دعوی تنفیذ صلح نامه – قاسم نجفی بابادی

مقدمه

تنفیذ صلح نامه از جمله دعاوی غیر مالی و راجع به اموال غیر منقول است. هدف افراد و اشخاص در فعالیتهای اقتصادی انجام مبادلات و معاملات تجارتی می باشد و هر کدام از طرفین بر اساس انگیزه و رغبتی که دارند، با یکدیگر با توجه به عنوانی که مناسب با معاملات مالی خود می باشد، توافق می کنند. در معاملات تجاری که افراد با یکدیگر توافق می کنند، باید دو طرف به عوض تعهداتی که از آنها ناشی می شود، پایبند باشند و در موعد مقرر آن را انجام دهند. این تعهدات می‌تواند به صورت تعهد به انتقال مال یا انجام عمل یا تسلیم مالی و یا اینکه اثر مستقیم آن ایجاد مالکیت باشد.

در صورتی که هر کدام از طرفین به تعهدات مالی خود، عمل نکند، ممکن است که برای حل اختلاف به مراجع قضایی رجوع کند تا اجرای مفاد قرارداد را از طرف مقابل بخواهد. از طرفی دیگر ممکن است که طرفین قرارداد در اجرای تعهدات و توافقات خود، دچار اختلاف گردند و در نتیجه این امکان وجود دارد که اختلافات خود را به صلح خاتمه دهند و در نتیجه حق اقامه ی دعوی و ادعا در دادگاه را از خود سلب کنند.

در مورد دیگر ممکن است شخصی در وصیت نامه ی خود، مالی را برای شخصی در قالب وصیت صلح کند که به موجب آن اختلافی بر سر موضوع آن برای اشخاص حاصل گردد و به موجب آن دعوی طرفین قبل از شروع و اقامه ی آن ساقط گردد.

عقد صلح و صلح نامه

طرفین قرارداد، موظف به اجرای تعهدات خود هستند که با این وجود ممکن است، عقد مورد نظر خود را در قالب عقد دیگری مطرح کنند و با تنظیم این قرارداد به نحوی توافق کنند که در صورت ایجاد اختلاف و دعوی احتمالی، حق مراجعه به مراجع را برای حل اختلاف نداشته باشند. در نتیجه عقد خود را در قالب عقد صلح می آورند تا دعاوی خود را ساقط کنند.

همچنین در صورتی که طرفین در نحوه ی اجرای قرارداد خود با یکدیگر دچار اختلاف گردند، در این صورت می توانند با تنظیم عقدی مبنی بر انجام صلح، دعوی خود را متوقف کنند و به این صورت دعوی از همان جهت دوباره قابل پیگیری نخواهد بود. تنظیم صلح نامه دارای این اثر می باشد که به موجب آن هرگاه طرفین توافق خود را در قالب صلح بگنجانند، در این صورت احکام و شرایطی را مختص آن عقد بوده است را از دست می دهد.

مراتب تنظیم صلح نامه

در صورتی که طرفین بخواهند صلح نامه ای بین خود منعقد کنند در مرحله ی بعد باید اقدام به اجرای مفاد آن نمایند، در این صورت اگر سند صلح نامه بین خود دو طرف به صورت عادی تنظیم گردد، اجرای مفاد آن را برعهده خواهند داشت. در صورتی که طرفین صلح نامه ی خود را در جریان رسیدگی به اختلاف، در دادگاه تنظیم نمایند، دادگاه اقدام به ایجاد سازش نامه بین طرفین می کند و به این صورت، با صدور سازش نامه و صلح نامه طرفین دعوی می توانند مفاد صلح نامه ی تنظیمی بین خود را از طریق واحد اجرای احکام دادگستری به اجرا بگذارند، ولی در صورتی که طرفین بعد از طرح دعوی خود، در دفتر خانه ی اسناد رسمی اقدام به تنظیم صلح و سازش نامه کردند اجرای مفاد آن از طریق واحد اجرای ثبتی به عمل می آید.

موارد تنفیذ صلح نامه 

هر عقدی برای اینکه منشا اثر باشد باید مورد رضا و تایید طرفین عقد و به همین جهت نافذ باشد. عقد صلح که طرفین در جهت رفع اختلاف و یا جلوگیری از اختلاف احتمالی به منظور کاهش یا افزایش میزان موضوع دعوی می باشد، باید برای اعتبار آن رضای طرفین موجود باشد تا تنفیذ صلح نامه صورت بپذیرد در غیر این صورت تنفیذ صلح نامه میسر نخواهد بود. عدم تنفیذ صلح نامه شامل موارد ذیل می شود:

در صورتی که شخص به نمایندگی یکی از طرف موضوع عقد صلح، غیر از موردی که ماذون در انجام موضوع صلح نامه بوده، اقدام کرده است. در این صورت تنفیذ صلح نامه میسر نخواهد بود و برای تنفیذ صلح نامه رضایت اصیل شرط می باشد.

هرگاه عقد صلح نامه در اثر اکراه و عدم رضایت طرف عقد انشا شده باشد که در این صورت، با حصول رضایت شخص مکره، تنفیذ صلح نامه ممکن می شود.

در مورد دیگر در صورتی که شخص در زمان حیات خود برای شخص دیگری موضوع مالی را در قالب صلح قرار می دهد و در این صورت که قرارداد عقد صلح نامه ی او به صورت عادی و بین طرفین تنظیم می شود و بعد از مرگ او، شخص طرف صلح برای اجرای مفاد صلح نامه به وراث مراجعه می کند تا در صورت تنفیذ صلح نامه از جانب وراث که بنا بر قائم مقامی و جانشینی که دارند، مسئول اجرای تعهد صلح نامه ی منعقد شده از جانب مورث از محل ماترک متوفی می باشند.

در این صورت با تنفیذ صلح نامه مفاد آن را اجرا می کنند و در صورتی که از جانب ورثه عقد صلح نامه مورد تردید قرار گرفت، در این صورت طرف عقد چون نمی‌تواند به موجب صلح نامه که حق مراجعه به دادگاه را از او سلب شده است، برای اجرای مفاد قرارداد صلح نامه به دادگاه رجوع کند و به همین خاطر باید به طرفیت وراث، دعوی تنفیذ صلح نامه را اقامه نماید تا وقوع و ثبوت صلح نامه را با ادله ی دیگر اثبات نماید. فرض این مورد در موردی که متوفی به عنوان صلح در وصیت حقی را برای دیگری قرار می دهد امکان پذیر می باشد.

در صورتی که قرارداد صلح نامه به موجب سند رسمی باشد و مورد ادعای جعل از طرف وراث قرار بگیرد، در دعوی تنفیذ صلح نامه که اقامه می گردد دادگاه ممکن است که برای اصالت سند رسمی صلح نامه قرار اعدادی استکتاب را صادر نماید تا امضای متوفی با سایر اسناد که امضای متوفی موجود است، مطابقت گردد.همچنین ممکن است که انکار و یا ادعای جعل توسط طرف دیگر عقد صلح انجام گیرد.

هر گاه شخصی بیش از یک، سوم از اموال خود را در قالب صلح، وصیت نماید، در این صورت تنفیذ صلح نامه منوط به رضایت وراث،نسبت به مازاد میزان موضوع صلح خواهد بود.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی تنفیذ صلح نامه

دعوی تنفیذ صلح نامه یک دعوی غیرمالی اعتباری می باشد که در این صورت طرفی که خواهان تنفیذ صلح نامه و به تبع آن اثبات وقوع صلح نامه می باشد، باید دعوی تنفیذ صلح نامه را در دادگاه محل اقامت طرف دیگر عقد صلح اقامه نماید.

برای دیدن نمونه دادخواست تنفیذ صلح نامه اینجا کلیک نمایید

اعتبار صلح نامه عادی بعد از فوت یکی از طرفین

اگر صلح نامه در یکه برگه عادی تنظیم شده باشد اینکه سند و یا نوشته ای که طی آن اموال را فرد صلح کرده است، دارای اعتبار است یا خیر دادگاه تعیین خواهد کرد. اما اگر می خواهید این صبح بدون مناقشه باشد بهتر است در حضور 2 نفر شاهد باشد و یا اینکه در دفتر خانه تنظیم شود.

این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد

مقالات مرتبط

آیا صلح نامه عادی اعتبار دارد ؟ – اعتبار صلح نامه عادی – قاسم نجفی بابادی اعتبار صلح نامه بعد از فوت – قاسم نجفی بابادی نمونه قرارداد صلح قطعی خودرو و ماشین آیا دادخواست تنفیذ قرارداد را می‌توان به صورت مستقل مطرح کرد؟ به همراه دادنامه