مهریه عندالمطالبه است یعنی هر زمانی كه زن مهریه را مطالبه كند شوهر باید آن را پرداخت كند، هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و مدتی معین نشده باشد، مهریه‌ی عندالمطالبه است. دراین صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد می‌تواند مهریه‌ی خود را چه در زمان تداوم زندگي مشترك و چه در زمان طلاق مي‌تواند آن را مطالبه کند. به همين دليل است كه مهريه را عندالمطالبه مي‌گويند و در سند ازدواج نيز با همين عنوان ذكر مي‌شود.
برای مطالبه كردن مهریه محدودیت زمانی خاصی وجود ندارد، زیرا به محض انعقاد عقد، زن مالك تمام مهر می‌شود مگر آن كه طبق توافق دو طرف، پرداخت مهریه به زمان مشخصی موكول شده باشد مثلا طرفین توافق كرده باشند كه یک سال پس از عقد مهریه را دریافت كند. و به طور كل می‌توان گفت زن از لحظه انعقاد عقد می‌تواند مهریه را مطالبه و آن را درخواست كند.
با توجه به ماده‌ي (۱۰۸۵ قانون مدني) زوجه مي‌تواند تا دريافت نكردن کامل مهريه‌ي خود از وظايف همسري خود و تمكين همسر امتناع كند که در اصطلاح حقوقی به آن حق حبس گفته می شود.
در مهریه عند المطالبه به محض وقوع عقد می‌تواند پرداخت آن را به طور کامل درخواست کند و طبق سند رسمی ازدواج، مرد مکلف به پرداخت آن است و اگر به هر دلیلی توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد و بخواهد آن را به صورت قسطی بپردازد، باید ناتوانی مالی‌اش را به دادگاه ثابت کند.
ویژگی مهریه عندالمطالبه
همانطور که می دانید مطالبه مهریه بر دو نوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه می باشد که در هر صورت، مطالبه مهریه شرایط خاص خود را خصوصا در مورد شیوه پرداخت مهریه پیدا می کند. به نظر می رسد زمانی که مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، شرایط پرداخت مهریه برای مرد آسان تر است و بالعکس برای پرداخت مهریه عندالمطالبه باشد، شرایط ویژه تری بر آن حاکم است و زمانی که مردی مهریه ای عندالمطالبه را قبول می کند، بایستی از شرایط مهریه عندالمطالبه آگاهی داشته باشد؛ چرا که قوانین سخت گیرانه تری هنگام مطالبه مهریه در انتظار او خواهد بود.
مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه
مهریه عندالمطالبه باشد به محض وقوع عقد ازدواج زن می تواند مهریه را درخواست کند و مرد طبق سند رسمی ازدواج مکلف به پرداخت تمام مهریه است و به هر دلیلی که مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد و بخواهد به صورت تقسیطی پرداخت نماید اثبات این موضوع که او توان مالی ندارد و نمی تواند مهریه را نقداً بدهد با مرد است و زن نیازی ندارد که در دادگاه ثابت کند،مرد از تمکن مالی لازم برای پرداخت مهریه برخوردار است.
اما در مهریه عندالاستطاعه اگر زن تقاضای مهریه نماید ،این تکلیف بر عهده اوست که ثابت کند مرد از دارایی و اموال کافی جهت پرداخت مهریه برخوردار است، و بر عکس مرد در اینجا نیازی ندارد که برای دادگاه دلیل بیاورد که قادر به پرداخت مهریه نمی باشد. در این نوع مهریه این امتیاز برای مرد در نظر گرفته شده تا زن نتواند تحت هر شرایطی و هر زمانی که اراده کند با توسل به مهریه او را تحت فشار قرار دهد.
تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در چیست؟
هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و اجل معین نشده باشد، مهریه‌ی عندالمطالبه است. دراین صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد می‌تواند مهریه‌ی خود را مطالبه کند، اما در مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه. زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، پس پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است. البته زوجین می‌توانند به صورت موجل نیز مهریه را تعیین کنند که در اینصورت پرداخت مهریه در زمان مقرر مورد توافق بایستی باشد و قبل از آن زوج حق مطالبه ندارد.
موضوع تعیین مهریه تا 110 سکه چیست و آیا مبنای قانونی دارد؟
واقعیت این است که هر میزان مهریه که بین طرفین تعیین شود، مورد حمایت و قبول قانون است، اما درجایی که زوج مهریه عندالمطالبه را پرداخت نمی نماید و راهی برای اجبار وی به پرداخت و یا معرفی اموال نیست، بنا به درخواست زوجه یا وکیل زوجه، تا پرداخت مهریه به میزان 110 سکه یا اثبات اعسار و یا جلب رضایت همسرش، فقط بابت 110 سکه حبس می‌شود و در صورت پرداخت این مبلغ، مابقی مبلغ، ضمانت اجرای کیفری ندارد، ولی در صورتی که اموال مرد تکافوی پرداخت همه مبلغ مهریه مورد توافق را بدهد، تمام مهریه قابل وصول است.
پیشنهاد تعیین دو نوع مهریه
بهترین راه برای تعیین مهریه قابل وصول، تعیین مهریه به دو روش میباشد. امکان تعیین بخشی از مهریه و پرداخت فی المجلس وبخشی دیگر ازمهریه در ذمه مرد وجود دارد که به نظر نگارنده بهترین نوع تعیین مهریه میباشد. مثال: تعیین ده سکه طلای تمام، به عنوان مهریه‌ای که درهنگام عقد پرداخت می‌شود وصد سکه باقیمانده نیز بر ذمه زوج باشد. یا ازابتدا ترتیب پرداخت مهریه واقساط آن بین طرفین معین شود تا نگرانی ازاین بابت برای هیچ کدام از طرفین، وجود نداشته باشد.
مهریه عندالمطالبه و حق حبس
حق حبس یعنی بعد از ازدواج به معنی مصطلح، زن از انجام وظایف زناشویی وتسلیم برای رابطه جنسی تا زمان پرداخت مهریه خودداری نماید.
در مهریه عندالاستطاعه گفته شد که امکان اعمال حق حبس از سوی زوجه وجود ندارد ولی در مهریه عندالمطالبه با توجه به اینکه اختیار تعیین زمان مطالبه مهریه با زن است و به محض وقوع عقد زن مالک مهریه می‌شود، زن می‌تواند از تسلیم برای رابطه زناشویی، در صورتی که تاکنون انجام نشده است خودداری کند.
اگر یکبار نزدیکی از جلو یا عقب انجام شده باشد، حق حبس زن ساقط می‌شود و امکان اعمال حق حبس وجود ندارد.
مهریه عندالمطالبه بهتر است
برای جلوگیری ازبروز اشکالات متعددی که در مطالبه مهریه عندالاستطاعه وجود دارد توصیه می شود زوجین به همان روش قبلی یعنی مهریه عندالمطالبه پایبند باشند . مهریه عندالاستطاعه عملا به حقوق مالی زن لطمه وارد کرده و هیچ تضمینی برای وصول آن وجود ندارد . چون مقدمه وصول مهریه عندالاستطاعه اثبات دارایی و تمکن مالی مرد میباشد ممکن است این تمکن هیچگاه پیدا نشود و یا مرد اموال و دارایی های خود را به نزدیکان و بستگان خود انتقال دهد تا زن را از دسترسی به آن محروم کند. در عمل و به تجربه ثابت شده است مهریه به شرط استطاعت موجب سردر گمی محاکم و صدور احکام متعارض شده و از همه مهمتر اینکه حقوق زن را به خطر انداخته و باعث سواستفاده برخی از مردان نیز شده است.
تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه
بعد ازعقد ازدواج، می‌توان مهریه‌ای را که عندالاستطاعه تعیین شده بود، با توافق وتراضی طرفین به عندالمطالبه تبدیل نمود. این قرار در چارچوب ماده ده قانون مدنی قرار می‌گیرد و لازم الاتباع است.
در صورت تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه، تمامی آثار ونتایج مهریه عندالمطالبه برآن بار می‌شود.
وصول مهریه عندالمطالبه
وصول مهریه عندالمطالبه، بسته به اراده زوجه میباشد. هرزمان زوجه مهریه خود رامطالبه نماید، مرد مکلف به پرداخت مهریه میباشد. بهترین راه وصول مهریه، توافق مابین زوجین است تا در نحوه پرداخت ومدت زمان پرداخت مهریه وقفه ای صورت نگیرد.
امکان بازداشت مرد بنا به درخواست زن برای مطالبه مهریه عندالمطالبه
زمانی که مهریه عندالمطالبه باشد، هر زمانی که زن اراده کند می تواند برای مطالبه مهریه خود اقدام کند. بر اساس قوانین کشور، مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی و یا معادل این مقدار سکه تحت حمایت قانون پیش بینی شده است و برای مردانی که این میزان مهریه را پرداخت نکنند، بر اساس ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، امکان بازداشت مرد به درخواست زن جهت مطالبه مهریه عندالمطالبه وجود دارد.
در حال حاضر بر اساس قوانین کشور، قانونگذار مردان را برای پرداخت ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی و یا معادل این مقدار سکه دارا فرض نموده است و چنانچه مردی توانایی پرداخت این میزان مهریه عندالمطالبه را نداشته باشد، بایستی خودش با ارائه صورت اموال خویش و همچنین طرح دعوی اعسار از پرداخت مهریه به دادگاه، عدم توانایی خود در پرداخت مهریه را برای دادگاه اثبات نموده و از محبوس شدن خود جلوگیری کند. اگر مرد برای اثبات اعسار خویش از پرداخت مهریه اقدامی نکند، مسلما روانه زندان می شود.
راه‌های وصول مهریه عندالمطالبه
همانطور که عرض شد بهترین راه وصول مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، توافق زوجین میباشد. اما قانونگذار، درمواردی که بین طرفین در پرداخت و وصول مهریه اختلافی پیش می آید راه‌هایی برای وصول مهریه پیش بینی کرده است که عبارتند از:
مراجعه به اجرای اسناد رسمی
در این فرض که بنا برمفاد قانون ششم برنامه توسعه کشور، از ابتدای تیر ماه 1396الزامی شده است، برای مطالبه مهریه، ابتدا، زوجه ویا وکیل وی مکلف به مراجعه به دفتر ازدواج محل وقوع عقد و درخواست از سردفتر اسناد طلاق برای صدور اجراییه می باشند.
دفتر ازدواج، پس ازصدور اجراییه مفاد ان را به زوج، ابلاغ می نماید تا نسبت به پرداخت مهریه اقدام نماید ومدارک جهت تشکیل پرونده اجرایی توسط وکیل زوجه به دایره اجرای اسناد رسمی ثبت، ارسال می‌شود.
اداره اجرا نیز، مراتب را به زوج ابلاغ می نماید تا نسبت به پرداخت مهریه ظرف ده روز اقدام نماید و درغیر این صورت نسبت به شناسایی وتوقیف اموال بدهکار بامعرفی ذینفع اقدام خواخد نمود. درمهریه عندالمطالبه امکان درخواست ممنوع الخروجی زوج نیز وجود دارد.
مراجعه به دادگاه خانواده
در صورت به نتیجه نرسیدن اقدامات اجرای ثبت دروصول مهریه، پس ازاقدامات لازم قانونی، زوجه می‌تواند جهت وصول مهریه، درمهریه های عندالمطالبه به دادگاه خانواده مراجعه نماید.
شروع رسیدگی در دادگاه خانواده با تقدیم دادخواست ومستندات انجام می‌شود ودادگاه باتعیین وقت رسیدگی، طرفین راجهت رسیدگی دعوت می نماید.
مراجعه به شورای حل اختلاف جهت وصول مهریه
در صورتی که مبلغ مهریه کمترازبیست میلیون تومان باشد، واداره اجرای ثبت موفق به شناسایی مالی از زوج نشود، زوجه یا وکیل وی می‌توانند، باتقدیم دادخواست به شورای حل اختلاف، مهریه را مطالبه نمایند. هزینه دادرسی درشورای حل اختلاف، نصف هزینه‌های دادرسی دادگاه درموارد مشابه میباشد.
مدارک لازم جهت وصول مهریه عندالمطالبه
⇐ سند ازدواج ویا رونوشت سند ازدواج که از دفتر ازدواج تهیه می‌شود.
⇐ شناسنامه وکارت ملی زوجه.
⇐ دادخواست مطالبه مهریه ویا درخواست مطالبه مهریه از دفتر اسناد رسمی ازدواج.
⇐ وکالتنامه وکیل.
پرداخت مهریه عندالمطالبه به صورت اقساط
زمانی که مرد عدم توانایی خود در پرداخت مهریه عندالمطالبه را برای دادگاه ثابت کند، دادگاه حکم به تقسیط مهریه داده و می تواند آزاد باقی بماند. تا زمانی که مرد اقساط مهریه را به صورت مرتب پرداخت نماید مشکلی پیش نمی آید . اما چنانچه مرد اقساط مهریه را پرداخت نکند، مهریه از حالت اقساط به حالت حال تبدیل شده و حکم تقسیط مهریه منتفی می گردد و مرد مجبور خواهد بود تمام مهریه را یک جا پرداخت کند و دیگر امکان دوباره قسطی کردن آن نیز وجود ندارد؛ همچنین دوباره برای زن این فرصت یا توانایی ایجاد می شود که مرد را به دلیل عدم پرداخت مهریه عندالمطالبه طبق قانون بازداشت کند.
عدم توانایی مرد در پرداخت اقساط مهریه
چنانچه مرد توانایی پرداخت اقساط مهریه را که دادگاه تعیین کرده است بنا به دلایلی مثلا کاهش درآمد و یا افزایش تورم نداشته باشد، برای او این امکان وجود دارد که بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، دادخواست تعدیل اقساط را به دادگاه ارائه دهد. البته طبق این امکان ارائه دادخواست تعدیل مهریه، هم برای مرد و هم برای زن امکان پذیر است. دادگاه نیز با در نظر گرفتن نرخ تورم موجود و وضعیت درآمد مرد، اقساط مهریه را تعدیل می کند.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.