مقدمه

یکی از شایع ترین دعاوی مطروح در دادگاه ها که هر فردی به نوعی امکان مواجهه با آن را دارد دعوی تقسیم ترکه به جا مانده از متوفی خود یا اصطلاحن مورث خود می باشد و ما در این مقاله قصد داریم با زبانی ساده و قابل درک، به گونه ای که برای عموم مردم قابل فهم باشد به این موضوع بپردازیم.

ترکه

به میراث و آنچه از شخص متوفی باقی می ماند، ترکه گویند. ترکه به دو بخش دارایی مثبت و دارایی منفی تقسیم می شود.

دارایی مثبت: منظور از دارایی مثبت، اموال و حقوقی است که به وارثان می رسد.

دارایی منفی: این دارایی شامل دیون و تعهداتی است که در هنگام فوت متوفی بر ذمه (برگردن) متوفی بوده، ولی آنها را اداء ننموده وحال باید از محل ترکه پرداخت شود.

دادگاه صالح رسیدگی به تقسیم ترکه

ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد :« دعاوی راجع به ترکه متوفی اگرچه خواسته دین و یا مربوط به وصایای متوفی باشد تا زمانی که ترکه تقسیم نشده ، در دادگاه محلی اقامه می شود که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران ، آن محل بوده واگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد ، رسیدگی به دعاوی یاد شده در صلاحیت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی در ایران ، در حوزه آن بوده است ».

لذا برای طرح دعوی تقسیم ترکه باید به آخرین اقامتگاه متوفی مراجعه کرد حتی اگر اموال او و یا وراث در محل دیگری باشند.

اقدامات لازم جهت تقسیم ترکه

۱- اخذ گواهی انحصار وراثت

‍۲- مهر و موم ماترک (عبارت است از درخواست ورثه یا متوصی یعنی کسی که متوفی به نفع او وصیت کرده، یا وصی یعنی کسی که از طرف متوفی برای اداره اموال تعیین شده، یا طلبکاری که طلبش مستند به سند رسمی یا حکم دادگاه است، شورای حل اختلاف اقدام به صورت‌برداری از اموال و مهر و موم آنها می‌کند.)

۳- تحریر ماترک (شورای حل اختلاف بنابر درخواست ورثه یا وصی اقدام به تهیه‌ی فهرستی از دارایی متوفی می‌کند که در این فهرست نام کلیه اموال منقول و غیر منقول و بهای آن ،حقوق و مطالبات وابسته بدهی‌های متوفی درج می‌شود این عمل که به منظور تعیین دقیق میزان ماترک انجام می‌شود تحریر ترکه نام دارد.)

۴- قبول یا رد ترکه (واکنش وراث نسبت به ترکه می تواند به یکی از این سه حالت باشد؛ اول اینکه وراث ترکه را مطابق صورت تحریر ترکه می‌پذیرند، دوم اینکه ترکه را رد می‌نمایند و بدهی‌های متوفی را به عهده نمی‌گیرند، و سوم اینکه وراث ترکه را به طور مطلق قبول و پرداخت کلیه‌ی بدهی‌های متوفی را برعهده می‌گیرند.)

۵- تصفیه ماترک، که به درخواست وصی یا ورثه به منظور پرداخت بدهی‌های متوفی و خارج نمودن مورد وصیت از ماترک انجام می‌گردد.

۶- تقسیم ماترک: پس از تصفیه نوبت به تقسیم ماترک بین ورثه می‌رسه و در صورت عدم تراضی، دادگاه اختلاف آنها را حل می‌نماید. توجه داشته باشید که رویه محاکم دادگستری غالباً به این شکل است که تحریر ترکه باید قبل از تقسیم ترکه صورت پذیرد. بنابراین برای اطمینان بیشتر ابتدا درخواست تحریر وسپس درخواست تقسیم ترکه را تنظیم نماید.

مقالات مرتبط

نحوه انجام تقسیم ترکه – وکیل تقسیم ترکه – قاسم نجفی بابادی مراحل صدور گواهی فوت – قاسم نجفی بابادی مرجع صالح رسیدگی به دعوای تقسیم و افراز املاک موضوع ترکه – قاسم نجفی بابادی دادگاه صالح گواهی انحصار وراثت – قاسم نجفی بابادی