دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی اعاده اعتبار ورشکسته – قاسم نجفی بابادی

اعاده اعتبار تاجر

همه افراد یا شرکت‌هایی که فعالیت‌های تجاری را به عنوان شغل خود انتخاب کرده‌اند، ممکن است در برهه‌ای از زمان، به دلایل مختلف دچار ورشکستگی شوند، به این معنا که نتوانند بدهی‌های خود را پرداخت کرده یا تعهدات خود را انجام دهند. صرف نظر از آثار و عواقبی که این موضوع می‌تواند بر افراد یا صاحبان شرکت‌های تجاری داشته باشد، باید این مساله را بررسی کرد که در چه شرایطی، تاجر یا شرکت تجاری ورشکسته می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را (همانند قبل از ورشکستگی) از سر بگیرد. منظور از اعاده اعتبار تاجر ، بازگشت تاجر ورشکسته به موجب حکم دادگاه به اعتبار بازرگانی خود است، به طوری که حق فعالیت بازرگانی داشته باشد. البته اعاده اعتبار در فقه وجود ندارد و مفلس پس از این که دیون خود را ادا کرد، می‌تواند به تجارت اقدام کند.

ورشکستگی، اعتبار تاجر را از بین ‌برده و اعتماد مردم را از او سلب می‌کند و علاوه بر آن، صدور حکم ورشکستگی به خودی خود باعث ایجاد بعضی از محرومیت‌ها برای تاجر می‌شود. قانون تجارت درباره محرومیت‌های اجتماعی ورشکسته، ساکت است، اما در اغلب قوانین، محرومیت‌هایی حتی برای ورشستگان عادی دیده می‌شود. یکی از شرایط اشتغال داشتن تاجر به عملیات تجارتی، داشتن اعتبار و حسن شهرت است. این در حالی است که ورشکستگی حسن شهرت تاجر را لکه‌دار کرده و مانع اشتغال ویی  می‌شود و حتی ادامه تجارت نیز برای ورشکسته میسر نیست، مگر آن‌ که اعاده اعتبار کند.

دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی اعاده اعتبار ورشکسته

دادگاه صادر کننده حکم ورشکستگی، صلاحیت رسیدگی به دعوای اعاده اعتبار ورشکسته را نیز دارد. تاجر ورشکسته یا وکیل وی، در تهران و مراکز استآن‌ها، دادخواست اعاده اعتبار ورشکسته را به دفاتر خدمات قضایی، و در سایر شهرستآن‌ها، دادخواست اعاده اعتبار ورشکسته را به دادگاه عمومی تقدیم خواهند نمود.

مراحل رسیدگی به دادخواست اعاده اعتبار ورشکسته

پس از وصول دادخواست به دفتر دادگاه رسیدگی کننده به اعاده اعتبار ورشکسته، دعوای مطرح شده توسط تاجر ورشکسته، به مدت یکماه، در روزنامه آگهی می‌شود تا هر کدام از طلبکاران که به درخواست اعاده اعتبار تاجر ورشکسته معترض باشند، با طرح دعوی ورود ثالث، به درخواست وی اعتراض نمایند.

در صورتی که ظرف یکماه اعتراضی واصل نشد، و دادگاه شرایط اعاده اعتبار ورشکسته را احراز نمود، اقدام به صدور حکم مبنی بر اعاده اعتبار تاجر ورشکسته صادر خواهد نمود. این حکم در هر صورت قابل اعتراض توسط طلبکاران و دادستان می‌باشد.

در صورت رد دادخواست اعاده اعتبار ورشکسته، این قرار نیز قابل اعتراض از سوی خواهان و وکیل وی می‌باشد.

در صورت رد قطعی درخواست اعاده اعتبار ورشکسته، درخواست مجدد، قبل از شش ماه از تاریخ قطعیت حکم رد اعاده اعتبار ورشکسته، امکان‌پذیر نیست.

نقش دادگاه در  اعاده اعتبار تاجر

مسلما نقش دادگاه در اعاده اعتبار تاجر تعیین‌کننده است، زیرا مرجع احراز اعاده اعتبار تاجر، دادگاه است. این مرجع قضایی است که با احراز شرایط تاجر، برای مثال اینکه تاجر توانسته به تکالیف قانونی خود در دوران ورشکستگی عمل کند یا نسبت به پرداخت دیون اقدام کرده است یا خیر، می‌تواند نسبت به اعاده اعتبار تاجر حکم صادر کند یا در صورت عدم احراز شرایط دعوی را رد کند. اعاده اعتبار فقط مختص تاجر ورشکسته است و این اختصاص به حکم قانون دارد، اگر قرار بر این بود که افراد عادی که مفلس می‌شوند نیز نیاز به اعاده اعتبار داشته باشند، یقینا این مورد در قواعد اعاده اعتبار توسط قانونگذار تصریح می‌شد و به نظر می‌رسد که این اختصاص به لحاظ حساسیت تجارت و اعمال تجاری است.

تاجر ورشکسته، مدیر یا مدیران و مدیر عامل شخص حقوقی ورشکسته علاوه بر محرومیت‌های مندرج در مجازات‌های تبعی قانون مجازات اسلامی از تاسیس شرکت تجارتی، عضویت در هیات مدیره شرکت‌های تجارتی، تصدی مدیرعاملی در شرکت‌های تجارتی، کسب اعتبار و دریافت تسهیلات به هر عنوان از بانک‌ها و موسسات اعتباری عمومی و دولتی به جز وام‌های ضروری از قبیل وام مسکن و ازدواج محرومند که این محرومیت‌ها سه سال پس از اعلام ختم عملیات ورشکستگی رفع و به حکم قانون از تاجر اعاده اعتبار می‌شود و این اعاده اعتبار منوط به تقدیم دادخواست نیست.

ورشکسته به تقلب اعاده اعتبار نمی‌شود، مگر اینکه مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی را تحمل کند یا عفو شود و از اعلام ختم عملیات ورشکستگی پنج سال بگذرد و کلیه دیون و متفرعات آن و مخارج تصفیه را پرداخت کند. ورشکسته به تقصیر نیز چنین شرایطی دارد، فقط مدت زمان آن چهار سال خواهد بود. نکته دیگر اینکه هر تاجر که ورشکسته به تقلب و تقصیر نباشد و دیون خود و متفرعات آن را کمتر از دو سال از اعلام ختم عملیات ورشکستگی بپردازد، می‌تواند اعاده اعتبار کند و اگر در یکک شرکت ورشکسته شریک ضامن ورشکست اعلام شود، از وی جز با اثبات تادیه تمام دیون، اعاده اعتبار نمی‌‌شود. خواهان اعاده اعتبار و همچنین هر بستانکاری که سند عدم کفایت دارایی دریافت کرده و طلب خود را کاملا دریافت نکرده است، می‌تواند از حکم دادگاه تجدیدنظرخواهی کند و دادگاه صالح نیز دادگاهی است که حکم ورشکستگی را صادر کرده است.

مقالات مرتبط

اقسام اعاده اعتبار تاجر ورشکسته – قاسم نجفی بابادی اعاده اعتبار از تاجر ورشکسته و شرایط آن – قاسم نجفی بابادی اقسام اعاده اعتبار تاجر از تاجر ورشکسته – قاسم نجفی بابادی دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی اعاده اعتبار ورشکسته – قاسم نجفی بابادی