یکی از ادله اثبات که هم در امور حقوقی و هم در امور کیفری مطرح است سوگند یا قسم است که در امور کیفری قسامه نیز به آن اضافه می شود که درهرحال نوعی قسم است. سوگند در امور حقوقی و کیفری پیشینه قدیمی دارد و حتی پیشینه آن به دوران باستان باز می گردد. در این مطلب قصد داریم سوگند و انواع آن، نحوه ادای سوگند و آثار سوگند در امور حقوقی را بیان نماییم.

سوگند یا قسم چیست؟

سوگند یا قسم اخباری تشریفاتی است که به موجب آن شخص خداوند متعال یا سایر مقدسات را بر صدق اظهار یا عهد خود گواه می گیرد در حالی که علی القاعده نمی بایست صرف گفتار اشخاص به نفع آنها قابل استناد باشد، ترتیب اثر دادن به گفتاری که به قید سوگند باشد مبتنی بر جنبه دینی سوگند یعنی ترس از خداست.

اقسام سوگند در امور حقوقی

سوگند به دو دسته کلی یعنی سوگند عهدی و قضایی تقسیم می شود. سوگند عهدی که ارتباط مستقیمی با ادله اثبات دعوا ندارد سوگندی است که به موجب آن شخص عهد می نماید ماموریت یا اقدامی را با شرایط مشخصی به گونه شایسته انجام دهد. مانند سوگند رییس جمهور قضات و وکلاً سوگند اثباتی یا قضایی سوگندی است که در محدوده قانون ادعا را اثبات می کند و بنابراین از ادله اثبات دعواست.

شرایط اتیان سوگند در دادگاه

به موجب ماده 270 قانون آیین دادرسی مدنی : ” در مواردی که صدور حکم دادگاه منوط به سوگند شرعی می باشد ، دادگاه به درخواست متقاضی ، قرار اتیان سوگند صادر می نماید ” ؛ البته اتیان سوگند در دادگاه منوط به وجود برخی شرایط قانونی است که صرفا در صورت وجود چنین شرایطی ، مدعی می تواند تقاضای اتیان سوگند کند و تکلیف اثبات یا رد ادعای خود را منوط به اتیان سوگند از سوی طرف مقابل نماید . از جمله شرایط ادای سوگند در دادگاه آن است که ادعای مدعی بدون دلیل بوده باشد و مدعی علیه نیز منکر چنین ادعایی بوده باشد . علاوه بر این ، ادعای مطرح شده باید به شخص ادا کننده سوگند منتسب باشد . بنابراین اتیان سوگند تنها از کسی می تواند درخواست شود که امر مورد ادعا منتسب به وی باشد . علاوه بر این ، کسی که از او تقاضای اتیان سوگند می شود ، باید جزء طرفین دعوا باشد . بنابراین به موجب ماده 1327 قانون مدنی ” در دعاوی بر صغیر و مجنون نمی توان قسم را بر ولی یا وصی یا قیم متوجه کرد ؛ مگر نسبت به اعمال صادره از آنها ، آن هم مادامی که به ولایت یا وصایت یا قیمومت باقی هستند ” . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط اتیان سوگند قاطع دعوا و نحوه تقاضای اتیان سوگند در دادگاه کلیک کنید .

تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه

پس از اینکه شرایط اتیان سوگند در دادگاه را بررسی نمودیم ، لازم است که نحوه اتیان سوگند در دادگاه و تشریفات ادای قسم را مورد بررسی قرار دهیم . در ماده 281 قانون آیین دادرسی مدنی شیوه ادای سوگند در دادگاه یا نحوه اتیان سوگند مشخص شده است و از آن جهت  که سوگند در دادگاه یکی از ادله اثبات دعوای شرعی و قانونی می باشد ، نحوه ادای قسم در دادگاه صرفا باید به همان شیوه ای صورت گیرد که در شرع و به تبع آن قانون مشخص شده است . بر اساس این ماده : ” سوگند باید مطابق قرار دادگاه و با لفظ جلاله ( والله – بالله – تالله ) یا نام خداوند متعال به سایر زبان ها ادا گردد و در صورت نیاز به تغلیظ ، دادگاه کیفیت آن را از حیث زمان ، مکان و الفاظ تعیین می نماید . در هر حال فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان در ادای سوگند به نام خداوند متعال نخواهد بود . مراتب اتیان سوگند صورت جلسه می گردد ” . در خصوص اتیان سوگند در دادگاه بر اساس این ماده می توان گفت نحوه اتیان سوگند در دادگاه همانی است که در این ماده مشخص شده است و سوگند باید با لفظ جلاله و یا نام خداوند به سایر زبان ها بیان شود و در هر حال فرقی بین مسلمانان و غیر مسلمانان در خصوص ادای قسم با نام خداوند وجود ندارد . به عنوان مثال مسیحیان به عنوان اشخاص غیر مسلمان نیز باید با نام خداوند متعال سوگند یاد کنند و نمی توانند به غیر خداوند تعالی سوگند یاد کنند .

علاوه بر این در خصوص نحوه اتیان سوگند در دادگاه ماده 1328 قانون مدنی مقرر داشته است که : ” دادگاه می تواند نظر به اهمیت موضوع دعوا و شخصیت طرفین و اوضاع و احوال موثر مقرر دارد که قسم با انجام تشریفات خاص مذهبی یاد شود یا آن را به نحو دیگر تغلیظ نماید ” . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اینکه تغلیظ سوگند به چه معناست کلیک کنید .

لازم به ذکر است که بر اساس تبصره این ماده در صورتی که شخصی که باید سوگند یاد کند تشریفات خاص نحوه ادای سوگند توسط دادگاه و سوگند تغلیظ شده دادگاه را نپذیرد ، این امر نکول سوگند محسوب نمی شود ؛ چرا که بر اساس این ماده : ” چنانچه کسی که قسم به او متوجه شده ، تشریفات خاص یا تغلیظ سوگند را قبول نکند و قسم بخورد ، ناکل محسوب نمی شود ” .  برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نکول سوگند و مجازات سوگند دروغ کلیک کنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه پاسخ دهند.

مهلت ادای سوگند به طرفین

ادای سوگند یک وظیفه شرعی و قانونی است و اگر کسی به دروغ سوگند بخورد عواقب شدید قانونی برای وی در پی خواهد داشت، بنابراین باید به ادای سوگند با تفکر و تعمق بنگریم، تا قبل از ادای سوگند مدعی می تواند ادعای خود را به روش‌های دیگری ثابت کند و مدعی علیه نیز می تواند همین ترتیب را در عدم اثبات مدعی رعایت کند. بنا به درخواست طرفین، دادگاه مهلت ادای سوگند را به طرفین بدهد. مهلت ادای سوگند توسط دادگاه تعیین می‌شود.

دادگاه براساس موقعیت و وضعیت طرفین مهلت حضور در دادگاه ادای سوگند را مشخص می‌کند. باید اذعان کنیم که اگر یکی از طرفین بنا به دلایلی در دادگاه ادای سوگند حضور نیابد دوباره مهلت دیگری تعیین می‌شود، بخاطر این که ادای سوگند باید در جلسه دادرسی انجام پذیرد.

البته تعیین وقت طولانی به ضرر طرفین بوده و دادگاه می‌تواند خارج از نوبت مهلتی را برای ادای سوگند مشخص کند. این نوع تعیین وقت به ادای سوگند برمی گردد و سوگند تکمیلی یا استظهاری در این میان نیست.

انواع سوگند قضایی

سوگند قضایی یا اثباتی به سه دسته تقسیم می شود:

• سوگند قاطع دعوا یا بتی
• سوگند تکمیلی
• سوگند استظهاری

سوگند بتی یا قاطع دعوا در چه دعاوی ای مطرح است و چه شرایطی دارد؟

سوگند بتی یا قاطع دعوا سوگندی است که به وسیله آن حسب مورد ادعای مدعی ساقط و یا اثبات می شود. طبق ماده۱۳۲۵ قانون مدنی؛ در دعاوی ای که به شهادت شهود قابل اثبات است مدعی می تواند حکم به دعوای خود را که مورد انکار مدعی علیه است منوط به قسم او نماید. همچنین طبق ماده۱۳۲۶ قانون مدنی؛ در موارد ماده فوق مدعی علیه نیز می تواند در صورتی که مدعی سقوط دین یا تعهد یا نحو آن باشد حکم به دعوا را منوط به قسم مدعی کند. پرسشی که اینجا مطرح می شود این است که چه دعاوی ای با سوگند بتی قابل اثبات است؟ مطابق ‌ماده ۲۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی؛ در کلیه دعاوی مالی و سایر حقوق‌الناس از قبیل نکاح، طلاق، رجوع در طلاق، نسب، وکالت و وصیت که فاقد دلائل و مدارک معتبر‌ دیگر باشد سوگند شرعی به شرح مواد آتی می‌تواند ملاک و مستند صدور حکم دادگاه قرار گیرد.

اتیان سوگند بتی چه شرایط ماهوی ای دارد؟

طبق ‌ماده ۲۷۰ قانون فوق، در مواردی‌ که صدور حکم دادگاه منوط به سوگند شرعی می‌باشد، دادگاه به‌ درخواست متقاضی، قرار اتیان سوگند صادر کرده و در آن،‌ موضوع سوگند و شخصی را که باید سوگند یاد کند تعیین می‌نماید. شرایط ماهوی آن عبارتند از این که ادعا بدون دلیل باشد- ادعا به شخص اداکننده سوگند منتسب باشد- امر از اموری باشد که می تواند موضوع سوگند واقع شود و کسی که سوگند یاد می کند شرایط قانونی لازم را داشته باشد.

هرگاه خوانده در پاسخ خواهان ادعایی مبنی بر برائت ذمه از سوی خواهان یا دریافت مال مورد ادعا یا صلح و هبه نسبت به آن و یا‌ تملیک مال به موجب یکی از عقود ناقله نماید، دعوا منقلب شده، خواهان، خوانده و خوانده، خواهان تلقی می‌شود و حسب مورد با آنان رفتار خواهد‌ شد. بنابراین در صورتی می توان به سوگند روی آورد که ادعا وجود داشته باشد و ثانیاً دلیل و اماره ای بر صحت ادعا وجود نداشته باشد.

طبق ماده ۱۳۲۵ قانون مدنی، در دعاوی که به شهادت شهود قابل اثبات است مدعی می تواند حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی علیه است منوط به قسم او نماید. در موارد ماده فوق مدعی علیه نیز می تواند در صورتی که مدعی سقوط دین یا تعهد یا نحو آن باشد حکم به دعوی را منوط به قسم مدعی کند. البته مدعی یا مدعی علیه در مورد دو ماده قبل در صورتی می تواند تقاضای قسم از طرف دیگر نماید که عمل یا موضوع دعوی منتسب به شخص آن طرف باشد.بنابراین در دعاوی بر صغیر و مجنون نمی توان قسم را بر ولی یا وصی یا قیم متوجه کرد مگر نسبت به اعمال صادره از شخص آنها مادامی که به ولایت یا وصایت یا قیمومت باقی هستند و همچنین است در کلیه مواردی که امر منتسب به یک طرف باشد.

تشریفات و آثار سوگند قاطع دعوا (بتی)

طبق ‌ماده ۲۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی؛ هرگاه خواهان (‌مدعی) فاقد بینه و گواه واجد شرایط باشد و خوانده منکر ادعای خواهان بوده به تقاضای خواهان، منکر‌ ادای سوگند می‌نماید و به موجب آن ادعا ساقط خواهد شد. همچنین چنانچه خوانده در پاسخ خواهان ادعایی مبنی بر برائت ذمه از سوی خواهان یا دریافت مال مورد ادعا یا صلح و هبه نسبت به آن و یا‌تملیک مال به موجب یکی از عقود ناقله نماید، دعوا منقلب شده، خواهان، خوانده و خوانده، خواهان تلقی می‌شود و حسب مورد با آنان رفتار خواهد ‌شد.

اگر خوانده از ادای سوگند امتناع ورزد و سوگند را به خواهان واگذار نماید، با سوگند وی ادعایش ثابت می‌شود و در صورت نکول ‌ادعای او ساقط و به موجب آن حکم صادر می‌گردد.

نکول مدعی علیه چه آثاری دارد؟

هرگاه مدعی علیه چه خواهان و یا خوانده دعوا باشد از ادی سوگند خودداری کند و از اختیاری نیز که در رد سوگند به مدعی دارد استفاده ننماید و این را به دادگاه اعلام نماید، تعیین تکلیف ادعا با دشواری روبه رو می شود. زیرا از یک سو ادعا بی دلیل است و از سوی دیگر مدعی علیه علی رغم انکار ادعا و درخواست سوگند از ادای سوگند و رد آن به مدعی خودداری و این امر را به دادگاه اعلام می نماید. طبق ‌ماده ۲۷۴ همان قانون چنانچه منکر از ادای سوگند و رد آن به خواهان نکول نماید دادگاه سه بار جهت اتیان سوگند یا رد آن به خواهان، به منکر اخطار‌ می‌کند، در غیر این‌ صورت ناکل شناخته خواهد شد. با اصرار خوانده بر موضع خود، دادگاه ادای سوگند را به خواهان واگذار نموده و با سوگند وی ادعا ثابت و به موجب آن حکم صادر می‌شود و‌ درصورت نکول خواهان از ادای سوگند، ادعای او ساقط خواهد شد.

سکوت مدعی علیه و آثار آن

طبق ماده۲۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی؛ هرگاه خوانده در جلسه دادرسی در قبال ادعای خواهان به علت عارضه‌ای از قبیل لکنت زبان یا لال بودن سکوت نماید قاضی دادگاه‌ رأساً یا به وسیله مترجم یا متخصص امر مراد وی را کشف یا عارضه را برطرف می‌نماید و چنانچه سکوت خوانده و استنکاف وی از باب تعمد و ایذاء‌ باشد دادگاه ضمن تذکر عواقب شرعی و قانونی کتمان حقیقت، سه بار به خوانده اخطار می‌نماید که در نتیجه استنکاف، ناکل شناخته می‌شود، در این‌ صورت با سوگند خواهان دعوا ثابت و حکم بر محکومیت خوانده صادر خواهد شد.

اگر در جلسه اتیان سوگند حاضر نشویم چه اثری دارد؟

بعد از صدور قرار اتیان سوگند، در صورتی که شخصی که باید سوگند یاد کند حاضر باشد، دادگاه درهمان جلسه سوگند می‌دهد و‌ در صورت عدم حضور تعیین وقت نموده، طرفین را دعوت می‌کند. اگر کسی که باید سوگند یاد کند بدون عذر موجه حاضر نشود یا بعد از حضور از‌ سوگند امتناع نماید نکول محسوب و دادگاه اتیان سوگند را به طرف دعوا رد می‌کند و با اتیان سوگند، حکم صادر خواهد شد وگرنه دعوا ساقط می‌گردد.‌در برگ احضاریه جهت حضور و نتیجه عدم حضور باید قید گردد. اگر کسی که باید سوگند یاد کند برای قبول یا رد سوگند مهلت بخواهد، دادگاه می‌تواند به‌ اندازه‌ای که موجب ضرر طرف نشود به او یک‌بار مهلت بدهد.

سوگند تکمیلی چیست و در چه دعاوی ای مطرح است؟

سوگند تکمیلی سوگندی است که برای تکمیل دلیل ناقصی که مدعی ارائه نموده، توسط او ادا می شود. بنابراین تفاوتهای آن با سوگند قاطع این است که از یک سو اگرچه مدعی دلیلی ارائه نموده اما این دلیل با چشم پوشی از شخص خواهان یا خوانده دعوا به تنهایی توان اثبات ادعا را ندارد درحالی که در سوگند بتی مدعی هیچ دلیلی ارائه ننموده است.

دعاوی قابل اثبات با سوگند تکمیلی طبق ماده۲۷۷ قانون جدید عبارتست از: در کلیه دعاوی مالی که به هر علت و سببی به ذمه تعلق می‌گیرد از قبیل قرض، ثمن معامله ، مال‌الاجاره ، دیه جنایات، مهریه، نفقه،‌ ضمان به تلف یا اتلاف – همچنین دعاوی که مقصود از آن مال است از قبیل بیع، صلح، اجاره، هبه، وصیت به نفع مدعی، جنایت خطائی و شبه عمد‌ موجب دیه – چنانچه برای خواهان امکان اقامه بینه شرعی نباشد می‌تواند با معرفی یک گواه مرد یا دو گواه زن به ضمیمه یک سوگند ادعای خود را ‌اثبات کند.

سوگند استظهاری چیست؟

طبق ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی؛ در دعوی متوفی در صورتی که اصل حق ثابت شده و بقاء آن در نظر حاکم ثابت نباشد، حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقاء حق خود قسم یاد کند. در این مورد کسی که از او مطالبه قسم شده است نمی تواند قسم را به مدعی علیه رد کند. همچنین طبق ‌ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی؛ در دعوای بر میت پس از اقامه بینه، سوگند خواهان نیز لازم است و درصورت امتناع از سوگند، حق وی ساقط می‌شود.

هرگاه خواهان، در دعوای بر میت، وارث صاحب حق باشد و بر اثبات ادعای خود اقامه بینه کند علاوه بر آن باید اداء سوگند نماید.‌ درصورت عدم اتیان سوگند حق مورد ادعا ساقط خواهد شد. درصورت تعدد وراث هر یک نسبت به سهم خود باید ادای سوگند نمایند چنانچه بعضی ادای سوگند نموده و بعضی نکول کنند ادعا‌ نسبت به کسانی که ادای سوگند کرده ثابت و نسبت به نکول کنندگان ساقط خواهد شد. چنانچه وراث خوانده متعدد باشند و خواهان شخص دیگری باشد پس از اقامه بینه توسط خواهان، ادای یک سوگند کفایت می‌کند.

حالات متصور مدعی علیه نسبت به درخواست سوگند از سوی مدعی

1- پذیرش اتیان سوگند

در صورتی که مدعی‌علیه (منکر)، نسبت به ادعای خود قطع داشته باشد و بر نفی استحقاق مدعی سوگند یاد کند، ادعای مدعی رد می‌شود و دادگاه به بی حقی خواهان حکم می‌دهد.

درباره اینکه آیا پس از اتیان سوگند، مدعی می‌تواند با ارایه‌ دلیل ادعای خود را مجددا مطرح کند؟ نظر مشهور فقهای امامیه این است که درخواست سوگند از سوی مدعی و اتیان سوگند از سوی مدعی‌علیه، نوعی مصالحه بوده و عدول از آن ممکن نیست بنابراین این ادعا از مدعی پذیرفته نمی‌شود. در مقابل عده‌ای از حقوق‌دانان معتقدند که اصولا مدعی پس از اتیان سوگند حق اقامه‌ مجدد را دارد.

2- خودداری از ادای سوگند و رد آن به مدعی

مدعی‌علیه می‌تواند از ادای سوگند امتناع ورزد و سوگند را به مدعی واگذار کند، به این معنا که مدعی با قسم خوردن، ادعای خود را ثابت کند. در این صورت اگر خواهان سوگند یاد کند ادعای او ثابت می‌شود و در صورتی که نکول کند، ادعای او مطابق ماده 273 قانون آیین ‌دادرسی ‌مدنی، ساقط خواهد شد.

بر اساس ماده 273 قانون آیین دادرسی مدنی، «چنانچه خوانده از ادای سوگند امتناع ورزد و سوگند را به خواهان واگذار کند، با سوگند وی ادعایش ثابت می‌شود و در صورت نكول، ادعای او ثابت و به موجب آن حكم صادر می‌شود.»

3- نکول مدعی‌علیه و آثار آن

هر گاه مدعی‌علیه، از ادای سوگند خودداری کند و از اختیاری نیز که در رد سوگند به مدعی دارد، استفاده نکرده و این مطلب را به دادگاه اعلام نکند، دادگاه سه مرتبه به مدعی‌علیه اخطار می‌کند که ادای سوگند کرده یا آن را به مدعی‌علیه رد کند؛ در غیر این صورت ناکل شناخته خواهد شد.

هرگاه مدعی‌علیه در پی هر یک از اخطارها، سوگند یاد کرده یا آن را به مدعی رد کند، تکلیف ادعا، حسب مورد تعیین می‌شود. اما اگر مدعی‌علیه بر موضع خود اصرار کند، ناکل شناخته می‌شود. (اخطارهای دادگاه و پاسخ‌های مدعی‌علیه در همان جلسه‌ای که برای ادای سوگند تعیین شده است، انجام و در صورت‌مجلس درج می‌شود و برای این منظور نیازی به تجدید جلسه نخواهد بود.)

هرگاه مدعی‌علیه، با وجود اخطارهای سه‌گانه دادگاه بر موضع خود اصرار کند، دادگاه ادای سوگند را به مدعی واگذار می‌کند که با سوگند وی ادعایش ثابت و به موجب آن حکم صادر می‌شود و با خودداری او از ادای سوگند، ادعای او ساقط می‌شود. در فرض بالا، در صورتی که مدعی‌علیه از ادای سوگند خودداری کند و از اختیاری نیز که در رد سوگند به مدعی دارد، استفاده نکرده و این مطلب را به دادگاه بیان نکند، در صورتی که سکوتش به دلیل عارضه‌ای مثل لال بودن باشد، قاضی به وسیله مترجم یا متخصص مراد وی را کشف می‌کند اما در صورتی که سکوت وی به دلیل اذیت و آزار طرف مقابل باشد، دادگاه طبق ماده 276 قانون آیین‌ دادرسی ‌مدنی، ابتدا او را از عواقب شرعی و قانونی کتمان حقیقت آگاه کرده و به او متذکر می‌شود و سپس سه بار به او اخطار می‌دهد که در نتیجه استنکاف ناکل شناخته خواهد شد و در این صورت با سوگند مدعی، ادعایش ثابت می‌شود.

قانونگذار مراد از «عواقب شرعی و قانونی» ‌را بیان نداشته اما در هر صورت قاضی مکلف است قبل از اخطارهای سه‌گانه این مطلب را به مدعی‌علیه تذکر دهد.

کسی که قسم متوجه او شده است، ممکن است سوگند یاد نکند و آن را به مدعی نیز رد نکند اما عدم صحت ادعای مدعی را به طریق دیگری ثابت کند. در این صورت او ناکل محسوب نخواهد شد؛ زیرا او در صورتی موظف به ادای سوگند یا رد آن به مدعی است که نتواند عدم صحت ادعای او را ثابت کند.

عدم حضور در جلسه‌ اتیان سوگند

پس از صدور قرار اتیان سوگند، هر گاه شخصی که باید سوگند یاد کند، در جلسه‌ دادرسی حاضر نباشد، در این صورت دادگاه تعیین وقت کرده و طرفین را دعوت می‌کند. پس از آن هرگاه شخصی که باید سوگند یاد کند، در جلسه‌ مزبور بدون عذر موجه حاضر نشود، ناکل شناخته می‌شود.

در صورتی که وی مدعی‌علیه باشد، دادگاه سوگند را به مدعی رد می‌کند و با اتیان سوگند او حکم صادر و در غیر این صورت، دعوا ساقط می‌شود. در صورت عدم حضور، نیازی نیست که دادگاه جلسه را تجدید و به او اخطار مجدد کند، زیرا قانونگذار عدم حضور در جلسه‌ مزبور را، با توجه به دعوت به جلسه و قید علّت و ضمانت اجرای آن، صریحا در حکم نکول قرار داده است.

مهلت دادن به طرفین برای ادای سوگند

ادای سوگند به ویژه با توجه به باوری که نسبت به عواقب شرعی سوگند دروغ وجود دارد، امر خطیری است که نیاز به تعمق و تفکر دارد؛ از سوی دیگر، تا پیش از اتیان سوگند، مدعی حق دارد دعوای خود را با دلایل دیگر اثبات کند یا مدعی‌علیه عدم صحت ادعای مدعی را به شیوه‌‌ای دیگرجز اتیان سوگند، اثبات کند.

بنابراین طرفین می‌توانند درخواست کنند که دادگاه به آنها برای ادای سوگند مهلت دهد. زمان این مهلت توسط دادگاه تعیین می‌شود؛ دادگاه مهلتی را اعطا می‌کند که موجب تضرر طرف مقابل نباشد.

در این ارتباط می‌توان گفت که با درخواست مهلت، تجدید وقت رسیدگی اجتناب‌ناپذیر است؛ چرا که سوگند باید در جلسه‌ دادرسی باشد.

از آن جایی که تعیین وقت اصولا زمان زیادی را می‌طلبد، در صورتی که مهلتِ طولانی موجب ضرر طرف شود، دادگاه می‌تواند وقت بعدی را خارج از نوبت تعیین کند. به نظر می‌رسد که مهلت دادن به طرفین مخصوص همین نوع از سوگند بوده و مربوط به سوگند استظهاری و تکمیلی نیست.

رجوع از سوگند

در صورتی که ادا کننده سوگند بعد از ادای سوگند اظهار کند که به دروغ سوگند یاد کرده است، در صورتی که دادگاه حکم خود را صادر نکرده باشد، دادگاه بعد از این اظهار براساس اقرار او حکم خود را صادر خواهد کرد و حتی اگر دادگاه حکم خود را صادر کرده باشد، محکوم علیه می‌تواند به استناد حالف (ادا کننده سوگند) درخواست کند که دادگاه در حکم صادره خود تجدیدنظر کند.

بنابراین اگر حکم قطعی باشد، امکان طرح دعوا برای استرداد ادای سوگند ادا کننده سوگند امکان پذیر است و به خاطر ادای دروغ سوگند حکم ناحقی صادر شده، در این حالت، اقرار سبب دعوای مجدد است و البته سوگندی که در دعوای قبل برگزار شد ملاک نخواهد بود.

این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد

مقالات مرتبط

ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری – قاسم نجفی بابادی ادله اثبات دعوی در امور حقوقی – قاسم نجفی بابادی خرید خودرو به نام همسر برای پرداخت مهریه – قاسم نجفی بابادی تصرف اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌‌های عمومی و عمرانی – قاسم نجفی بابادی