تعریف
برات سندی تجاری است که به موجب آن کسی به دیگری دستور می دهد که مبلغ معینی را در زمان مشخص در وجه یا به حواله کرد شخص ثالث پرداخت کند. دستور دهنده را براتکش، برات دهنده یا صادر کننده می نامند. کسی که به او دستور داده شده، براتگیر یا محال علیه و شخص ثالث، دارنده برات یا ذینفع نامیده می شود.
برات از مهم‌ترین اسناد تجاری و از وسایل مهم پرداخت و کسب اعتبار در معاملات بین‌المللی و داخلی به‌شمار می‌رود.کاربرد برات به چک شباهت زیادی دارد و تنها دلیلی که باعث شده از چک عقب بیفتد امتیازات کیفری و مدنی است که در قانون صدور چک، برای چک در نظر گرفته شده است.
مزایای استفاده از برات
بسیاری از مردم ترجیح می دهند که پرداخت های خود را از طریق برات انجام دهند. دلیل اینکه از میان روش های مختلف پرداخت، برات انتخاب می شود مزایای استفاده از این سند تجاری است. چون کسی که برات دریافت می کند، مورد حمایت قانون است. او از امتیازاتی برخوردار است که دیگران محروم از آن هستند.
تفاوت چک با برات
برات وسیله پرداخت در آینده است. یعنی بدهکار در مقابل طلبکار با صدور برات، تعهد می کند که در زمان معینی، مبلغ مندرج در آن را شخص ثالث به دارنده برات بپردازد. در حالیکه چک وسیله پرداخت حال می باشد.
در چک می توان شکایت کیفری مطرح نمود ولی در سفته و برات که خصیصه مدنی – تجاری دارند نمی توان شکایت کیفری مطرح کرد.
تفاوت های سفته با برات
١- در برات معمولا سه نفر شرکت دارند: محیل( برات کش)، محال له( دارنده برات)، محال علیه( پرداخت کننده وجه برات)
اما در سفته تنها دو نفر شرکت دارند: متعهد و متعهد له
٢- موضوع قبولی در سفته وجود ندارد، زیرا حواله بر عهده شخص دیگری نیست که احتیاج به قبولی وی باشد.
٣- در برات مکان و چگونگی پرداخت وجه شرط اصلی است. هرگاه گیرنده وجه برات، مطالبه یا اعتراض کند آثاری بر آن مترتب است. اما در سفته که بدهکار آن را امضا می کند وجود محل اهمیتی نخواهد داشت. به این معنا که در موعد مقرر باید سفته پرداخت شود.
٤- در برات قید اسم محتال ( طلبکار) الزامی است. زیرا از شرایط اساسی برات این است که اسم شخصی که برات در وجه یا حواله کرد او پرداخت می شود ذکر شود. اما در سفته می‌توان به نام حامل، بدون ذکر اسم شخص معینی سفته را صادر کرد.
٥- صدور برات یک عمل ذاتا تجاری است اما صدور سفته در صورتی یک عمل تجاری به شمار می آید که طرفین معامله، تاجر یا صراف یا بانکدار باشند.
ظهرنویسی
ظهرنویسی به معنای نوشتن پشت سند است و در مورد برات وسیله انتقال برات است. چون عبارتی که انتقال برات را می‌رساند در پشت برات نوشته می‌شود این عمل حقوقی ظهرنویسی نام گرفته است. شخصی که برات به حواله کردِ او صادر شده، می‌تواند با ظهرنویسی آن را به دیگری منتقل کند. حتی اگر عبارت حواله کرد بر روی برات قید نشده باشد.
در حقوق تجارت ایران صدور برات در وجه حامل ممنوع می باشد.
انواع برات
برات به رویت: آن براتی است که به محض اینکه ارائه شد، در هر زمانی باشد، باید پرداخت شود.
برات به وعده از رویت: به این ترتیب است که در آن شرط می شود که مثلا دو هفته بعد از اینکه برات ارائه شد، وجه آن پرداخت شود.
برات به وعده از تاریخ: در نوع سوم تاریخ معینی در برات وجود دارد و دارنده برات باید در مهلت تعیین شده در متن برات برای مطالبه وجه مراجعه کند. اما باید قبل از آن از براتگیر قبولی دریافت کند.
مهلت مطالبه قبولی و پرداخت برات
دارنده برات مکلف است، پرداخت یا قبولی آن را در ظرف یکسال از تاریخ برات مطالبه کند. پس برای اینکه اقامه دعوا علیه براتکش و براتگیر یا ظهر نویسان شود باید در این مهلت قانونی اقامه دعوا صورت گیرد.
مزایای طرح دعوی مطالبه وجه چک توسط وکلای استیناف گر:
- وکیل در مدت یک سال از صدور برات اقامه دعوا می نماید. (رعایت مرور زمان)
- وکیل در این مرحله علیه هر یک از ظهر نویس ها، براتکش، براتگیر، می تواند اعتراض عدم تادیه بگیرد. چون این افراد دارای مسئولیت تضامنی می باشند و وکیل خواهان می تواند علیه هر یک از این افراد اقامه دعوا نموده و وجه برات را مطالبه نماید.
- با وجود وکیل دیگر نیاز به حضور فیزیکی موکل نمی باشد.
- پیگیری پرونده در زمان کمتر.
- انجام امور طاقت فرسا و زمان بر مربوط به اجرائیه
درصورت قصد انجام دعوی در خصوص مطالبه وجه سفته خود ادارید می توانید از نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته استفاده نمایید.
البته با وجود مقاله فوق که به صورت نسبتاً کامل و با بیانی روان نوشته شده اما باتوجه به تخصصی بودن امر و جهت جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه خود پیشنهاد می گردد از مشاوره افراد خبره استفاده نمایید.
کلینیک حقوقی استیناف گر با سال ها تجربه در خصوص مسائل مختلف حقوقی آماده ارائه هرگونه مشاوره رایگان به شما هم میهنان عزیز می باشد.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.