در واقع از وظایف بازپرس این است که متهم پرونده را پیدا کند و بتواند دلایل و اسناد را بیابد که ثابت کند جرم رخ داده منتسب به متهم است. وقتی بازپرس توانست این مراحل را طی کند به یک جمع بندی می رسد و نظرش را اعلام می کند.
نظر دادرس از دو حالت خارج نیست یا از نظر او متهم، مجرم است و یا نیست اگر از نظر او متهم مجرم بود قرار جلب دادرس و اگر مجرم نبود قرار موقوفی تعقیب صادر می کند.
در این مقاله به بررسی قرار جلب دادرسی، اثر قرار جلب دادرس و اعتراض به قرار جلب به دادرس می پردازیم.
قرار جلب به دادرسی چیست؟
بنابر آنچه گفتیم در صورتی که بازپرس تشخیص دهد که متهم پرونده، مجرم است و جرم توسط او رخ داده است، اقدام به صدور قرار جلب دادرس می کند. بازپرس باید این قرار را برای دادستان ارسال کند. دادستان فرصت دارد ظرف سه روز به بررسی پرونده بپردازد و در صورتی که با نظر بازپرس درباره صدور قرار جلب دادرس موافق بود، کیفرخواست صادر می کند.
آیا صدور قرار جلب به دادرسی به معنای مجرم بودن متهم است؟
ممکن است این تصور برای شما به وجود آمده باشد که صدور قرار جلب به معنای مجرم بودن فرد است. اما در پاسخ باید گفت این تصور غلط است. در واقع صدور این قرار به این معنا است که ادله کافی برای انتساب جرم به متهم وجود دارد. اما این که آیا او مجرم است یا خیر؟ هنوز مشخص نیست و وظیفه تشخیص آن بر عهده دادگاه صالح می باشد. به عبارتی تا هنگامی که حکم محکومیت صادر نشده باشد مجرمیتی نیز وجود نخواهد داشت.
نکته: قرار جلب نیاز به تایید دادستان دارد. چنانچه این قرار به تایید دادستان نرسد و بازپرس نیز اصرار بر صدور آن داشته باشد، دادگاه صالح به اختلاف به وجود آمده رسیدگی خواهد کرد.
شرایط قرار جلب به دادرسی
شرایط زیر باید در صدور قرار جلب به دادرسی لحاظ گردد
1-عملی که شخص به آن متهم شده باید جرم باشد
2-عمل مجرمانه باید طبق دلایل محکم قانونی قابل استناد به متهم باشد
3-قرار جلب به دادرسی باید مستند به مواد قانونی و مستدل باشد.
اثر قرار جلب به دادرسی
اثر صدور قرار جلب به دادرسی در ماده 276 قانون آیین دادرسی کیفری مشخص شده است. بر اساس این ماده: “در صورت نقض قرار منع تعقيب و صدور قرار جلب به دادرسي توسط دادگاه، بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهيم کند و با أخذ آخرين دفاع و تأمين مناسب از وي، پرونده را به دادگاه ارسال نمايد”.
بنابراین اثر قرار جلب دادرس احضار متهم و تفهیم اتهام به اوست. در این مرحله متهم می تواند از خودش دفاع کند.
مراحل صدور قرار جلب به دادرسی
⇐ بازپرس نظر خود را با صدور قرار جلب به دادرسی اعلام کرده است
⇐ بعد از این مرحله مدیر دفتر دادگاه پرونده را به دفتر دادستان یا معاون اظهارنظر تحویل می دهد
⇐ ایشان پرونده را مطالعه می کنند و عقیده موافق یا مخالف با نظر بازپرس را به طور کتبی اعلام می کنند که از حالت های زیر خارج نمی باشد:
1-اگر دادستان با عقیده بازپرس در صدور قرار جلب به دادرسی موافق باشد نسبت به صدور کیفرخواست اقدام می کند و پرونده را به بازپرسی ارسال می کند تا از آن طریق به دادگاه ارسال گردد
2-اگر دادستان تشخیص بدهد که تحقیقات بازپرس کامل نیست مواردی را که در جهت کشف حقیقت لازم می داند واضح و بدون ابهام و به تفصیل در پرونده درج می کند و تکمیل آن را از بازپرس درخواست می کند
3-اگر دادستان و بازپرس اختلاف عقیده داشته باشند و بازپرس بر نظر خود اصرار کند پرونده برای حل اختلاف به دادگاه صالح ارسال می گردد و مطابق تصمیم دادگاه عمل می شود
نقض قرار و جلب به دادرسی
چنانچه به نظر دادگاه،قرار منع تعقیب، با توجه به محتویات پرونده و اسناد و مدارک و دلایل اقامه شده از طرف شاکی، صحیح و منطبق با موازین قانونی نباشد، با وارد تشخیص دادن اعتراض شاکی، قرار منع تعقیب نقض و قرار جلب به محاکمه صادر و پرونده جهت اجرای قرار به دادسرا اعاده می گردد.
در این حالت، دادسرا مکلف است متناسب با وضعیت پرونده و میزان اقدامات و تحقیقات انجام گرفته قبلی، اقدامات و تحقیقات لازم را با هدف تکمیل فرایندهای مرحله تحقیقات مقدماتی بعمل آورد.
چنانچه متهم، احضار و بازجوئی و تفهیم اتهام نشده باشد، احضار و بازجوئی و طبق نظر دادگاه به وی تفهیم اتهام صورت می پذیرد. سپس قرار تأمین متناسب صادر و در نهایت آخرین دفاع متهم اخذ و قرار مجرمیت و کیفر خواست با تصریح به نظر دادگاه، صادر و پرونده به دادگاه ارسال می شود. بدیهی است تمامی اقدامات و تحقیقاتی که دادسرا در این مرحله به عمل می آورد نه بر اساس نظر خود بلکه با توجه به رأی دادگاه و در اجرای قرار جلب به دادرسی صادره از طرف دادگاه است.
فلذا ضرورت دارد در تمامی اقدامات و اظهار نظرها، عبارت «طبق نظر دادگاه» در اوراق و صورتجلسات تنظیمی درج شود.
بنابراین دادسرا پس از اقدامات و تحقیقات جدید که حسب نظر دادگاه انجام داده است، حق صدور قرار منع تعقیب مجدد ندارد همچنان که نمی تواند از نظر قبلی خود عدول نموده و به تقصیر یا مجرمیت متهم نظر بدهد ولو اینکه اقدامات و تحقیقات جدید مبین دلایل و مدارک جدیدی باشد که مثبت اتهام است زیرا دادسرا قبلاً نظر خود را اعلام نموده و مشمول قاعده فراغ گردیده است و حق ندارد بر خلاف آنچه که قبلاً اعلام داشته است، نظر دیگری ابراز نماید.
اعتراض به قرار جلب به دادرسی
ماده 270 قانون آیین دارسی کیفری، قرارهای قابل اعتراض صادره از سوی دادسرا را مشخص کرده است که شامل قرار منع، موقوفی تعقیب و اناطه به تقاضای شاکی، قرار بازداشت موقت، ابقا و تشدید تامین به تقاضای متهم و قرار تامین خواسته به تقاضای متهم می باشند. این موارد حصری بوده و بر این اساس، قرار جلب به دادرسی، از جمله قرارهایی می باشد که قطعی است و اعتراض در مورد آن پذیرفته نخواهد بود.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.