ازدواج همواره به عنوان یکی از ابزارهای حفظ و بقای جامعه و ادامه نسل‌ها و نیز یکی از ابزارهای رسیدن به سعادت و خوشبختی افراد شناخته شده است. از همین روی قانونگذار بر آن شد تا همسو با این اتفاقات و نیز حمایت نسبی از زن و مرد در برابر جامعه، مقرراتی را در خصوص حذف کردن نام همسر از اسناد سجلی زن و مرد وضع نماید.
هرچند که این مقررات خالی از اشکال نیست؛ اما به نظر می رسد که فواید آن بیش از مضرات آن خواهد بود.
مطابق قانون چنانچه فردی با همسرش متارکه کرده باشد، با انتخاب همسر دوم و ثبت رسمی ازدواج و ثبت شدن نام او در شناسنامه‌اش می‌تواند به اداره ثبت احوال مراجعه و درخواست برای حذف نام همسر اول را ارائه دهد.
حذف نام زن از شناسنامه مرد
حذف نام زوج از شناسنامه زوجه به دو صورت امکانپذیر است:
1- چنانچه فردی با همسر خویش متارکه کرده باشد با انتخاب همسر دوم و ثبت رسمی ازدواج و ثبت شدن نام او در شناسنامه‌اش می‌تواند به اداره ثبت احوال مراجعه نموده و درخواست برای حذف نام همسر اول را ارائه نمایدو قبل از ازدواج چنین امکانی برای وی وجود ندارد مگر با وجود شرطی که در ادامه اعلام می گردد.
2- اگر همسر فردی فوت نماید چنانچه شامل مورد اول گردد با ثبت شدن ازدواج مجدد فرد مذکور می‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال کشور نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه اقدام نماید و چنانچه دوشیزه باشد و شامل مورد دوم گردد می تواند بدون ازدواج مجدد اقدام به حذف نام همسر نماید.
در رابطه با این مقرره توجه به چند نکته قابل توجه است:
1. حذف نام همسر اول از شناسنامه منوط به انتخاب همسر دوم و نیز ثبت رسمی ازدواج و ثبت نام ایشان در شناسنامه فرد است. بنابراین به صرف انتخاب همسر و معرفی آن نمی‌توان از این مقرره قانونی استفاده کرد.
2. اما در پاسخ معترضان به این مقرره باید بیان داشت که حذف نام از شناسنامه در این مورد صرفاً پس از وقوع ازدواج دوم و ثبت آن صورت می‌گیرد، لذا همسر دوم از ازدواج پیشین همسر خود مطلع خواهد شد.
از طرفی دیگر اقدام به حذف نام همسر قبلی از شناسنامه علاوه بر کاهش بار روانی موجود، موجب ارائه راحت‌تر شناسنامه در جاهای مختلف است، چه اینکه عمدتاً مسائلی اینچنینی در زمره خصوصی ترین مسائل افراد است و دلیلی ندارد که همگان از آن‌ها با خبر باشند. این در حالی است که با صدور گواهی تجرد باید بیان داشت که زن و مرد پیش از ازدواج می‌توانند با اخذ گواهی تجرد از ازدواج قبلی همسر آینده خود مطلع شوند.
3. از اطلاق واژه همسر دوم باید اینطور نتیجه گرفت که استفاده از این مقرره صرفاً در مورد اختیار نمودن همسر دوم امکان پذیر خواهد بود و نه ازدواج‌های بعدی، اما به نظر می رسد که علی رغم نقص این مقرره در این خصوص بتوان در ازدواج های بعدی نیز از مزایای این مقرره قانونی استفاده کرد.
حذف نام مرد از شناسنامه زن
حذف نام زوج از شناسنامه زوجه سه صورت امکانپذیر است که صورت اول و سوم همانند حذف نام زن از شناسنامه مرد است.
۱- چنانچه فردی با همسر خویش متارکه کرده باشد با انتخاب همسر دوم و ثبت رسمی ازدواج و ثبت شدن نام او در شناسنامه‌اش می‌تواند به اداره ثبت احوال مراجعه نموده و درخواست برای حذف نام همسر اول را ارائه نمایدو قبل از ازدواج چنین امکانی برای وی وجود ندارد مگر با وجود شرطی که در ادامه اعلام می گردد.
۲- حذف نام همسر از شناسنامه زوجه تنها در صورتی امکان پذیر است که در دوران عقد جدایی صورت پذیرفته باشد و دوشیزه بودن زوجه توسط پزشکی قانونی گواهی و مطابق احکام قضایی و سند طلاق قابل استنباطباشد که در این صورت نیاز به معرفی نامزد نداشته و بدون ازدواج مجدد و با مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق ودریافت گواهی به اداره ثبت احوال محل اقامت خود مراجعه نموده و پس از استعلام اداره ثبت و یا دفتر ازدواج و طلاق می تواند اقدام به حذف نام همسر قبلی از شناسنامه کند.
۳- اگر همسر فردی فوت نماید چنانچه شامل مورد اول گردد با ثبت شدن ازدواج مجدد فرد مذکور می‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال کشور نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه اقدام نماید و چنانچه دوشیزه باشد و شامل مورد دوم گردد می تواند بدون ازدواج مجدد اقدام به حذف نام همسر نماید.
تنها در صورتی امکان پذیر خواهد بود که در دوران عقد جدایی انجام شده باشد و دوشیزه بودن زوجه مطابق احکام قضایی و سند طلاق قابل استنباط باشد.
عمده ایرادی را که می توان نسبت به این مقرره وارد نمود این می باشد که هیچ اشاره ای به فرزندان نشده است، چه اینکه مطابق اطلاق مقرره فوق حذف نام زن یا مرد از شناسنامه دیگری یا خود حتی در صورت وجود فرزند نیز امکان پذیر خواهد بود، هرچند که نام پدر یا مادر در شناسنامه فرزندان درج خواهد شد.
چنین طرحی می‌تواند در جهت صیانت از حق و حقوق زنان بسیار مؤثر و مفید باشد. این طرح نیز به همین منظور تدوین شده تا خانم‌هایی که به هر دلیلی طلاق گرفته‌اند برای ادامه زندگی با مشکلی روبه‌رو نشوند. اما یک نقص اساسی نیز وجود دارد و آن کتمان حقیقت است.
زیرا با اجرای این طرح زنان مطلقه به راحتی می‌توانند طلاق خود را به هنگام ازدواج دوم از همسرشان پنهان کنند. لذا اگر یک خانم مطلقه چنین رفتاری از خود نشان دهد و همسرش نیز بعدها با این مسئله روبه‌رو شود، مسلما ادامه زندگی‌شان با مشکل روبه‌رو خواهد شد و دوامی نیز نخواهد یافت. اگرچه این طرح راه بررسی و تحقیق را برای همسران نبسته است و درصورت تصویب و اجرایی شدن آن مرد می‌تواند برای اطمینان خود از ثبت احوال استعلام کند ولی فراموش نشود که بنای یک زندگی براساس اعتماد و صداقت است. وقتی در ابتدای زندگی این اعتماد و صداقت نباشد مسلما ادامه آن با مشکل همراه خواهد بود.
در هرصورت توصیه می شود قبل از هر اقدامی در خصوص طلاق توافقی با پاک کردن اسم همسر از شناسنامه قبل از ازدواج دوم با ما مشورت نمایید.
کلینیک حقوقی استیناف گر با سال ها تجربه در خصوص مسائل مختلف حقوقی آماده ارائه هرگونه مشاوره رایگان به شما هم میهنان عزیز می باشد.
این پست برگرفته از کتب و سایت های مختلف حقوقی می باشد
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.